"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasında görülen arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi, tapu iptali ve tescil davalarının sonucunda verilen hükmün onanmasına ilişkin Dairemizin 28.04.2015 gün ve 2014/7552 Esas, 2015/2922 Karar sayılı ilamının duruşmasız olarak davalı ......
Asliye Hukuk Hakimliğince verilen 20.04.2010 gün ve 131-157 sayılı hükmün Yargıtayca incelenmesi davacılar vekili tarafından istenilmekle dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü: - K A R A R - Dava, yüklenici şirket ile arsa sahipleri arasında yapılan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince, dava dışı yükleniciye arsa sahiplerince temlik olunan pay kaydına göre yükleniciden satın alınan pay kayıtlarının, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin, geriye etkili sonuç doğurur şekilde feshi sonucu iptâli sebebiyle, arsa sahipleri davalıların haksız zenginleştikleri ileri sürülerek açılmış ve mahkemece de uyuşmazlık “haksız iktisap” olarak nitelendirilmiştir. Bu hukuksal nedenle, yerel mahkemece verilen kararın temyiz incelemesi görevi Yargıtay Yüksek 3....
Dava ve sözleşme tarihi itibariyle yürürlükte bulunan 818 sayılı mülga BK'nın 355. ve devamı maddelerinde düzenlenen eser sözleşmesinin bir türü olan “ Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesi ” iş sahibinin bir arsanın muayyen bir payının bedel olarak devri veya devri taahhüdü karşılığında, yüklenicinin bir inşa (yapı) eseri meydana getirmeyi taahhüt ettiği, tam olarak iki tarafa borç yükleyen, ivazlı, çift tipli bir karma sözleşmedir. Arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmeleri eser ve satış vaadi sözleşmelerinden oluşan karma nitelikli akitlerden olup, satış vaadini (arsa payının devrini) de içerdiğinden, tek taraflı irade beyanı ile feshi mümkün değildir. Dairemizin kararlılık gösteren içtihatlarında bu tip sözleşmelerin tarafların iradelerinin birleşmesi halinde ya da haklı sebeplerin bulunması durumunda mahkemenin vereceği fesih kararı ile sona ereceği kabul edilmektedir....
-K A R A R- Uyuşmazlık, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine dayalı olup davalı yüklenicilerin edimlerini yerine getirmedikleri iddiası ile sözleşmenin feshi, tapu iptal tescil ve tazminat istemine ilişkindir. Davalılar vekilleri, davanın reddini istemiştir. Mahkemece, davaya bakmaya ... Tüketici Mahkemesi'nin görevli olduğundan bahisle, davanın reddine karar verilmiştir. Karar, davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca arsa maliklerinin yüklenici aleyhine açmış bulundukları, akdin feshi, tapu iptali tescil ve tazminat istemine ilişkin olup, bu haliyle taraflar arasındaki hukuki ilişki istisna (eser) sözleşmesi olup; 4077 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun'un istisna sözleşmesinin konusunu oluşturan bu boyut ve ağırlıktaki ilişkilerde uygulanması hukuken ve fiilen mümkün değildir. Davaya genel hükümlere göre (BK. madde 355 vd.) genel mahkemede bakılması yerine, ......
- KARAR - Davacı arsa sahibi vekili, müvekkilinin hissedarı olduğu arsa üzerinde inşaat yapılmak üzere davalı yüklenici ile arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi düzenlenerek sözleşmenin tapuya şerh edildiğini, taşınmazın müvekkilinden başka hissedarlarının da bulunduğunu, 2009 yılından bu güne kadar davalının taşınmazdaki tüm hissedarlar ile arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi akdedemediğinden sözleşmenin uygulanabilir niteliği kalmadığını, sözleşmenin geçerli olabilmesi için TMK'nın 692. maddesi gereğince tüm hissedarlarla sözleşme yapılmasının şart olduğunu ileri sürerek, taraflar arasında düzenlenen İzmir 18. Noterliği'nin 04.11.2009 tarih ve 22529 yevmiye no'lu arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geçersiz olduğunun tespiti (feshi) ile, tapu kaydındaki 05.11.2010 tarih ve 4510 yevmiye no'lu şerhin terkinine karar verilmesini talep etmiştir....
Yukarıda belirtilen ilkeler ve yapılan açıklamaların ışığında somut olayın arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi hükümleri çerçevesinde incelenip değerlendirilmesine gelince; arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin konusu inşaatın yapılacağı yerde yapılan keşfe göre taşınmazın üzerinin boş ve herhangi bir inşai faaliyetinin bulunmadığı, inşaata başlanılmamış olduğunun tespit edildiği anlaşılmakla, yüklenicinin arsa sahibi ile aralarındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereği edimini yerine getirdiğinin söylenemeyeceği ve yükleniciden bağımsız bölüm alan davalı 3.kişilerin TMK 1023 maddesi gereği iyi niyetleri korunamayacağından davalılar ... İnşaat A.Ş, ..., ..., ... ve ... vekili temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir. VI....
Mahkemece, iddia, savunma, dosya kapsamı ve benimsenen bilirkişi raporuna göre; davacı ile davalılardan ... arasında 27.11.2001 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi yapıldığı, bu sözleşmeye göre arsa sahibi olan davacının toplam 14 parselden ibaret taşınmazlarını arsa payı karşılığı anlaşarak yüklenici ...' e vermeyi vaat ettiği, davalı yüklenici ...'in arsa maliki davacı ile yapmış olduğu arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince dava konusu taşınmaz üzerinde diğer davalıların oturdukları dairelerin bulunduğu binaları yaptığı, Mahkemenin 2006/10 E., 2008/409 K. sayılı kesinleşmiş ilamdan da anlaşılacağı üzere arsa sahibi ve davalı yüklenici ... arasında yapılan 19.08.2004 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshine karar verildiği, dolayısı ile davalı ...'in dava konusu taşınmazlarda hukuken korunan bir hakkının bulunmadığı, diğer davalıların kullanmış oldukları daireleri yüklenici ...'...
Mahkemece, iddia, savunma, bilirkişi raporları ve tüm dosya kapsamından; davacı arsa malikleri ile davalı yüklenici arasında akdedilen satış vaadi içerikli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi isteminde davacıların haklı olduğu, feshin inşaatın getirildiği aşamaya göre geriye etkili olmasının gerekeceğini, arsa maliklerince inşaatın seviyesine göre satış yetkisi tanınan...parsel sayılı kat irtifaklı taşınmazda inşa edilmekte olan binanın 60/539 arsa paylı 5 no'lu meskeninin davalı üçüncü kişi....adına olan tapu kaydının iptali ile davacı arsa malikleri adına tapuya tescilinin gerekeceğini, birleşen dava açısından, taraflar arasındaki inşaat sözleşmesinin 4. maddesinde sözleşme tarihinden itibaren tüm vergi, harç, malzeme, işçilik vb. bilumum masrafların yükleniciye ait olduğunun hüküm altına alındığını, dolayısıyla gerek sözleşme hükümleri nazara alındığında, gerek ödeme makbuz asıllarının davacılar elinde olmaması sebebiyle dava konusu masrafların yüklenici tarafından yapıldığının...
Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ile ayni hak sahibinin haklarının etkileneceği muhakkaktır. Bu nedenle sözleşme imzalanırken intifa hakkı sahibinin imzasının bulunması veya muvafakatının alınması gereklidir. İntifa hakkı sahibinin sözleşmede imzası bulunmaması veya muvafakatinin alınmaması halinde sözleşme geçerli olmayacaktır. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinin feshi ya taraf iradelerinin birleşmesi veya mahkeme kararıyla mümkündür. Mahkemeden sözleşmenin feshi talep edilebilmesi için sözleşmede imzası bulunan tüm maliklerin davayı birlikte açmaları ya da davalı safhında bulunmaları gerekir. Sözleşmenin geçersizliğinin tespiti ise sözleşmede yer alan herhangi bir akit tarafından açılabilir. Yani arsa sahiplerinden bir tanesi sözleşmenin geçersizliği yönünde dava açabilir....
Hukuk Mahkemesince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Dava, taşınmaz satış vaadi ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye dönük feshi istemine ilişkindir. ... ... Hukuk Mahkemesince 6502 sayılı Kanunun 73. maddesinde, tüketici işlemleri ile tüketiciye yönelik uygulamalardan doğabilecek uyuşmazlıklara ilişkin davalarda tüketici mahkemeleri'nin görevli olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiş. ... .... Tüketici Mahkemesince de, dava arsa sahibi olan davacı ve diğer arsa sahipleriyle davalı yüklenici arasında noterde yapılan "Düzenleme Şeklinde Taşınmaz Satış Vaadi ve Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesinin" geriye dönük feshine ilişkin olup, uyuşmazlıkta mahkememizin görevli olabilmesi için 6502 sayılı Kanununun 3/k maddesine göre taraflardan birinin tüketici olması gerekir....
