Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi iki yolla olur. Birincisi tarafların fesih hususunda iradelerinin birleşmesi, diğeri ise bu konuda açılan bir dava sonucu mahkemece fesih hükmüne karar verilmesidir. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin " işe başlama tarihi ve işin süresi" başlıklı maddesinin (b) bendinde inşaat ruhsatının sözleşme tarihinden itibaren 6 ay içinde alınıp ruhsat tarihinden itibaren 18 ay içinde inşaatın anahtar teslim şeklinde arsa sahiplerine verileceği kararlaştırılmıştır. Sözleşmenin " sözleşme fesh ve devri" başlıklı 8/a maddesinde ise sözleşme tarihinden itibaren 6 ay içinde ruhsat alınıp işe başlanmadığı taktirde arsa sahiplerinin sözleşmeyi fesh etmeye yetkili oldukları hüküm altına alınmıştır. Arsa sahipleri tarafından keşide edilmiş 23.01.2013 ve 13.03.2013 tarihli noter ihtarları ile sözleşmenin fesh edildiği davacı yükleniciye bildirilmiştir....
-K A R A R- Davacılar vekili, müvekkilleri ile davalı arasında düzenleme şeklinde arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesi düzenlendiğini, 5 yıl önce sözleşme yapılmasına rağmen davalı yüklenici tarafından yapı ruhsatının alınmadığını ileri sürerek, taraflar arasında düzenlenen sözleşmenin feshine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili, davanın bütün arsa malikleri tarafından açılması gerektiğini, arsanın müvekkiline boş olarak teslim edilmediğini, arsa sahiplerinden dava dışı ... ile aralarında imzalanan arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinin ....'un talebi ile feshedildiğini, inşaata başlanmasının mümkün olmadığını, müvekkilinin inşaatı yapabilmesi için öncelikle davacıların arsasının tapu kayıtları üzerindeki engelleri kaldırmaları gerektiğini savunarak, davanın reddini istemiştir....
Özetle açıklanan bu hukuksal çerçeve dahilinde; yanlar arasındaki sözleşmelerin hukuksal nitelikleri değerlendirildiğinde: Her iki sözleşmenin de, niteliğince ”arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi” olmadıkları; bu sözleşmelerin “arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi yapma vaadi” niteliğinde birer “ön sözleşme” oldukları ve zorunlu şekil koşuluna da uygun şekilde yaptıkları sonucuna varılmaktadır. Çünkü, 10.01.1995 günlü sözleşmenin 2. ve 3. maddeleri; 27.09.1995 tarihli sözleşmenin 2. ve 9. maddeleri hükümlerinde: İmar durumları belli olduktan sonra proje aşamasında taraflarca “inşaat sözleşmesinin” yapılacağı kararlaştırılmıştır. Bu sözleşme ise, yukarıda da açıklandığı üzere, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin içerdiği iki sözleşmeden birisidir. Yüklenici davalının karşı edimini oluşturan “inşaat yapma” borcunu içerir “inşaat sözleşmesi” yapılmamıştır....
ın tapu iptali ve tescile yönelik davalarının reddine, taraflar arasında yapılan 12.04.1993 tarihli kat karşılığı inşaat sözleşmesinin feshine, diğer davacıların tapu iptali ve tescile yönelik davalarının kısmen kabulüne karar verilmiştir. Kararı, davalı ... vekili, davalılar ..., ..., ... ve ... vekili, davalı ... vekili ve davalı ... Sargın temyiz etmiştir. Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan sözleşmenin feshi, tapu iptali ve tescil istemlerine ilişkindir. Arsa sahipleri ile yüklenici ... arasında düzenlenen ... Noterliği'nin 12.04.1993 tarih ve ... yevmiye sayılı düzenleme şeklinde arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ile; arsa sahiplerine ait arsa üzerine bina yapılması kararlaştırılmıştır....
Eğer feshin sonuçları geriye etkili olacaksa, sözleşme yokmuşçasına tasfiye edileceğinden yüklenici inşaatın yaptığı kısmına orantılı arsa payı değil, sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre imal ettiği inşaat bedelini alır. Fesih ileriye etkili kabul edilirse, yükleniciye imalat oranına paralel arsa payı bırakılır. Davalı yüklenici ... İnşaat ve Taahhüt Ticaret Ltd. Şti. ile davacı arasında 13.08.2012 tarihinde noterde düzenlenen satış vaadi sözleşmesi ile yapılan temlik işlemi gereğince davacının temlik aldığı şahsi hakkın konusunun, kat karşığı inşaat sözleşmesinin ileriye veya geriye etkili olarak feshi sonucunda yükleniciye bırakılıp bırakılmayacağı belirleneceğinden, satış vaadi sözleşmesinin ifa olanağının bulunup bulunmadığı davalı arsa maliklerince açılan kat karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi davasının sonucu ile doğrudan ilgilidir....
Mahkemece, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre, davalı vekiline dava dilekçesi, öninceleme duruşma günü, sözlü yargılama duruşma günü ile bilirkişi raporunun usulünce Ticaret Kanunu'nın 21. maddesi uyarınca tebliğ edildiği, davalı vekilinin rapordan ve davadan haberdar olmasına rağmen rapora karşı beyan dilekçesi ile cevap dilekçesi sunmadığı, dava konusu inşaata yönelik davalı yüklenicinin yapı ruhsatı başvurusunun bulunmadığının bildirildiği, yapım çalışmasına başlanılmadığından bahisle sözleşmenin tek taraflı olarak davacı tarafından feshedilerek feshi ihbarın 20.09.2013 tarihinde davalıya tebliğ edildiği, davalı şirketin süresinde inşaata başlamadığı gibi inşaat için ön görülen sürenin sona ermesine rağmen ruhsat için başvuru dahi yapılmadığından davacı tarafça arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin haklı nedenlerle feshedildiğinin tespitinin gerektiği ve feshi ihbar ile akit ortadan kalktığından sicildeki şerhin yasal dayanağının da kalmaması gerekçesiyle, davanın kabulüne...
Hukuk Dairesi'nin 30.04.2012 tarih, 2011/5214 E., 2012/2883 K. sayılı ilamıyla, 02.09.2004 ve 01.11.2006 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinin feshi hususunda taraf iradelerinin birleştiği, 18.07.2008 günlü arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin 5 ve 6. maddelerine aykırı davranan davalı yüklenicinin yapı ruhsatı harçlarını yatırmadığından ruhsat işlemlerinin tamamlanamadığı, davalının temerrüdü nedeniyle davanın kabulüne karar verilmesi gerektiği belirtilerek bozulmuş, mahkemece bozma ilamına uyularak 02.09.2004, 01.11.2006 ve 18.07.2008 tarihli arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmelerinin feshine karar verilmiş, karar davalı vekilince temyiz edilmiş, Dairemizin 08.04.2014 gün ve 2013/9118 Esas 2014/2713 Karar sayılı ilamı ile, hükmün onanmasına karar verilmiştir. Bu kez, davalı vekilince karar düzeltme isteminde bulunulmuştur....
Eğer feshin sonuçları geriye etkili olacaksa, sözleşme yokmuşçasına tasfiye edileceğinden yüklenici inşaatın yaptığı kısmına orantılı arsa payı değil, sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre imal ettiği inşaat bedelini alır. Fesih ileriye etkili kabul edilirse, yükleniciye imalat oranına paralel arsa payı bırakılır. Davalı yüklenici ... İnşaat ve Taahhüt Ticaret Ltd. Şti. ile davacı arasında 14.08.2012 tarihinde noterde düzenlenen satış vaadi sözleşmesi ile yapılan temlik işlemi gereğince davacının temlik aldığı şahsi hakkın konusunun, kat karşılığı inşaat sözleşmesinin ileriye veya geriye etkili olarak feshi sonucunda yükleniciye bırakılıp bırakılmayacağı belirleneceğinden, satış vaadi sözleşmesinin ifa olanağının bulunup bulunmadığı davalı arsa maliklerince açılan kat karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi davasının sonucu ile doğrudan ilgilidir....
- K A R A R - Davacılar vekili, davalı ile müvekkilleri arasında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalandığını, davalı yüklenicinin arsa sahiplerine ait binayı yapmadığını ileri sürerek, sözleşmenin geriye etkili feshi ile menfi zararın tahsilini talep ve dava etmiştir. Mahkemece, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamından, inşaatların süresinde tamamlanmadığı gerekçesiyle, davanın kabulüne karar verilmiştir. Karar, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. ...) Dava, taraflar arasında imzalanan ....04.2006 günlü arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi istemine ilişkindir. Bilindiği üzere, TMK'nun 692. maddesi gereğince, paylı taşınmaz malın özgülendiği amacın değiştirilmesi, korumanın veya olağan şekilde kullanmanın gerekli kıldığı ölçüyü aşan yapı işlerine girişilmesi olağanüstü tasarruflardan sayıldığından, oybirliği ile aksi kararlaştırılmış olmadıkça, bütün paydaşların kabulüne bağlıdır....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasında görülen arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi, tapu iptali ve tescil davalarının sonucunda verilen hükmün onanmasına ilişkin Dairemizin 28.04.2015 gün ve 2014/7552 Esas, 2015/2922 Karar sayılı ilamının duruşmasız olarak davalı ......
