Asliye Hukuk Mahkemesinin 2009/359 Esas sayılı dosyasında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin ileriye etkili feshedildiğini, yüklenicinin ifa etmediği eksiklikler ve ayıplı ifa ile ilgili yapması gerekenler olduğunu, eksik işler bedelinin ve kamu kurumlarına olan borçların davacı tarafça depo edilmesi gerektiğini, aksi takdirde davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir. Hükmü, davacı vekili temyiz etmiştir. Eser Sözleşmelerinin bir türü olan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi, taraflara karşılıklı hak ve borçlar yüklemekte; yüklenici, finansı sağlayan arsa malikinin taşınmazı üzerine bina yapma işini üstlenmekte, arsa maliki ise inşa edilecek binadaki bir kısım bağımsız bölümlerin mülkiyetini yükleniciye devretmeyi vaat etmektedir....
Kararı, taraf vekilleri temyiz etmiştir. 1) Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, taraf vekillerinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde değildir. 2) Davalı vekilinin temyiz itirazları yönünden, Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine dayalı kira tazminatının tahsili istemine ilişkindir. Kural olarak düzenlemesi 818 sayılı BK'nın 355. vd. maddelerinde yer alan eser sözleşmesinin bir türü olan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde, inşaatın kararlaştırılan tarihte tesliminin gerçekleştirilememesi durumunda yüklenici borçlu temerrüdüne düşer ve arsa sahibinin anılan yasanın 106/2. maddesince seçimlik hakkı doğar....
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir. 1-Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine dayalı kira tazminatı istemine ilişkindir. Taraflar arasındaki 24.06.2003 tarihli arsa payı sözleşmesine dayalı olarak, arsa sahiplerince eksik ve ayıplı işler nedeniyle açılmış olan dava ... Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2008/1012 esasında derdest olduğu gibi, yüklenici ...'nin aynı sözleşmeye dayalı olarak açtığı tapu iptali ve tescili ile fazla imalat bedelinin tahsili davası ... Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2009/545 esasında kayıtlı iken, ... Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2008/1012 esas sayılı dosyasında birleştirilmiştir. Bu davanın görülmesi sırasında, davalı yüklenici vekili, ... Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2009/545 esas sayılı dosyasına atıfta bulunarak mahsup def'inde bulunmuştur....
Noterliği'nin 10.03.2016 tarihli ve 3995 yevmiye numaralı Düzenlenme Şeklinde Taşınmaz Satış Vaadi ve Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesi imzalandığını, ayrıca İzmir 30....
Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde arsa sahibi açısından güdülen amaç, arsasını değerlendirmektir. Bu nedenle arsa sahibinin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalarken güttüğü saikin 6502 sayılı Yasada tanımlanan tüketicinin saikinden farklı olduğu gözden kaçırılmamalıdır. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerine konu işin üst düzey teknolojiyi gerektirmesi, sözleşme kapsamında taşınmaz satış vaadi ve inşaat sözleşmelerinin de bulunduğu nazara alındığında 6502 sayılı Kanunda kanun koyucunun salt kullanma ve tüketme amacına yönelik mutfak, dolap yaptırmak, araç tamiri yapmak gibi dar kapsamlı eser sözleşmelerini kastettiği, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinin ise bu kapsamda olmadığının kabulü gerekir....
Davacı ile davalı ... arasında 18.10.2005 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi yapılmıştır. Davacı arsa sahibi; ... ise yüklenicidir. Davacı, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine dayalı olarak davalı yükleniciden maddi tazminatın ve ceza koşulunun tahsilini istemektedir. Diğer davalıların ise, davacı şirketin eski yönetim kurulu üyeleri olmaları sıfatıyla TTK'nın 336. maddesi gereğince, gerçekleştiği ileri sürülen maddi zarardan ötürü sorumlu oldukları ileri sürülmektedir. Davacı şirketin, davada taraf ve dava ehliyeti bulunduğu gibi; dava takip yetkisine de sahip bulunmaktadır. 6100 Sayılı HMK'nın 53. maddesi hükmü gereğince, dava takip yetkisi, talep sonucu hakkında hüküm alabilme yetkisidir. Bu yasal nedenle, mahkemece, uyuşmazlığın esasının incelenmesi gerekirken hukuksal olmayan gerekçeyle davanın aktif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmiş olması doğru olmamıştır....
Asliye Hukuk Mahkemesinin 2009/664 Esas sayılı dosya ile arsa sahiplerine karşı bir kısım bağımsız bölümlerle ilgili olarak kat karşılığı inşaat sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescil davası açtığını, eldeki davanın bu dava ile birleştirilmesi gerektiğini belirterek davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, davanın kabulüne dair verilen kararın davalılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Dairemizin 13.10.2015 günlü ve 2014/13723 Esas, 2014/8846 Karar sayılı ilamıyla ".... davacı davasını arsa malikleri ... ve ...'a yöneltmiş, yüklenici ... Tur. İnş. Em. San. Ltd. Şti. davada yer almamıştır. Bu gibi davalarda arsa malikleri ile yüklenici arasında zorunlu dava arkadaşlığı bulunduğunun kabulü gerekir. Dolayısıyla, inceleme ve araştırmanın arsa maliklerinin ve yüklenicinin taraf olduğu bir davada yapılması gerekir. Bu durumda mahkemece, davacıya arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin yüklenicisi olan ... Tur. İnş. Em. San. Ltd....
nin talebinin reddine dair verilen 09.10.2012 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... vekili ve asli müdahil ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, satış vaadi sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescili, kira bedelinin tahsili, taşınmazın üçüncü kişilere satılması halinde tazminat isteğine ilişkindir. Davalı vekili, 31.05.2006 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine göre dava konusu bağımsız bölümün dava dışı yüklenici ... San. Tic. Ltd. şirketine bırakıldığını, davacının ... 5. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/635 Esas sayılı dosyasında açmış olduğu davada, davalının satış yetkisi olmadığını bildiğini belirterek davanın reddini savunmuştur. Asli müdahil ... vekili ise ... 2....
DELİLLER: Taraflar arasında yapılan sözleşme, ek sözleşme, tapu kayıtları, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamı, GEREKÇE: HMK'nun 355. maddesi uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebepler ve kamu düzeni ile sınırlı olarak yapılan istinaf incelemesinde; Dava, yüklenici tarafından açılan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescil, birleşen dava ise arsa sahibi tarafından eksik işler bedeli yönünden başlatılan icra takibine itirazın iptali istemine ilişkindir. Yüklenici tarafından açılan tapu iptali ve tescil davası yönünden mahkemenin davanın kabulüne ilişkin kararı Dairemizce kaldırılmıştır. Dairemizin 19.01.2022 gün ve 2021/1408 E. 2022/53 K. Sayılı ilamında "Davacı Vekili, Kat karşılığı İnşaat Sözleşmesine göre yüklenici olarak yükümlüklerini yerine getirdiğini belirterek 315 ada 5 parselde 10. Kat 30 nolu bağımsız bölümün adına tescilini talep etmiştir....
Bu geri isteme aynen olabileceği gibi, aynen ifanın mümkün olmaması halinde, ifanın imkânsız hale geldiği tarihteki mahalli piyasa rayiçleri ile bedeli de olabilecektir. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri, tapuda pay devrini de içerdiğinden, yapılması özel şekil şartına tabi olduğu gibi, dönme suretiyle sona ermesi de, tek taraflı irade beyanının karşı tarafa ulaştırılmasıyla mümkün değildir. Ancak tarafların tamamının katılım ve dönme konusundaki uygun iradelerinin birleşmesiyle sona erdirilebileceği gibi, açılacak dava sonucu verilecek dönme nedeniyle sona erme kararının kesinleşmesiyle sona erecektir. Bu sona erme arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmelerinde, kural olarak ani edimli olması nedeniyle, geriye etkili olacağından, arsa sahibi bedel olarak verdiği tapu paylarını, tapu iptâli ve tescili davası açmak suretiyle isteyebilecektir.Geriye etkili feshin en önemli sonucu da; tarafların sözleşmenin yapıldığı tarihteki mal varlığına getirilmeleridir....
