Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi karşılıklı edimleri içerdiğinden, yüklenici kendi edimini yerine getirmeden inşaat bedeli karşılığı verilmesi gereken tapu payının devrini isteyemez. Somut olayda yüklenici kooperatif, arsa sahiplerine verilecek 24 nolu parsel üzerine inşaat yapmadığından ve böylece sözleşme ifa edilmediğinden temerrüde düşen yüklenici arsa sahibinden tapu payı isteyemez ise de, davalı ve karşı davacı arsa sahibince karşı davada inşaatın yapım bedeli, kısaca nama ifa istenildiğinden istemi kabul edilmelidir (BK. 97. md.). Ancak, arsa sahipleri kendilerine ait parsele ilişkin inşaatın yapım ruhsatını almayı yükümlenmiştir. Yüklenici emlak vergilerini ödemediği için ruhsatın alınamadığını savunmuşlardır. Gerçekten dosyaya giren makbuz örneklerinden emlak vergilerinin kooperatif tarafından 15.09.2006 tarihinde ödendiği anlaşılmaktadır....
Somut olayda; taraflar arasında 4077 sayılı Kanun kapsamında herhangi bir satış yahut hizmet ilişkisi bulunmadığı gibi uyuşmazlık kentsel dönüşüm kapsamında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanmaktadır. Bu durumda, arsa sahibi açısından güdülen amaç kullanmak için konut edinmek değil arsasını değerlendirmektir. Bu nedenle, arsa sahibinin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalarken güttüğü saikin 4077 sayılı Kanunda tanımlanan tüketicinin saikinden farklı olduğu gözden kaçırılmamalıdır. Davacı ve davalının 4077 sayılı Kanun kapsamındaki tüketici tanımına uymadığı, taraflar arasında tüketici işlemi bulunmayıp, genel hükümler uyarınca çözümlenecek arsa sahibi ile yüklenici arasında eser sözleşmesinden kaynaklanan dava niteliğinde olduğu anlaşıldığından, uyuşmazlığın asliye hukuk mahkemesinde çözümlenmesi gerekmektedir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri gereğince ... 25....
Bir bakıma denilebilir ki, temlik işleminin öğrenildiği ana kadar temlik sözleşmesinin dışında olan ve işlemin tarafı olmayan arsa sahibi temlik işleminden haberdar olunca temlik işleminin tarafı olur ve arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesinden kaynaklanan haklarını ona karşı (üçüncü kişiye) ileri sürer hale gelir ve ifa isteğini reddedebilir. Örneğin, karşılıklı borç yükleyen eser sözleşmesinden kaynaklanan borç kısmen veya tamamen yüklenici tarafından yerine getirilmeden yüklenici şahsi hakkını üçüncü kişiye temlik etmiş ve üçüncü kişi ifa istemişse arsa sahibi yüklenicinin öncelikli borcunun varlığını bildirerek temlik yoluyla kazanılan borcunu ifadan kaçınabilir. Eldeki davada; davacı vekili mahkemenin 2003/1154 sayılı dosyasının 24.05.1999 günlü oturumunda inşaatın %90'nın yüklenici tarafından gerçekleştirildiğini kalan kısımların ise, temliken hak sahibi olanlar tarafından yapıldığını kabul etmiştir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO:2019/527 Esas KARAR NO:2022/727 DAVA:Alacak (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ:22/08/2019 KARAR TARİHİ:23/11/2022 Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, DAVA: Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; davacılar ile yüklenici ... ... A.Ş.arasında ... 20.Noterliğinin 11/05/2016 tarihli ve ... yevmiye nolu düzenleme şeklinde Gayrimenkul Taşınmaz Satış Vaadi ve Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesi akdedildiğini, sözleşme uyarınca yüklenicinin davacıların maliki bulunduğu arsa sahibi olduğu ... ilçesi, ......
Davacı satış protokolüne dayanarak gecikme tazminatı ve eksik iş bedeli istemiş ise de, arsa sahipleriyle arasındaki akdî ilişki gayrimenkul satışına ilişkin olup 818 Sayılı Borçlar Yasası’nın satış hükümlerinin uygulanması gerekir. Davalı arsa sahipleri ile kooperatifler arasındaki ilişki ise anılan Yasa’nın 355 ve devamı maddelerinde düzenlenen eser sözleşmelerinin bir türü olan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesidir. Davacının dayandığı daire satışı konusundaki protokolde, arsa sahiplerinin eser sözleşmesinden kaynaklanan hak ve alacaklarını davacıya temlik ettikleri belirtilmediği gibi, aksine gününde teslimin gerçekleşmemesi halinde kooperatiften arsa sahiplerinin alacakları tazminatları makul sürede davacı satın alana ödemeyi taahhüt ettikleri anlaşılmaktadır. Nitekim 05.12.2011 tarihli protokolde de gecikme tazminatına karşılık arsa sahiplerine kooperatifçe 40.000,00 TL tazminat ödenmesi kabul edilmiştir....
Şti. arasında düzenlenen 10.11.2010 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinde kararlaştırılan sürede müvekkiline isabet eden dairelerin teslim edilmediğini, yüklenicinin inşaatı yarım bırakarak terk ettiğini, bunun üzerine müvekkilinin sözleşmeyi feshettiğine dair ihtarname gönderdiğini, davalı yüklenicinin diğer davalılara bağımsız bölüm satışları yaptığını ileri sürerek arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili olarak feshi ile davalılar adına olan tapu kayıtlarının iptali ile müvekkili adına tescilini, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 25.000,00 TL eksik iş bedeli ve 10.000,00 TL kira bedelinin tahsilini talep ve dava etmiştir. Bir kısım davalılar, davanın reddini istemiştir....
Yeniden yapılan yargılama sonunda, mahallinde yapılan keşif ve gözlemler ile dinlenen tanık beyanları ile diğer delillerden, taraflar arasında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ve bilahare ek sözleşme düzenlendiği, müflis davalı kooperatifin bu sözleşmelere rağmen taşınmaz üzerine bina inşa edemediği anlaşılmaktadır. Dava konusu somut olayda taraflar arasında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin akdedildiği ihtilafsız olup, davacılar arsa sahibi, davalı taraf ise yüklenicidir. Arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmeleri karşılıklı taahhütleri ihtiva eden, iki tarafa da borç yükleyen eser yapımı ile satış vaadinden oluşan karma bir sözleşmedir....
Bu kez, davalı vekili karar düzeltme isteminde bulunmuştur. ...)Davacı, davalı ile dava dışı ..... arasındaki ....05.1992 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine konu taşınmazı ....03.1998 tarihinde tapuda devralmıştır. Davacı ...’nın arsa sahibi....’ın halefi olarak bu davayı açabilmesi için, arsa sahibi.... ile davalı kooperatif arasında yapılan ....05.1992 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan hakların satıcı arsa sahibi tarafından BK’nın 163. (6098 sayılı TBK 184/...) maddesi hükmüne uygun olarak davacıya temlik edilmesine ilişkin yazılı temlik sözleşmesi sunulmalıdır. Alacağın temliki ve borcun nakli BK'nın 162 ila 181. maddelerinde düzenlenmiştir. Temlik, alacağın ona bağlı bütün (yan ve öncelik) hakları ile birlikte devralana geçmesini sağlar ve bu işlem yapılırken borçlunun rızasının alınması gerekmez. Temlik, hatta borçlunun muhalefetine rağmen geçerli olarak doğar ve hükümlerini hasıl eder....
Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, karar taraf vekillerince temyiz edilmiştir. 1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle yüklenici kooperatifin, arsa sahipleri aleyhine açmış olduğu 2008/510 esas sayılı davanın yüklenicinin kusurlu olduğu gerekçesiyle reddine karar verilerek taraflarca temyiz edilmeden kesinleşmiş olmasına göre tarafların sair temyiz itirazları reddedilmelidir. 2-Taraflar arasındaki uyuşmazlık, biçimine uygun düzenlenen 31.01.1997 tarihli inşaat yapım sözleşmesinden kaynaklanmıştır. Bu sözleşmede, davacılar dışında...isimli arsa sahibinin de yer aldığı 11 adet dubleks meskenin arsa sahiplerine verilmesinin, gecikme halinde kooperatifin, günün koşullarına göre mal sahiplerine kira ödemesinin kararlaştırılmış olduğu anlaşılmaktadır....
Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2010/110 E. sayılı davasında davacı vekili, davalı yüklenicinin 30.12.2003 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözlşemesi uyarınca, müvekkiline isabet eden bağımsız bölümleri en geç 03.08.2008 tarihinde teslim etmesi gerekirken, teslimin halen gerçekleşmediğini, yapı kullanma izin belgesinin alındığı 22.01.2010 tarihine kadar müvekkiline 53 daire, 3 dükkan için gecikme kirası bedeli ödenmesi gerektiğini, ayrıca, binada eksik ve ayıplı işler bulunduğunu, davalı yüklenicinin işleri tamamlamadan inşaatı terk ettiğini, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, kira bedeli istemi yönünden 250.000,00 TL, eksik ve ayıplı iş bedeli istemi yönünden 50.000,00 TL olmak üzere, toplam 300.000,00 TL'nin davalıdan tahsilini talep ve dava etmiş, bozmadan sonra, ıslah yoluyla istemini 596.890,41 TL'ye artırmıştır....
