İddianın ileri sürülüş biçimine ve dosya kapsamına göre; Asıl dava, kat karşılığı inşaat sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescil; Karşı dava, kat karşılığı inşaat sözleşmesine dayalı sözleşmenin feshi ve tazminat istemine ilişkindir. Buna göre, somut uyuşmazlığa ilişkin istinaf başvurusunu değerlendirme görevinin 01.09.2020 tarihinde yürürlüğe giren Hâkimler ve Savcılar Kurulu Birinci Dairesinin 25/06/2020 tarihli, 564 ve 586 sayılı Bölge Adliye Mahkemeleri İş Bölümü Kararı gereğince İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesinin görev alanında kaldığı,( Arsa, arsa payı ya da kat karşılığı inşaat sözleşmelerinden kaynaklanan davalar nedeniyle verilen hüküm ve kararlar.) işbölümü yönünden Dairemizin görevli olmadığı anlaşılmakla aşağıdaki şekilde karar verilmiştir. HÜKÜM: Yukarıda açıklanan gerekçelerle; 1- Dairemizin GÖREVSİZLİĞİNE, 2- Dava dosyasının İstanbul Bölge Adliyesi Mahkemesi 15....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ : Dairemizce verilmiş olan 15/11/2019 tarih ve 2019/1756 esas 2019/2398 karar sayılı kaldırma kararı sonrası ilk derece mahkemesince yapılan yargılamada;"...dava; kat karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili olarak feshi ve tapu kayıtları üzerinde bulunana haciz şerhlerinin terkini istemine ilişkindir. Davacı vekili dava dilekçesinde , davalı ile yapılan Samsun 3. Noterliğinin 08/03/2006 tarihli kat karşılığı inşaat sözleşmesi ile Samsun 2 .Noterliğince 03.01.2011 tarihli tadil sözleşmesinin geriye etkili olarak feshini, davalının taşınmazdan men'ini, taşınmazın teslimini ve üzerindeki haciz şerhinin terkinini talep etmiştir....
- K A R A R - Asıl davada davacı vekili, taraflar arasında 19.07.2006 tarihinde imzalanan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinde inşaatın en geç 01.08.2007 tarihine kadar bitirilerek teslim edileceğinin kararlaştırıldığını, davalıya 06.11.2008 tarihinde gönderilen ihtarda da 31.12.2008 tarihine kadar teslimin gerçekleşmemesi halinde sözleşmenin feshedileceğinin ihtar edildiğini, ancak davalının işi teslim etmediğini ileri sürerek, 19.07.2006 tarihli sözleşmenin geriye etkili olarak feshini ve davalının taşınmaza yönelik müdahalesinin men'ini talep ve dava etmiştir. Asıl davada davalı vekili, davacı tarafından sözleşme uyarınca devredilmesi gereken %65 oranındaki arsa payı devredilmediğinden, müvekkilinin de daire sattığı kişilere tapu devri yapamadığını, bu nedenle inşaatın zamanında bitirilemediğini savunarak, asıl davanın reddini istemiştir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:Zile Asliye Hukuk Mahkemesinin 2021/523 esas, 2023/88 karar sayılı dava dosyasında verilen taşınmaz satış vaadi ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili olarak feshi, menfi zararın tahsili , tapu iptali ve tescil talebinin reddine karşı, davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurması üzerine, dosyanın yapılan inceleme sonucunda; İddia ve savunmaya mahkemece toplanıp değerlendirilen deliller ile duruşma tutanaklarına yansıyan bilgi ve belgelere göre; İstinaf incelemesine konu ve esas teşkil eden eldeki dava; taşınmaz satış vaadi ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili olarak feshi, menfi zararın tahsili , tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince yapılıp bitirilen yargılama sonucunda, "...-Dava şartı yokluğundan davanın USULDEN REDDİNE," karar verilmiştir....
DAVA Davacı arsa sahibi mirasçıları vekili asıl dava dilekçesinde özetle; muris arsa sahibi ile yüklenici davalı arasında imzalanan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi sonrasında muris arsa sahibinin taşınmazın %75 hissesini davalı yüklenici adına tescil ettirdiğini, davalı yüklenici tarafından sözleşme ve imara aykırı kaçak yapılan inşaatın belediyece yıkımına karar verildiğini, davalı yüklenicinin mal kaçırmak amacıyla taşınmazın %50 hissesini diğer davalılara devrettiğini ileri sürerek, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili olarak feshine, davalılar adına olan tapu kayıtlarının iptali ile davacı adına tesciline, zararlarının tazmini için şimdilik 25.000,00 TL'nin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir. Dahili davalılar vekili karşı dava dilekçesinde özetle; inşa edilen binanın arazinin değerinden fazla olması nedeniyle TMK’nın 724 üncü maddesi uyarınca adlarına tesciline karar verilmesini talep etmişlerdir. II....
Mahkemece, iddia, savunma ve dosya kapsamına göre; dava konusu arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin konusunun gayrimenkulün aynına ilişkin olduğu, HMK'nın 2. maddesi uyarınca görevli mahkemenin Asliye Hukuk Mahkemesi olduğu gerekçesiyle dava dilekçesinin HMK'nın 2. maddesi gereğince görevsizlik nedeni ile reddine, dosyanın talep halinde görevli ve yetkili Nöbetçi İstanbul Anadolu Asliye Hukuk mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir. Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir. Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshi ve tapu iptal ve tescil istemine ilişkindir....
Mahkemece, davalılar arasındaki 27.08.1992 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi geriye etkili olacak şekilde feshedildiğinden, davacılar feshedilen sözleşmeye dayanarak istemde bulunamayacağından bahisle dava reddedilmiştir. Hükmü, davacılar temyiz etmiştir. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi istisna (eser) sözleşmesinin bir türüdür. Bu sözleşmeyle, taraflara karşılıklı hak ve borçlar yüklenmektedir. Burada, bir diğerinden farklı iki ayrı hukuki müessese vardır. Bunlardan ilki, geçerliği bir şekle bağlı olmayan inşaat yapım sözleşmesi (eser sözleşmesi) “yüklenicinin borcu”, diğeri ise kamu düzeni bakımından resmi şekilde yapılmadıkça hüküm doğurmayan taşınmaz malda pay mülkiyetinin devri “arsa sahibinin borcu”dur. Bu özelliği gereği, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri çift tipli karma sözleşmelerdendir....
Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshi talep edildiği takdirde sözleşme uyarınca gecikme tazminatı istemek mümkün değildir. Bu şekilde bir talep sözleşmeyi ayakta tutmak iradesini taşır. Sözleşme geriye etkili feshedildiği takdirde arsa sahibi sözleşme uyarınca tapu kaydı devretmiş ise bunun geri verilmesini talep eder. Yüklenici ise arsa sahibi yararına yaptığı imalat bedelini sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre talep edebilir. Sözleşmenin ileriye etkili fesih talebinde ise, sözleşme hükümlerinin yerine getirildiği kabulünden haraketle tarafların birbirlerinden talep edebilecekleri bağımsız bölüm, eksik iş, kira teminatı, cezai şart gibi hususlar göz önünde bulundurularak sözleşmenin tasfiyesinin temin edilmesi gerekir. Yine. Sözleşmenin geriye etkili feshi için tüm paydaşların birlikte dava açması ve takip etmesi gerekirken, gecikme tazminatı talebi için bu koşul aranmaz....
İstinaf sebepleri ile sınırlı dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda; Dava Arsa payı karşılığı inşaat Sözleşmesi'nin geriye etkili feshi ve gecikme tazminatı ile birleşen dava ise taraflarınca imzalanan sözleşmenin yürürlükte olduğunun tespiti ve meni müdahale suretiyle muarazanın giderilmesi istemidir. Eser sözleşmesinin bir türü olan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde, inşaatın kararlaştırılan tarihte tesliminin gerçekleştirilememesi durumunda yüklenici borçlu temerrüde düşer ve arsa sahibinin anılan yasanın TBK'nın 125 maddesince seçimlik hakları doğar. Somut olayda inşaat süresinin sonunda inşaat seviyesinin % 47 ve % 51 oranında kalması nedeniyle inşaat süresinde tamamlanmadığından yüklenicinin temerrüdü oluşmuştur. Davacı arsa sahipleri tercihlerini sözleşmenin geriye etkili fesih yönünde kullanmakla sözleşmenin feshi gerekmiştir....
Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerine konu işin üst düzey teknolojiyi gerektirmesi, sözleşme kapsamında taşınmaz satış vaadi ve inşaat sözleşmelerinin de bulunduğu nazara alındığında 6502 sayılı kanunda kanun koyucunun salt kullanma ve tüketme amacına yönelik mutfak, dolap yaptırmak araç tamiri yapmak gibi dar kapsamlı eser sözleşmelerini kastettiği, arsa karşılığı inşaat sözleşmelerinin ise bu kapsamda olmadığının kabulü gerekir....
