"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi(Tüketici Mahkemesi Sıfatıyla) Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 07.02.2000 gününde verilen dilekçe ile kat karşılığı inşaat yapım sözle.şmesine dayalı olarak yüklenici ile akdedilen noter satış vaadi sözleşmesine göre tapu iptali ve tescil, aksi halde satış bedeli ve cezai şartın yasal faizi ile davalı yüklenici ...'...
Dava, arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesi uyarınca yükleniciye bırakılması kararlaştırılan bağımsız bölümün temlik alınması nedeniyle kişisel hakka dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. Arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmeleri taraflarına karşılıklı hak ve borçlar yükler. Öncelikle üzerine inşaat yapılacak arsayı yükleniciye teslim etmesi gereken arsa sahibi, yüklenicinin karşı edimini yerine getirmesinden sonra da yükleniciye sözleşmeye uygun arsa veya kurulmuşsa kat irtifak tapusunu devretmekle yükümlüdür. Yüklenicinin temel borcu ise eseri (binayı) meydana getirmektir. Bir bina inşasından maksat, o yapının sözleşmeye, fen kurallarına ve amacına uygun imal edilmesidir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL -KARAR- Mahkeme kararındaki nitelendirmeye göre, dava; arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinden kaynaklanan tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulunun 23.01.2020 tarih ve 1 sayılı kararı ile aynen kabul edilen ve 28.01.2020 günü Resmi Gazetede yayımlanarak 01.02.2020 tarihinde yürürlüğe giren hukuk dairelerine ilişkin iş bölümü uyarınca bu davanın temyiz incelemesi Yargıtay 15. Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. Hâl böyle olunca, 2797 sayılı Yargıtay Kanunu'nun 23.07.2016 tarihinde yürürlüğe giren 6723 sayılı Kanun'un 21. maddesi ile değişik 60/3. maddesi gereğince dosyanın Yargıtay 15. Hukuk Dairesine GÖNDERİLMESİNE, 13/04/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Yukarda belirtildiği üzere, pay devrinin inşaat yapım sözleşmesi nedeniyle yapılması halinde önalım hakkı kullanılamayacaktır. Bu durumda dava konusu temliki işlem arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesi gereğince yapılmış olduğundan ve gerçek bir satış niteliğinde bulunmadığından, davacının ön alım hakkını kullanması mümkün değildir.” denmiştir. Yukarıda açıklanan nedenlerle; eldeki dosyadaki uyuşmazlığa ilişkin yasal önalım hakkına konu resmi senet ile aynı tarihte yapılan düzenleme şeklindeki satış vaadi ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin içeriğinden adı geçen resmi senedin bu sözleşmenin icrasını sağlamak maksatlı pay devrine ilişkin olduğu, satış amaçlı olmadığı ortada olup mahkemece davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi _K A R A R_ Dava, davacıların murisi ile davalı arasında düzenlenen arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesinden kaynaklanan tapu iptali ve tescil mümkün olmadığı takdirde tazminat isteğine ilişkin bulunduğundan, 2797 sayılı Yargıtay K.nun 14.maddesi gereğince temyiz incelemesi 15.Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. Yukarıda belirtilen nedenle dosyanın görevli sözü edilen Yüksek Daire Başkanlığına gönderilmesine, 14.04.2008 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre; yüklenicinin, içine düştüğü mali sıkıntı nedeniyle kendi edimini tek başına yerine getirmeyip, inşaatları ... ve... ile yaptığı, sahteliği iddia ve ispat edilmeyen sözleşmeler ile yüklenici ...'nun arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinden doğan A, B, C, P, D, E, O ve R bloklardaki bağımsız bölümler yönünden .... ve ...'...
Bu hak, paylı mülkiyet ilişkisi kurulduğu anda doğar ve pay satışı yapılmasıyla kullanılabilir hale gelir. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri, arsa sahibi veya sahipleri ile yüklenici arasında yapılan ve eser sözleşmelerinin bir türü olan sözleşmelerden. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinden yüklenici bina yapım işini üstlenmekte, yüklenicinin finansını sağlayarak yapacağı bu binaya karşılık arsa sahibi de ona kararlaştırılan arsa payı mülkiyetini geçirmektedir. Bu niteliği itibariyle arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri iki tipli karma bir sözleşmedir. Burada, eser sözleşmesinin konusu olan inşaat yapma edimi ile taşınmaz satım sözleşmesindeki mülkiyet nakli edimi bir araya gelmiştir. Eser sözleşmesi bir şekle bağlı olmasa da arsa sahibi taşınmazdaki bir bölüm mülkiyeti yükleniciye geçirmek zorunda olduğundan sözleşmenin TMK m.706, BK m. 213, Tapu Kanununun Kanununun 60. maddesi uyarınca Tapu sicil Müdürlüğünde veya noterlerce düzenleme şeklinde yapılması zorunludur....
İnşaat Limited Şirketi ile hukuki ilişkisinin bulunmadığı, davanın Asmabahçe Konut Yapı Kooperatifi aleyhine açılması gerektiği gerekçesi ile davanın husumet yokluğundan, karşı davanın ise on günlük yasal sürede açılmadığından reddine karar verilmiş; hükmü, davacı- davalı ... temyiz etmiştir. Dava, kişisel hakka dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir. Kişisel hakkın dayanağı ise davalı şirket ile davacının üyesi bulunduğu kooperatif arasında düzenlenen 13.8.1997 tarihli satış vaadi sözleşmesidir. Arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesinin tarafı olan yüklenici sözleşmedeki edimlerini yerine getirdiğinde arsa sahibine karşı kazandığı kişisel hak sebebiyle arsa payı veya bağımsız bölümün tapusunu ondan isteyebileceği gibi Borçlar Kanunun 162 ve devamı maddelerine dayanarak kişisel hakkını arsa sahibinin onayına gerek kalmaksızın yazılı olmak ... ile üçüncü kişilere devir ve temlik edebilir....
Borçlar Kanununun 167. maddesine göre temlik işlemine vakıf olan borçlu (arsa sahibi) eğer temlik işlemi olmasaydı eski alacaklıya (yükleniciye) karşı arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan ne gibi hakları varsa yeni alacaklıya (davacı üçüncü kişiye) karşı ileri sürebilir hale gelir. Burada üzerinde durulması gereken diğer bir sorun da alacağın temliki işleminde temlik edilen alacağın gerçek alacak ne ise o olduğu konusudur. Başka bir anlatımla, yüklenici arsa payı karşılığı sözleşmedeki edimlerini yerine getirmemişse veya sözleşmeye aykırı davranmışsa ne yüklenici ve ne de ondan alacağını temlik alan üçüncü kişi arsa sahibinden arsa payı karşılığı sözleşmeye dayanarak temlik talebinde bulunamaz. Zira, arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinden maksat arsa sahibinin maliki olduğu arsa üzerine fenne, sözleşmeye ve amacına uygun bina yapmak, sözleşmedeki diğer edimlerini eksiksiz ifa etmektir....
Kabule göre de; üçüncü kişinin yükleniciden temlik aldığı hakkını kullanabilmesinin en temel koşulu yüklenicinin arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinin kendisine yüklediği edimi tam manasıyla yerine getirmesi yani başka bir ifade ile arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinin ifa ile sonuçlanması veya ileriye etkili fesih kararı sonucu üçüncü kişiye devredilen bağımsız bölümün yükleniciye bırakılan yerlerden olması gerekir. Bu şart gerçekleşmesine rağmen arsa sahibi ferağa yanaşmazsa üçüncü kişinin hem arsa sahibini hem de yükleniciyi birlikte davalı göstererek tapu iptal ve tescil davası açması gerekir, yani bu davanın davalısı yüklenici ve arsa sahibidir. Mahkemece açılan bu davada yüklenicinin arsa sahibi sözleşmesi gereğince arsa sahibine karşı edimini yerine getirip getirmediğinin araştırmalı ve sonucuna göre bir karar vermelidir. Uygulamada açılan bu tapu iptal ve tescil davalarına "Ferağa icbar sureti ile tescil" davası da denilmektedir....
