-K A R A R- Davacılar vekili, müvekkillerinin murisi murisi ... ile davalı arasında düzenlenen arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca müvekkillerine ait dairelerin sözleşmede belirlenen süre ve koşullarda teslim edilmediğini ileri sürerek, sözleşmeyle belirlenen kira tazminatından şimdilik ....000 USD'nin faiziyle birlikte tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili, inşaatın belirlenen günden önce tamamlandığını,arsa maliklerinin istemi üzerine fazladan yapılan imalat bedelinin mahsubu gerektiğini savunarak, davanın reddini istemiştir....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Elatmanın Önlenmesi-Tahliye-Teslim ve Ecrimisil K A R A R Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklı elatmanın önlenmesi, taşınmazın teslimi ve ecrimisil istemine ilişkindir....

"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk Hakimliği Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü: - K A R A R - Taraflar arasındaki uyuşmazlık 19.01.1994 tarihli tapuda arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesinden kaynaklanmıştır. Davada, inşaatın 31.12.1997 tarihinde teslim edilmemesi sebebiyle gecikme tazminatı talep edilmiş, mahkemece davanın kısmen kabulüne dair verilen karar davalı vekilince temyiz edilmiştir. 1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle davalı tarafından inşaatın geç teslimi için geçerli bir neden ileri sürülmemiş ve ispat edilmemiş olmasına göre sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir. 2-Davada, 31.12.1997 tarihinden itibaren işleyen kira alacağına hükmedilmiştir....

Bu sözleşmeyle üzerine inşaat yapılması kararlaştırılan taşınmazın 55/100 payı eser bedeli olarak peşinen davalı yükleniciye devredilmiş, 26.4.1996 günlü satış vaadi sözleşmesiyle kişisel hak kazanan davacı buna karşılık gelen yapıdaki (13) numaralı bağımsız bölüm arsa payının adına tescilini istemiştir. Görüldüğü gibi, 26.5.1993 günlü inşaat yapım sözleşmesinin karşı tarafı olan arsa sahipleri Hüseyin v.s. davada taraf durumunu almamıştır. Arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmelerinde eser bedeli kural olarak taşınmazdaki bir bölüm arsa payının yükleniciye devri suretiyle ödenir. Eser bedeli olarak yükleniciye peşin devir yapılmış olunsa bile, yüklenici bu bedele eserin tesliminde hak kazanır. Zira, peşin yapılan devir bir bakıma yükleniciye yapılmış avans ödemesidir....

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE : İstinaf kanun yolu başvurusuna konu edilen karar hakkında; HMK'nın 355. maddesindeki düzenleme uyarınca, istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine ilişkin aykırılık bulunup bulunmadığı yönü gözetilerek yapılan inceleme sonucunda; Dava, taraflar arasında Noterde düzenlenen 06/04/2009 tarihli Arsa Payı Devri Karşılığı İnşaat Yapım Sözleşmesinden kaynaklanmıştır. Davada, arsa sahibi olarak yer alan T3 ile T3'tan sözleşmede kendisine bırakılan bağımsız bölümleri satış yoluşla devralan diğer davacılar T1 ve T2'ın davacı sıfatı ile davalı yükleniciden inşaatın süresinde teslim edilmemesi sebebiyle gecikme tazminatı talep ettikleri anlaşılmaktadır....

TÜRK MEDENİ KANUNU [ Madde 893 ] "İçtihat Metni" Yukarıda tarih ve numarası yazılı bozmaya uyularak verilen hükmün temyizen tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü: - K A R A R - Dava, arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinin feshi, menfi zarar, fesih edilemeyen süreyle ilgili gecikme cezası alacağı ile men'i müdahale istemlerine ilişkindir....

Y....... ile davalı arsa maliki davalı H.... D......l arasında Aliağa 1.Noterliği’nce düzenlenen arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesi uyarınca, 3746 parsel sayılı taşınmazda yükleniciye bırakılan (A) blok 3.kat 8 numaralı bağımsız bölüm meskeni 25.08.2004 tarihli protokol ile satın aldığından adına tescilini veya taşınmazın rayiç bedelinin ödenmesini istemiştir. Davalı arsa maliki, yüklenici hakkında Aliağa Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2005/353 esasında kayıtlı arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesinden kaynaklanan alacağa ilişkin dava bulunduğunu ve hükme bağlandığını ileri sürerek davanın reddini istemiştir. Mahkemece, davalılardan T..... Y......., Y.... Y...... ve Y..... Ltd. Şti. hakkında açılan davanın feragat nedeniyle reddine, 3746 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki (A) blok 3. kat 8 numaralı bağımsız bölümün davacı adına tesciline karar verilmiştir. Hükmü, davalı arsa maliki temyiz etmiştir....

Bir tanım yapmak gerekirse; arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmeleri; yüklenicinin finansı kendisi tarafından sağlanarak arsa malikinin arsası üzerine bina yapım işini üstlendiği, arsa malikinin ise, bedel olarak binadaki bir kısım bağımsız bölüm mülkiyetini yükleniciye geçirmeyi vaat ettiği sözleşmelerdir. Bu sözleşmelerin konusu, arsa sahibinin maliki olduğu arsa üzerine yapılacak bina inşaatıdır. İnşaat; maddi nitelikte eseri ifade eder. İnşaat yapım sözleşmelerinde yüklenicinin ana borçları; bir inşaat (eser) meydana getirme ve bu eseri iş sahibine teslim etme borçlarıdır....

Bozmaya uyulduktan sonra dosyanın gönderildiği Tüketici Mahkemesi istemi tescili talep edilen bağımsız bölüm teminat dairesi olup, 27.01.1997 günlü arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesinde bu dairenin tescili iskan koşuluna bağlandığından dava reddedilmiştir. Hükmü davacı temyiz etmiştir. Davalılar arasındaki 27.01.1997 günlü biçimine uygun düzenlenen arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesi taraflarına karşılıklı hak ve borç yükleyen iki taraflı sözleşme türündendir. Bu sözleşmede yüklenicinin edimi sözleşmesine, amacına ve fen ve sanat kurallarına uygun bir bina meydana getirerek akidi olan arsa sahibine teslim etmek, arsa sahibinin edimi ise teslim edilen yapıya karşılık bedel olarak yükleniciye kararlaştırılan oranda arsa payı devretmekten ibarettir. kuşkusuz yüklenicinin teslimden sonraki borcu ayıba karşı tekeffül borcu olarak devam eder....

Arsa sahibinin talebi uyuşmazlık tarihinde yürürlükte olan 818 sayılı BK'nın 81'inci maddesi gereğince "ödemezlik def'i" niteliğindedir. Kendi edimini yerine getirmeyen yüklenici karşı edimin ifasını isteyemez. Bir başka deyişle, arsa sahibinin ediminin ifa zamanı gelmemiştir. Açıklanan nedenlerle birleşen davada davalı yüklenicinin zamanaşımı def'i yerinde değildir. (Yargıtay 6. Hukuk Dairesi 2021/988 E., 2021/609 K.) Ayrıca Birleşen davada davacı arsa sahibinin hangi bağımsız bölümler yönünden eksik iş ve gecikme tazminatı istediği belirlenmemiş, aldırılan bilirkişi raporunda davacı arsa sahibinin arsa payı oranında değerlendirme yapılmış, taraflar arasındaki kat karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince davacı arsa sahibine verilen bağımsız bölümlerin iskandan önce teslim edilip edilmediği araştırılmamıştır. Bu nedenle öncelikle arsa sahibine hangi bağımsız bölümler için eksik iş bedeli ve gecikme tazminatı alacağı istediği konusundan HMK 31....