"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın görev yönünden usulden reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacılar vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacı vekili; müvekkillerinin arsa sahibi davalının ise yüklenici olduğunu, aralarında kat karşılığı inşaat ve gayrimenkul satış vaadi sözleşmesi imzalandığını, inşaatın kaba kısmının bitirildiği zaman müvekkillerinin kendilerine gösterilen dairenin yüklenicinin söz verdiği daire olmadığını farkettiklerini ileri sürerek, fazlaya ilişkin talep ve hakları saklı kalmak kaydıyla hata ve hile ile düzenlenen sözleşmesinin gerçek iradeye uygun olarak zemin kat yerine davacılara .... kattan daire verilmesi şeklinde düzeltilmesine, davalının müvekkiline ait daireyi sözleşmenin öngördüğü ( arsa payı, toplam inşaat alanı ve %70, %......
devredilmiş bulunan taşınmaz hissesinin geri istenemeyeceği kararlaştırıldığından, arsa sahibinin karşı davadaki tapu iptal ve tescil isteminin yerinde olmadığı gerekçesiyle, asıl davanın kısmen kabulü ile 02.....2009 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshine, diğer taleplerin reddine ve karşı davanın da reddine karar verilmiştir....
Davalı arsa malikleri yüklenicinin sözleşmeden kaynaklanan edimlerini süresinde ve gereği gibi yerine getirmediğini, bu nedenle yüklenici aleyhine Ankara Onsekizinci Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2006/166 esas sayılı dosyası ile eksik işlerin tamamlanması için yetki verilmesi ve tazminat talepli dava açtıklarını ve bu davanın derdest olduğunu, derdest davanın sonucu beklenmesi gerektiğini ve davanın reddini savunmuşlardır. Mahkemece, eserin arsa sahibinin reddedemeyeceği seviyeye getirilmemesi ve yüklenicinin arsa maliklerine borçlu bulunması nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir. Hükmü, davacı vekili temyiz etmiştir. Somut olayda davacı, davalı arsa malikleri ile davalı K… … İnşaat Ltd. Şti. arasında 09.01.2004 tarihinde düzenlenen arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince yükleniciye bırakılan 5 numaralı bağımsız bölümü 18.08.2005 tarihli harici satış sözleşmesi ile satın aldığını belirterek tapu kaydının iptali ile adına tescili isteğinde bulunmuştur....
nın arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin tarafı olmadığını, O.. K.. ile yapılan sözleşmenin kendileri açısından bağlayıcı olmadığını, davanın müvekkili A.. Ş.. yönünden reddini savunmuştur. Davalı O.. K.. davaya itirazı olmadığını belirtmiştir. Mahkemece, tapu iptali ve tescil isteminin kabulüne karar verilmiştir. Hükmü, davalı A.. Ş.. vekili temyiz etmiştir. Davacı her ne kadar arsa sahibi ile yüklenici O.. K.. arasında düzenlenen arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince yüklenici hissesine düşen dava konusu 9 bağımsız bölüm no'lu daireyi satın aldığını belirterek tapu iptali ve tescil talebinde bulunmuş ise de davalı arsa sahibi A.. Ş.. savunmasında yüklenici O.. K.. ile aralarında düzenlenmiş bir arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin mevcut olmadığını belirtmiştir. Dosya kapsamına ve toplanan delillere göre de davacı tarafından bu husus kanıtlanamadığından yani arsa sahibi A.. Ş.. tarafından sözleşme gereğince yüklenici O.. K..'...
Çünkü, yüklenici üçüncü kişiye, ancak arsa sahibinden neyi hak kazanmışsa onu temlik edebilir. Gerçekten, temlik sözleşmesinin konusu, bir borç ilişkisinden doğmuş olan alacak ne ise odur. Az yukarıda da sözü edildiği üzere davacıların istemlerinin dayanağı, alacağın temlikine ilişkin Borçlar Kanunu'nun 162 ve devamı maddeleridir. Temlik işlemi nedeniyle alacak ve ona bağlı olan bütün yan ve öncelikli haklar devralana geçer. Yine, temlik işleminin yapıldığı ana kadar temlik sözleşmesinin dışında olan ve işlemin tarafı olmayan (somut olayda arsa sahibi) arsa sahibi, işlemin yapıldığı andan itibaren temlik işleminin tarafı olur ve arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesinden kaynaklanan haklarını ona karşı (üçüncü kişiye) ileri sürer hale gelir....
Somut olaya gelince; Davacı aynı mahkemenin 2010/117 Esas sayılı dosyasında arsa sahibi ile yüklenici arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince yükleniciye bırakılan 1498 ada 93 parsel 14 nolu bölümü yükleniciden temlik aldığını, taşınmazın tapusunun iptali ile adına tescilini talep etmiştir. Ayvalık Asliye Hukuk Mahkemesinin 2010/360 Esas 2011/764 sayılı Kararı ile; arsa sahibi ... tarafından Yüklenici aleyhine açılan davada 22.01.2004 tarihli 10839 yevmiye sayılı kat karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili olarak feshine karar verilerek hükmün 26.06.2013 tarihinde kesinleşmesi üzerine 2010/117 Esas sayılı dosyası ile görülen yüklenicinin temlikine dayanan Tapu iptali ve tescil davasında arsa sahibi olan ...’ya yönelik dava tefrik edilerek eldeki dosya esasına kaydedilerek yargılamaya devam edilmiş; mahkemece davanın reddine karar verilmiştir....
ancak davalı birliğin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan edimlerini ifa etmek yerine üçüncü şahıslarla görüşmeler yaparak yeni sözleşme yaptığını, böylelikle geçerli sözleşmeye aykırı davrandığını, fesih sözleşmesinin 9. maddesi uyarınca henüz yürürlüğe girmeyen fesih sözleşmesi nedeniyle arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin halen yürürlükte olduğunu ileri sürerek, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin aynen ifası ile müvekkili adına tekrar tapuda tescili ve şerhine, bu talepleri kabul görmediği takdirde sözleşmenin feshi ile yaklaşık 400.000.000,00 TL tutarındaki müspet zarar ve mahrum kalınan kârın tespiti ile HMK'nın 107. maddesi uyarınca şimdilik 1.000.000,00 TL'nin davalı birlikten tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Dava, arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesi uyarınca yükleniciye bırakılması kararlaştırılan bağımsız bölümün temlik alınması nedeniyle kişisel hakka dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. Arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmeleri taraflarına karşılıklı hak ve borçlar yükler. Öncelikle üzerine inşaat yapılacak arsayı yükleniciye teslim etmesi gereken arsa sahibi, yüklenicinin karşı edimini yerine getirmesinden sonra da yükleniciye sözleşmeye uygun arsa veya kurulmuşsa kat irtifak tapusunu devretmekle yükümlüdür. Yüklenicinin temel borcu ise eseri (binayı) meydana getirmektir. Bir bina inşasından maksat, o yapının sözleşmeye, fen kurallarına ve amacına uygun imal edilmesidir....
Sayılı ilamı ile kısmen bozulduğu ve davanın halen derdest olduğu anlaşılmıştır. Yukarıda açıklandığı üzere arsa sahipleri ile yüklenici arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin ifa ile sonuçlandığının, dolayısı ile davacının da ifa hükümlerinden yararlanabileceğinin kabulü için mahkemenin hüküm altına aldığı tutarın arsa sahibi olan davalılara ödenmiş olması gerekir. Aksi taktirde arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinin ifa ile sonuçlandığı kabul edilemeyeceğinden ne yüklenici ne de onun temlik işleminde bulunduğu üçüncü kişi olan davacı arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin mülkiyet devrine ilişkin hükmünden yararlanamaz. Mahkemece yapılması gereken iş, davalı arsa malikleri tarafından yüklenici aleyhine ... 3....
Noterliğinin 25/10/2017 tarih 20609 yevmiye, 16/08/2017 tarih 15894 yevmiye, 16/08/2017 Tarih ve 15880 yevmiye numaralı 3 ayrı arsa sahibi ile ayrı ayrı yapılmış arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin yüklenicisi olduğunu, bu sözleşmeler uyarınca kendinse bırakılan bağımsız bölümlerin akrabası olan davalıya 1.100.000 TL karşılığında temlik edilmek üzere anlaştıklarını, ancak davalının bedeli vermeden kendisini kandırarak adi yazılı temliknameyi imzalattığını beyanla iş bu temlikname sözleşmesinin irade sakatlığı nedeniyle geçersizliğinin tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
