Arsa sahipleri ile aralarında 07.04.2006 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi bulunan yüklenicinin şahsi hakkını üçüncü kişiye temlik etmesi nedeniyle üçüncü kişinin ifa talep edip edemeyeceğinin saptanmasında öncelikle yüklenicinin edimini (eseri meydana getirme ve teslim borcunu) yerine getirip getirmediğinin, ardından sözleşme hükümlerindeki diğer borçlarını ifa edip etmediğinin açıklığa kavuşturulması zorunludur. Somut olayda; arsa sahipleri davalılar tarafından yükleniciler aleyhine ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2009/320 esas sayılı dosyasında açılan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili şekilde feshine ilişkin dava sonucunda verilecek karar bu davayı etkileyeceğinden bekletici mesele yapılarak, sonucuna göre de bir değerlendirme yapılmalıdır. Eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiş, bu sebeple kararın bozulması gerekmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. -K A R A R- Davacı vekili, müvekkili ile arsa sahibi davalı ... arasında imzalanan 19.10.2006 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin 17.05.2010 tarihinde feshedilmesinin ardından, davalıların dava dışı ... A.Ş. ile arsanın yarısında yeni bir arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi yapmak istemesi üzerine, müvekkilinin taşınmazın tamamı üzerinde yaptığı hafriyat, inşaat, proje, harç gibi masrafların kendisine iade edilmesi şartıyla anlaşmayı kabul ettiğini, 04.06.2010 tarihinde, taraflar arasında yapılan protokol ile ... İnşaat A.Ş.'...
Mahkemece, tapu iptali ve tescil isteminin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi geriye etkili feshedildiğinden ve taşınmaz için harcanan giderlerden de davalı arsa sahipleri sorumlu olmayacağından bahisle dava reddedilmiştir. Hükmü, davacı temyiz etmiştir. Dosya arasında yer alan bilgi ve belgelerden, 09.10.1995 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin arsa sahipleri tarafından açılan dava sonunda geriye etkili olarak feshedildiği, kararın Yargıtay denetiminden geçerek kesinleştiği anlaşılmaktadır. Geriye etkili feshedilen sözleşmeye dayanarak davacı davalılardan ifa talebinde bulunamayacağından tescil isteminin reddi doğrudur. Ancak; Yüklenici ile yapıldığı iddia edilen 23.03.1996 tarihli adi yazılı sözleşme sebebiyle davacı tarafından yapılan giderlerden sözleşmenin ademi ifasından ötürü sorumlu olması gereken 23.03.1996 tarihli temlik sözleşmesinin diğer tarafı, yani yüklenicidir....
Noterliğinde 10.01.2011 tarihinde düzenlenen arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinde ünvan değişikliği ile ...Ş. arsa maliki, .... de yüklenicidir. Arsa maliki olan davalı ...Ş., yüklenici ...'ye 02.04.2014 keşide tarihli noter bildirimi ile arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesini tek taraflı feshetmiştir. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri karma bir sözleşme olup, bina yapma edimi ve taşınmaz mülkiyetini nakletme edimi bir aradadır. Bu özelliği nedeniyle taraflar arasındaki borç ilişkisi tüm edimler yerine getirilmeden başka bir deyişle, yüklenici bina yapma, arsa maliki de arsa payı devretme edimini yerine getirmeden sona ermeyeceğinden sözleşme tek taraflı olarak feshedilemez. Bu nedenle, davalıların arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshedildiğine ilişkin savunmaları yerinde değildir. Küçükçekmece 3....
Davalı arsa malikleri yüklenicinin sözleşmeden kaynaklanan edimlerini süresinde ve gereği gibi yerine getirmediğini, bu nedenle yüklenici aleyhine ... 18.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2006/166 esas sayılı dosyası ile eksik işlerin tamamlanması için yetki verilmesi ve tazminat talepli dava açtıklarını ve bu davanın derdest olduğunu derdest davanın sonucu beklenmesi gerektiğini ve davanın reddini savunmuşlardır. Mahkemece, eserin arsa sahibinin reddedemeyeceği seviyeye getirilmemesi ve yüklenicinin arsa maliklerine borçlu bulunması nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir. Hükmü, davacı vekili temyiz etmiştir. Somut olayda: davacı, davalı arsa malikleri ile davalı ... İnşaat Ltd. Şti. arasında 09.01.2004 tarihinde düzenlenen arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince yükleniciye bırakılan 5 numaralı bağımsız bölümü 18.08.2005 tarihli harici satış sözleşmesi ile satın aldığını belirterek tapu kaydının iptali ile adına tescili isteğinde bulunmuştur....
Davaya konu olayın, temlik işleminin hukuki niteliği, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde yüklenicinin borçlarının neler olduğu ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi hükümleri çerçevesinde incelenip değerlendirilmesi gerekmektedir. Yüklenicinin gerek devir (temlik) yoluyla yaptığı işlemin, gerekse tapudan yaptığı satış işleminin kaynağı arsa sahibi ile olan arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesidir. Yüklenicinin üçüncü kişiye yaptığı temlik işlemlerini arsa sahibi ile olan sözleşmeden ayrı ve bağımsız işlemler olarak düşünmek gerçeklere uygun düşmez. Davadaki istemin dayanağı 25.01.2014 tarihli taşınmaz satış vaadi sözleşmesidir. Bu sözleşmeyle davalılardan yüklenici arsa sahipleri ile olan 01.12.2011 günlü arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesi gereğince kendisine bırakılması kararlaştırılan 37 numaralı bağımsız bölümdeki şahsi hakkını davacıya temlik etmiştir....
Davalı, kooperatif eski yönetiminin 10.01.2004 tarihli kooperatif genel kurul kararına ve 1163 sayılı Yasanın 42/6. maddesine aykırı biçimde arsa payı devri karşılığı inşaat sözleşmesi düzenlediğini, bu sözleşmenin iptali için dava açılacağını savunarak davanın reddini istemiştir. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir. Hükmü, davalı vekili temyiz etmiştir. Dava, arsa payı devri karşılığı inşaat sözleşmesinde düzenlenen tazminat bedeli alacağın tahsili için girişilen icra takibine itirazın iptali ve icra inkar tazminatının tahsili istemlerine ilişkindir. Bir davadaki istem hakkında karar verilebilmesi için mahkeme tarafından daha önce çözüme kavuşturulması gereken sorunlar ortaya çıkabilir. Mahkemece ilk önce davanın esasını etkileyecek bu hususun çözüme kavuşturulup, asıl sorunun bundan sonra ele alınması gerekir....
Davacı yüklenici şirket ile davalı arsa sahipleri arasında 04.03.1997 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalandığı, 04.03.2000 tarihinde de adi yazılı ek sözleşme imzaladıkları dosya kapsamından anlaşılmaktadır. Davalı arsa sahipleri 04.08.2004 tarihli ihtarname ile davacı ile aralarındaki 04.03.1997 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshedildiğini bildirerek, aynı tarihte dava dışı yüklenici ... ile arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalamışlardır. Davalı arsa sahipleri ile dava dışı ... arasında görülen ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2006/599 E sayılı dosyasından alınan bilirkişi raporunda davalı arsa sahipleri ve ...’in sözleşme imzaladıkları 04.08.2004 tarihinde tüm inşaatların tuğla duvar öncesi imalatlardan olan temel hafriyatı, temel beton işleri ile temel duvarları, su basman betonu, blokaj ve dolgu işlerinin bazı yüklenici ve taşeronlarca yapıldığının tespit edildiği anlaşılmıştır....
olmadığı ve dava dışı arsa sahiplerinin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden doğan haklarını davacıya temlik ettiklerine ilişkin bilgi, belge ve iddia da bulunmadığı gerekçeleriyle davanın reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçelerle kabulü doğru olmamıştır....
in arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden haberdar olduğunu ileri sürerek, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili olarak feshi ile davalı adına ek tapu kayıtlarının iptal edilerek müvekkili adına tapuya tesciline ve kira vs'den oluşan şimdilik 5.000,00 TL'nin reeskont faizi ile davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı ... vekili, müvekkilinin taşınmazı muvazaalı olarak devralmadığını, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden haberdar olmadığını, iyiniyetli olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir. Davalı şirket, cevap dilekçesi sunmamıştır....
