Hukuk Dairesi'nin ...tarihli kararı ile “sözleşmeye konu taşınmazlar üzerine konulan tedbir ve hacizler nedeniyle davalıdan inşaata başlaması ve devam etmesinin beklenemeyeceği” belirtildiğinden, davalının bir temerrüdünden söz edilemeyeceği, dolayısıyla davalının gecikmeden dolayı tazminat sorumluluğunun da bulunmadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir. Kararı, davacı arsa sahibi kooperatif vekili temyiz etmiştir. Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan maddi tazminat ve gecikme tazminatının tahsili istemlerine ilişkindir. Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı vekilinin temyiz itirazları yerinde görülmemiştir....
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre; yüklenicinin, içine düştüğü mali sıkıntı nedeniyle kendi edimini tek başına yerine getirmeyip, inşaatları ... ve... ile yaptığı, sahteliği iddia ve ispat edilmeyen sözleşmeler ile yüklenici ...'nun arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinden doğan A, B, C, P, D, E, O ve R bloklardaki bağımsız bölümler yönünden .... ve ...'...
, hükme esas alınan bilirkişi heyeti raporuyla B Bloktaki tamamlanma oranının %40 oranında olduğunun tespit edildiği, yine rapora göre davacı yüklenicinin davalı arsa malikinden inşaat güçlendirme bedeli düşüldükten sonra 24.554,00 TL talep edebileceği, arsa sahibinin ise menfi zarar olarak dört daire ve bir dükkan bedeli olarak 144.000,00 TL tazminat talep edebileceği gerekçesiyle, davacı yüklenicinin tapu iptali ve tescil talebinin kesin hüküm nedeniyle reddine, tazminat talebinin kısmen kabulü ile kısmen reddine, davalı arsa malikinin tazminat talebinin kısmen kabulüne karar verilmiştir....
arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinin alenileştirilmesi amacıyla konulmuştur....
Yukarıda açıklanan nedenlerle, arsa sahibi ile yüklenici arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereği müflis yükleniciye isabet eden taşınmazın gayrimenkul satış vaadi sözleşmesi ile davacıya müflis şirket tarafından şahsi hak olarak temlik edildiği, davacının kira tazminatı ve eksik ve ayıplı işlerden kaynaklı tazminat istemlerinin ancak sözleşmenin nispiliği kuralı gereği taşınmaz satış vaadi sözleşmesinin tarafı olan yüklenici Müflis ...şirketinin iflas masasına alacak olarak kayıt edilebileceği, bu yönüyle davalı arsa sahibi ... Yapı Kooperatifi hakkındaki eldeki davada davalı arsa sahibinin tazminat istemleri yönünden pasif husumeti olmadığı anlaşıldığından davanın reddine yönelik aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan tazminat ve alacak taleplerine ilişkindir. Dava konusu sözleşme, resmi şekline uygun olarak yapılmış ise de, sözleşmeyi imzalayan arsa sahibi davalı, sözleşme konusu parselin tam maliki olmayıp, hissedarıdır. Tapuda paydaş olan diğer hissedarlar TMK'nın 692. maddesi gereğince sözleşmede taraf olmadığından sözleşme geçerli kabul edilemez. Bunun yanında, sözleşme konusu taşınmaz kadastro parseli olup, sonradan yapılan imar planının da iptal edildiği hem sözleşme, hem de dosya kapsamından anlaşılmaktadır. 3194 sayılı İmar Kanunu gereğince ancak imarlı parseller için inşaat ruhsatı verilebileceğinden, kadastro parseli olan taşınmazda inşaat yapılması da mümkün değildir. Görülüyor ki, sözleşmenin yapıldığı tarihte taşınmazın gerek imarlı olmayışı ve gerek diğer paydaşların sözleşmeye katılmayışından ötürü, sözleşme baştan itibaren geçersizdir....
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre, dava konusu taşınmazlarda arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi kapsamında herhangi bir imalat yapılmadığı, mevcut yapılaşmaların da kaçak ve ruhsatsız olduğu, davalı yüklenicinin inşaat ruhsatı başvurusunda dahi bulunmadığı, edimini yerine getirme ihtimalinin kalmadığı, edimini yerine getirmeyen davalının tam kusurlu olduğu, bu haliyle taşınmazların tapu kayıtlarındaki şerhin kadük kaldığı gerekçesiyle, taşınmazların tapu kayıtlarındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi şerhinin kaldırılmasına karar verilmiştir. Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir. Dava, taşınmazların tapu kaydındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi şerhinin terkini istemine ilişkindir....
Arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmeleri karşılıklı taahhütleri ihtiva eden, iki tarafa da borç yükleyen eser yapımı ile satış vaadinden oluşan karma bir sözleşmedir. Bu sözleşmelerde yüklenicinin asli edimi, arsa sahibinin arsası üzerinde sözleşme ve imara uygun olmak üzere finansmanı kendisi tarafından sağlanarak inşaat yapıp teslim etmek, arsa sahibinin borcu ise, bedel olarak kararlaştırılan bağımsız bölüm ya da arsa payının mülkiyetini yükleniciye devretmektir. Arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesi uyarınca yüklenicinin sözleşmede kararlaştırılan tapu kaydı ya da bağımsız bölümlere hak kazanabilmesi inşaatı kusursuz ve eksiksiz tamamlayıp teslim etmesine bağlıdır. Sözleşmeden sonra ve inşaat süresince yükleniciye bir kısım payların devri avans niteliğindedir....
Davalılar ... ile yüklenici ... arasındaki 02.02.1996 günlü arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesi yükleniciye kişisel hak sağlar. Arsa sahibi ile arasında arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesi bulunan yüklenicinin şahsi hakkını üçüncü kişiye temlik etmesi halinde üçüncü kişinin ifa talep ... edemeyeceğinin saptanmasında öncelikle yüklenicinin edimini (eseri meydana getirme ve teslim borcunu) yerine getirip getirmediğinin, ardından sözleşme hükümlerindeki diğer borçlarını ifa ... etmediğinin açıklığa kavuşturulması zorunludur. Davaya konu olayın, temlik işleminin hukuki niteliği, arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmelerinde yüklenicinin borçlarının neler olduğu ve arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesi hükümleri çerçevesinde incelenip değerlendirilmesi gerekmektedir. Alacağın temliki ve borcun nakli Borçlar Kanununun 162 ila 181. maddelerinde düzenlenmiştir....
Bir iş görerek eseri meydana getirmek ve meydana getirilen eseri iş sahibine teslim etmek (arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde, binayı sözleşmeye, amacına ve fen ve sanat kurallarına uygun şekilde imal ederek arsa sahibine teslim etmek) yüklenicinin ana borcudur. Kural olarak da aslolan sözleşmenin kararlaştırıldığı şekilde eksiksiz ifasıdır. Aksi halde, sözleşmeden beklenen yararlar dengesi bir taraf aleyhine bozulur. Böyle bir durumda da yüklenici edimini yerine getirmiş kabul edilemez. Somut olaya gelince; arsa sahibi ile yüklenici arasında 19.10.1990 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ve 17.04.1996 tarihli ek sözleşme yapılmış, davacı harici şekilde düzenlenmiş sözleşme ile dava konusu daireyi yükleniciden satın almıştır. ... 2....
