Noterliği'nce doğrudan düzenlenen 18.08.2005 tarih 9576 yevmiye numaralı arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi yapılmış ve davacı şirket, ...in kayden maliki olduğu üç numaralı parseline sözleşmedeki yazılı koşullarla inşaat yapımını yüklenmiştir. Bu arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin davalı ...'a devrine ilişkin davacı ile davalı ... arasında ... 2. Noterliği'nce doğrudan düzenlenen 22.02.2006 tarihli ve 2697 yevmiye numaralı “devir sözleşmesi” yapılmıştır. Davalılardan ... ile ... arasında da ... 2. Noterliği'nce doğrudan düzenlenen 29.03.2006 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi yapılmış ve ...'ın (2) numaralı parseline sözleşmede yazılı koşullarla inşaat yapımını ... yüklenmiştir. Sözü edilen sözleşmenin konusu olan (2) ve (3) numaralı parseller, tevhit edilmiş ve 23 numaralı parsel olmuştur....
Yukarıda açıklanan nedenlerle, arsa sahibi ile yüklenici arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereği müflis yükleniciye isabet eden taşınmazın gayrimenkul satış vaadi sözleşmesi ile davacıya müflis şirket tarafından şahsi hak olarak temlik edildiği, davacının kira tazminatı ve eksik ve ayıplı işlerden kaynaklı tazminat istemlerinin ancak sözleşmenin nispiliği kuralı gereği taşınmaz satış vaadi sözleşmesinin tarafı olan yüklenici Müflis ...şirketinin iflas masasına alacak olarak kayıt edilebileceği, bu yönüyle davalı arsa sahibi ... Yapı Kooperatifi hakkındaki eldeki davada davalı arsa sahibinin tazminat istemleri yönünden pasif husumeti olmadığı anlaşıldığından davanın reddine yönelik aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
Hukuk Dairesi'ne verildiğinden karar düzeltme talebi Dairemizce incelenmiştir.Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin kurucu ortağı olduğu davalı şirketin dava dışı arsa sahipleri ile 27.09.2007 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzaladığını, müvekkilinin şirket ortaklığından ayrılmasına ilişkin 29.04.2009 tarihli hisse devri ve ortaklıktan ayrılma protokolü ile müvekkiline beş tanesi arsadaki hissesi karşılığı, beş tanesi ise davalı şirketteki %25 hissesini devretmesi karşılığı olmak üzere toplam on adet bağımsız bölümün 27.09.2007 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesindeki hükümlere göre teslim edileceğinin kararlaştırıldığını, ancak sözleşmede öngörülen süre dolmasına rağmen bağımsız bölümlerin kendisine teslim edilmediğini ileri sürerek, takibe vakî itirazın iptali ile takibin devamına, %40 icra inkâr tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.Davalılar vekili cevap dilekçesinde; dava dışı arsa sahipleri ile düzenlenen 05.02.2009 tarihli protokol...
Diğer taraftan, yüklenici arsa sahibine karşı öncelikli edimini tamamen veya kısmen yerine getirmeden kazanacağı şahsi hakkı üçüncü kişiye temlik etmişse, üçüncü kişi Borçlar Kanununun 81.maddesi hükmünden yararlanma hakkı bulunan arsa sahibini ifaya zorlayamaz. Somut uyuşmazlıkta, 20.12.2000 günü ... 1. Noterliği’nde arsa maliki ... ile yüklenici ... arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi düzenlemişlerdir. Bu sözleşme uyarınca davalı yükleniciye bırakılan 9 adet bağımsız bölüm davalı yüklenici ile davacılar arasında düzenlenen satış vaadi sözleşmeleri uyarınca davacılara temlik edilmiştir. Davacıların, temlik sözleşmesine dayanarak tescil isteminin kabulü için, yüklenicinin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca edimlerini tam ve eksiksiz olarak yerine getirmesi gerekir. Bilirkişi kurulu raporlarından, dava konusu taşınmazdaki imalatın projeye aykırı yapıldığı ve arsa malikinin yükleniciden 91.360$ kira alacağı bulunduğu anlaşılmaktadır....
Mahkemece, ilk keşif tarihi itibariyle inşaatın %65 seviyesinde olduğu ve davalı yüklenicinin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca edimini yerine getirmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Eser sözleşmelerinin bir türü olan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi, taraflara karşılıklı hak ve borçlar yüklemekte; yüklenici, finansı sağlayan arsa malikinin taşınmazı üzerine bina yapma işini üstlenmekte, arsa maliki ise inşa edilecek binadaki bir kısım bağımsız bölümlerin mülkiyetini yükleniciye devretmeyi vaat etmektedir. Arsa maliki ile yüklenici arasında düzenlenen inşat sözleşmesi gereğince yükleniciden bağımsız bölüm temlik alınmasına dayalı olarak açılan tapu iptali ve tescil davaları ile ilgili olarak kanunlarımızda bir düzenleme mevcut olmadığından bu konulardaki uyuşmazlıkların çözümünde uygulanan 30.09.1988 tarihli ve 1987/2 1988/2 sayılı Yargıtay .......
Bu sözleşmeyle davalı yüklenicinin, arsa sahibi ile olan 04.10.2010 günlü arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca kendisine bırakılması kararlaştırılan çekişme konusu 10 numaralı bağımsız bölümü davacıya temlik ettiği, yükleniciyle arsa sahibi arasında düzenlenen 01.01.2012 tarihli adi yazılı protokolle dava konusu bağımsız bölümün arsa sahibine ait olacağının kararlaştırıldığı ve dava konusu bağımsız bölümün 29.03.2013 tarihinde, davalı arsa sahibi tarafından eşi diğer davalı ...’ya tapuda devredildiği görülmektedir. 30.09.1988 tarihli ve 1987/2 1988/2 sayılı Yargıtay İBBGK Kararı gereğince, yükleniciyle tüketici arasında yapılan ve dava konusu bağımsız bölümün davacı tüketiciye devredilmesini öngören 10.04.2012 tarihli adi yazılı sözleşme, alacağın temliki niteliğinde olup geçerlidir. Ayrıca, dava konusu 10 numaralı bağımsız bölüm, yüklenici ile arsa sahibi arasında yapılan 04.10.2010 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesiyle yükleniciye bırakılmıştır....
Bu nedenle arsa sahibinin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalarken güttüğü saikin 6502 sayılı Yasada tanımlanan tüketicinin saikinden farklı olduğu gözden kaçırılmamalıdır. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerine konu işin üst düzey teknolojiyi gerektirmesi, sözleşme kapsamında taşınmaz satış vaadi ve inşaat sözleşmelerinin de bulunduğu nazara alındığında 6502 sayılı Kanunda kanun koyucunun salt kullanma ve tüketme amacına yönelik mutfak, dolap yaptırmak araç tamiri yapmak gibi dar kapsamlı eser sözleşmelerini kastettiği, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinin ise bu kapsamda olmadığının kabulü gerekir. Bu durumda, eldeki davada uyuşmazlığın 6502 sayılı Kanuna göre Tüketici Mahkemelerinde değil genel hükümlere göre Asliye Hukuk Mahkemesinde çözümlenmesi gerekirken, yanılgılı gerekçe ile dava dilekçesinin görev yönünden reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir....
Davalı vekili, müvekkili ile davalı arasında ....07.2005 tarihinde yapılan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinde, davacının inşaa ederek teslim edeceği ... adet daire karşılığında, müvekkilinin de 35.000,00 Euro ödemeyi kabul ettiğini, dairelerin 2007 yılında teslim edildiğini, sözleşmede teslim tarihinin 01.05.2007 tarihi olarak düzenlendiğini ve müvekkilinin en son 02.07.2007 tarihinde kısmi ödeme yaptığını, bu tarihler dikkate alındığında, dava tarihi itibariyle alacağın zamanaşımına uğradığını savunarak, davanın reddini istemiştir. Mahkemece, iddia, savunma ve dosya kapsamına göre, taraflar arasında ....07.2005 tarihinden imzalanan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinde, dairelerin teslim tarihinin 01.05.2007 tarihi olarak kararlaştırıldığı, dava tarihi itibariyle bu sözleşmeden kaynaklanan alacak hakkının zamanaşımına uğradığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir....
Dava, arsa sahibi ile yüklenici arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca yükleniciye bırakılması kararlaştırılan bağımsız bölümün temlik alındığı iddiasına dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir. Arsa sahibi ile aralarında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi bulunan yüklenicinin şahsi hakkını üçüncü kişiye temlik etmesi halinde üçüncü kişinin ifa talep edip edemeyeceğinin saptanmasında öncelikle yüklenicinin edimini (eseri meydana getirme ve teslim borcunu) yerine getirip getirmediğinin, ardından sözleşme hükümlerindeki diğer borçlarını ifa edip etmediğinin açıklığa kavuşturulması zorunludur. Davaya konu olayın, temlik işleminin hukuki niteliği, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde yüklenicinin borçlarının neler olduğu ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi hükümleri çerçevesinde incelenip değerlendirilmesi gerekmektedir. Alacağın temliki ve borcun nakli Borçlar Kanununun 162 ila 181. maddelerinde düzenlenmiştir....
Elbirliği ya da müşterek mülkiyet şeklinde mülkiyete konu taşınmaz mallar üzerinde inşaat yapılması için arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinin de tüm ortakların ya da müşterek paydaşların katılımıyla yapılması zorunludur. Kural bu olmakla birlikte, bazı ortak ya da müşterek paydaşlar tarafından yapılan sözleşmelere, diğer ortak ya da paydaşların onay vermeleri durumunda da arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi geçerli ve bağlayıcı olur. Somut olayda ise; sözü edilen arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ile ek sözleşme, sözleşme konusu müşterek mülkiyete konu olan parsellerdeki davacıların miras bırakanı olan ...'nin payları hakkında yapılmıştır. Taşınmazların tümü hakkında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinin yapıldığına ilişkin dosya kapsamında yeterli bilgi ve belge bulunmamaktadır....
