- KARAR - Davacı arsa sahibi vekili, müvekkilinin hissedarı olduğu arsa üzerinde inşaat yapılmak üzere davalı yüklenici ile arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi düzenlenerek sözleşmenin tapuya şerh edildiğini, taşınmazın müvekkilinden başka hissedarlarının da bulunduğunu, 2009 yılından bu güne kadar davalının taşınmazdaki tüm hissedarlar ile arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi akdedemediğinden sözleşmenin uygulanabilir niteliği kalmadığını, sözleşmenin geçerli olabilmesi için TMK'nın 692. maddesi gereğince tüm hissedarlarla sözleşme yapılmasının şart olduğunu ileri sürerek, taraflar arasında düzenlenen İzmir 18. Noterliği'nin 04.11.2009 tarih ve 22529 yevmiye no'lu arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geçersiz olduğunun tespiti (feshi) ile, tapu kaydındaki 05.11.2010 tarih ve 4510 yevmiye no'lu şerhin terkinine karar verilmesini talep etmiştir....
Karşılıklı taahhütlerin ağır basması halinde klasik eser sözleşmesinin, taşınmaz devrinin ağırlık kazanmasında ise taşınmaz satış sözleşmesinin öne çıktığını görmek mümkündür. Katma Değer Vergisi ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerine ilişkin yukarıda yapılan yasal ve kavramsal açıklamalar nezdinde, kat karşılığı inşaat sözleşmelerinde KDV ve sorumluluğu daha kolay değerlendirmemiz mümkündür. Kat karşılığı inşaat sözleşmelerinde, arsa sahibi tarafından arsanın teslim edilmesi, yüklenici tarafından sözleşmede kararlaştırılan şekilde inşaatın yapılarak dairelerin veya kararlaştırılan bağımsız bölümlerin arsa sahibine teslimi söz konusudur. Dolayısıyla arsa payı karşı inşaat sözleşmelerinde iki ayrı teslim söz konusudur. Bunlardan birincisi, arsa sahibi tarafından konut veya iş yeri yapılmak üzere yükleniciye arsa payı teslimi, ikincisi ise müteahhit tarafından arsa payına karşılık olarak arsa sahibine yapılan konut veya iş yeri teslimidir....
Noterliğinde 10.01.2011 tarihinde düzenlenen arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinde ünvan değişikliği ile ...Ş. arsa maliki, .... de yüklenicidir. Arsa maliki olan davalı ...Ş., yüklenici ...'ye 02.04.2014 keşide tarihli noter bildirimi ile arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesini tek taraflı feshetmiştir. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri karma bir sözleşme olup, bina yapma edimi ve taşınmaz mülkiyetini nakletme edimi bir aradadır. Bu özelliği nedeniyle taraflar arasındaki borç ilişkisi tüm edimler yerine getirilmeden başka bir deyişle, yüklenici bina yapma, arsa maliki de arsa payı devretme edimini yerine getirmeden sona ermeyeceğinden sözleşme tek taraflı olarak feshedilemez. Bu nedenle, davalıların arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshedildiğine ilişkin savunmaları yerinde değildir. Küçükçekmece 3....
A.Ş. aleyhine müdahalenin men'i istemi ile dava açıldığı, arsa sahipleri ile ... A.Ş. arasında kat karşılığı inşaat sözleşmesinin imzalandığı, sözleşmeyi şirket adına temsilcisi...'in imzaladığı, arsa sahipleri tarafından ... Şimşek aleyhine açılan dava üzerine mahkemece arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshine karar verildiği, bu kararın kesinleştiği, her ne kadar bu karar sözleşmenin tarafı olan ... A.Ş.( bilahare isim değiştirmekle ... Turizm İnş. ve Tic. A.Ş.) bağlamamakta ise de, ... Tur İnş. Ltd. Şti. ile arsa sahipleri arasında yarım kalan inşaatın tamamlanması amacıyla adi yazılı arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalandığı, bu sözleşmenin 1997/450 Esas sayılı dava dosya içerisinde bulunduğu, düzenlenen sözleşmede, 03.02.1995 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin mahkemece feshedildiği, dolayısıyla inşaatın yarım kaldığı hususunun kabul edildiği, ... Tur. İnş. Ltd....
D.... sayılı dosyasında yapılan tespite göre yüklenici tarafından %...,71 imalat yapıldığını, işin bitim tarihine kadar yüklenicinin edimini ifa etme imkanının olmadığını, sözleşmenin genel ve teknik şartlarının .... maddesine göre;edimini ifa etmemesi halinde yüklenicinin yaptığı imalattan hiçbir hak talep edemeyeceği hükmünün bulunduğunu ileri sürerek, taraflar arasında yapılan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin iptaline ve davalının yapmış olduğu imalattan dolayı herhangi bir hak talep edemeyeceğine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Noterliğince doğrudan yapılan 17.06.2004 günlü ve 18.06.2004 tarihli Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmelerinin konusu 27933 Ada 7 Parsel sayılı olarak tapuya tescilli taşınmazın paydaşlarından olan Çankaya Belediyesi Başkanlığı ile davalı yüklenici arasında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi yapılmamıştır. Türk Medeni Kanununun 692. maddesi hükmü gereğince, paylı malın olağan şekilde kullanımının gerekli kıldığı ölçüyü aşan yapı işlerine girişilmesi ve buna yönelik sözleşme yapılması “olağanüstü tasarruflardan” olduğundan bütün paydaşların kabulüne bağlıdır. Somut olayda ise, az yukarıda açıklandığı üzere, paydaşlardan Çankaya Belediye Başkanlığı’nca arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi yapılmadığı gibi diğer paydaşların yapmış olduğu sözleşmelere de onay vermemiştir. Bu sebeplerle, uyuşmazlık konusu arsa payı karşılığı sözleşmeler tarafları bağlayıcı değildir....
Zira, arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmelerinde, yükleniciye düşen davranış yükümü bir süreye yaygın olmasına rağmen, alacaklı arsa sahibi açısından ifa her şeyin tamamlandığı inşaatın teslim edildiği anda doğar. Diğer bir anlatımla, arsa payı devri karşılığı inşaat sözleşmeleri ani edimli sözleşmelerdendir. Bu nedenle de, yüklenici yukarıda açıklandığı şekilde edim yükümünü yerine getirmeden ifayı gerçekleştirmiş sayılmaz ve arsa sahibine karşı edim yükümlülüğü devam eder. Hal böyle olunca da, yükleniciden kişisel hakkını temlik alan kişilerin açacağı tapu iptali ve tescil davalarında, yüklenicinin kişisel hak kazanıp kazanmadığı, diğer bir anlatımla, arsa sahibinden karşı edimin yerine getirilmesini isteme hakkının doğup doğmadığı yukarıda açıklanan yöntemle araştırılacağından, arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesinin taraflarının tamamının davada yer alması zorunludur....
Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi karşılıklı edimleri içerdiğinden, yüklenici kendi edimini yerine getirmeden inşaat bedeli karşılığı verilmesi gereken tapu payının devrini isteyemez. Somut olayda yüklenici kooperatif, arsa sahiplerine verilecek 24 nolu parsel üzerine inşaat yapmadığından ve böylece sözleşme ifa edilmediğinden temerrüde düşen yüklenici arsa sahibinden tapu payı isteyemez ise de, davalı ve karşı davacı arsa sahibince karşı davada inşaatın yapım bedeli, kısaca nama ifa istenildiğinden istemi kabul edilmelidir (BK. 97. md.). Ancak, arsa sahipleri kendilerine ait parsele ilişkin inşaatın yapım ruhsatını almayı yükümlenmiştir. Yüklenici emlak vergilerini ödemediği için ruhsatın alınamadığını savunmuşlardır. Gerçekten dosyaya giren makbuz örneklerinden emlak vergilerinin kooperatif tarafından 15.09.2006 tarihinde ödendiği anlaşılmaktadır....
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre, taraflar arasında düzenlenen 03.08.2009 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinde, işin teslim süresinin inşaat ruhsatından itibaren 36 ay olarak kararlaştırıldığı, aradan 5,5 yıl geçmesine rağmen henüz herhangi bir inşaat faaliyetinde bulunulmadığı, davacı arsa sahiplerinin fesih isteminde haklı oldukları gerekçesiyle, davanın kabulü ile arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshine ve tapudaki sözleşme şerhinin kaldırılmasına karar verilmiştir. Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir. 1) Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiştir. 2) Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi ve tapu kaydındaki sözleşme şerhinin terkini istemine ilişkindir....
Noterliğinin 20.05.2014 tarihli, ... yevmiye sayılı arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin, davalı şirket ile ... arasında Aksaray 4. Noterliğinin 23.09.2013 tarihli, ... yevmiye sayılı arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin, davalı şirket ile ... arasında Aksaray 4. Noterliğinin 14.06.2013 tarihli, 3131 yevmiye sayılı arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin akdedilmiş olup, davalı şirkete aynı taşınmazın hissedarlarınca tapuda satış adı altında yapılan temliklerin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin ifası için yapıldığı, dolayısıyla gerçek anlamda satış iradesinin bulunmadığı, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereği sözleşmenin taraflarından birinin edimini yerine getirmemesi halinde devredilen payın her zaman geri istenebileceği gözetilerek satış amacı bulunmayan bu temliklerden dolayı dava ve birleştirilen davaların reddine karar verilmesi gerekirken kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiş, hükmün bu nedenle bozulmasına karar verilmiştir....
