Taraflar arasındaki uyuşmazlık, Borçlar Kanununun 189. ve devamı maddelerinde düzenlenen, zapta karşı tekeffül hükümlerinden kaynaklanmaktadır. Satım sözleşmesinde satıcının zapta karşı tekeffül borcunu düzenleyen Borçlar Kanununun 189. maddesinde, satıcının, satılan şeyin bir üçüncü şahıs tarafından satım akdi zamanında mevcut bir hak sebebi ile tamamen veya kısmen zapt edilmesinden, alıcıya karşı mesul ve zamin olduğu açıklandıktan sonra, devamındaki maddelerde de, (BK.189-193 mad.) bu yükümlülüğün koşulları ve zararın kapsamı konusunda açıklamalar getirilmiştir. Borçlar Kanununun 192. maddesinde, satılanın tamamen zaptı halinde, satımın münfesih addolunacağı ve alıcının, satıcıdan aynı maddenin 1, 2, 3 ve 4. bentlerinde yazılı zararları isteyebileceğini hükme bağlamıştır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki uyuşmazlık, alım-satım akdine dayalı satıcının zapta karşı tekeffül hükümlerinden kaynaklanan alacağın tahsili için yapılan takibe itirazın iptali istemine ilişkindir. Uyuşmazlığın niteliğine ve tarafların sıfatına göre, dosyanın temyiz incelemesi, Yargıtay 13. Hukuk Dairesinin görevine girmektedir. SONUÇ : Yukarıdaki açıklanan nedenlerle, dosyanın görevli Yargıtay 13. Hukuk Dairesi Başkanlığı’na GÖNDERİLMESİNE, 12.06.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Davacılar, davalılar İsmail ve ... ile davalı ...’e ait taşınmazların satışı için anlaşıp, toplam 57 000 USD ödediklerini, Kadastro Mahkemesinde açtıkları davanın SİT alanı içinde kaldığından reddedildiğini ve hazine adına tesciline karar verilip kesinleştiğini,...’in taşınmazların maliki, ... ve İsmail’in satımı gerçekleştiren ve 11.1.1999 tarihli protokol ile pürüz çıkması halinde sorumluluğu kabul eden şahıslar olması sebebi ile sorumlu olduklarını ileri sürerek ödedikleri bedelin tahsili için zapta karşı tekeffül hükümlerine dayanarak eldeki davayı açmıştır. BK 192 ve 194 maddesi uyarınca hukuken geçerli bir satış söz konusu olduğundan davacı zapta karşı tekeffül hükümleri gereğince davalılardan talepte bulunabilir. Dosyaya ibraz edilen ve davacı tarafından dayanılan Protokol, 6.10.1999, 8.1.1999 ve 11.1.1999 tarihli belgeler gereği davacılar ile davalılar arasında satımın gerçekleştiği, ancak satış bedelinin kime ne şekilde verildiğinin tam anlaşılamadığı görülmektedir....
Dava, satım konusu aracın çalıntı olması nedeniyle güvenlik güçlerince el konulması sonucu ödenen satış bedelinin, zapta karşı tekeffül hükümleri uyarınca tahsili istemine ilişkindir. Dosyaya ibraz edilen 19.6.2003 tarihli noter satış senedine göre, dava konusu aracın dava dışı ...adına kayıtlı olduğu ve onun tarafından davacıya satıldığı anlaşılmaktadır. BK.nun 192.maddesi hükmüne göre, satılanın tamamen zapt olunması halinde, alıcı satıcıdan yasada öngörülen taleplerde bulunabilir. Somut olayda davalı satım akdinin tarafı olmadığından zapta karşı tekeffül hükümlerine göre davacıya karşı sorumlu tutulamayacağından ona karşı davada husumet yöneltilemez. (Bu durumda mahkemece davanın husumet yokluğu nedeniyle reddi ve davalı yararına davanın red sebebi dikkate alınarak maktu vekalet ücreti verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir....
Karar Düzeltme Yoluna Başvuran Dairenin yukarıda belirtilen kararına karşı davalı vekili karar düzeltme isteminde bulunmuştur. B. Karar Düzeltme Sebepleri Davalı vekili; zapta karşı tekeffül koşullarının oluşmadığını, davacının zaptı bilmiyor olması hayatın olağan akışına aykırı olduğunu, kayden malik olduğunu ve doğrudan satış işleminin tarafı olmadığını, dava tarihi itibariyle davacının taşınmazın maliki olduğunu, rayiç bedelin hesaplama yönteminin gerekçesinin açık olmadığını, eksiklikler giderilmeden alınan bilirkişi raporunun hükme esas alınamayacağını, kararın usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; kararın düzeltilmesini ve mahkeme kararının bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir. C. Gerekçe 1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Uyuşmazlık, zapta karşı tekeffül hükümlerinden kaynaklanan alacak istemine ilişkindir. 2....
MAHKEMESİ Uyuşmazlığın konusu araç satım sözleşmesi sonrası ayıba karşı tekeffül borcundan kaynaklanan alacak talebine ilişkindir. ....02.2011 gün ve 27846 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 09.02.2011 gün ve 6110 sayılı bazı kanunlarda değişiklik yapılmasına dair Kanunun ....maddesiyle ... Yasasının ....maddesinde yapılan değişiklik uyarınca 01.03.2012 tarihinden itibaren uygulanmaya başlanan iş bölümü kararının ... ....... Dairesi için Borçlar Kanunun ikinci kısmında yer alan sözleşmelerden (istisna akdi hariç akdin muhtelif nevilerinden) kaynaklanan davalar bakımından Sulh ve Asliye ayrımının yapılmadığı ve incelemenin bu nedenlerle ... ....... Dairesince yapılacağından uyuşmazlık konusu dosyanın temyiz incelemesi Dairemizin görevi dışındadır. Bu itibarla dosyanın gerekli inceleme yapılmak üzere ... ....... Dairesine gönderilmesine, 09.....2013 gününde oybirliğiyle karar verildi....
karşı tekeffül hükümlerini düzenleyen 214 ve devamı maddeleri olduğu, yasal süresi içinde davaya cevap vermeyen davalının süresinden sonra ileri sürmüş olduğu zamanaşımı definin reddi gerektiği, aksi kabul edilse bile kanunda zapta karşı tekeffül davalarına ilişkin özel bir zamanaşımı süresi öngörülmediğinden somut ihtilafta uygulanacak zamanaşımı süresinin sözleşme ilişkilerindeki 10 yıllık genel zamanaşımı süresi olarak kabulü gerektiği, bu halde 2012 yılında satışı yapılan araç nedeniyle eldeki davaya konu takibin ve iş bu davanın açıldığı tarih gözetildiğinde 10 yıllık zamanaşımı süresinin dolmadığı, sözleşmeye konu aracın davacıya satışını gerçekleştiren davalının zapta karşı tekeffül hükümleri uyarınca oluşacak zarardan sorumlu olduğu, davacı alıcının, satılanın zaptı halinde davalı satıcıya karşı ileri sürebileceği istemlerin kabul edilebilmesi için, satıcının kusurlu olup olmamasının sonuca etkili olmadığı, zira davalı satıcının bu konudaki sorumluluğunun kusursuz sorumluluk...
Bu durumda alıcı zapta karşı tekeffül hükümlerine dayanarak satıcıdan talepte bulunabilir. Mahkemece mülkiyetin davacıya geçip geçmediği sahtelik nedeniyle davacının zapta karşı tekeffül hükümlerine dayanıp dayanamayacağı hususları üzerinde durulup toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek bir karar verilmelidir. “ gerekçesiyle bozulmuştur. Mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda benimsenen bilirkişi raporu doğrultusunda “BK'nın 217. maddesi gereğince davacının satılandan elde ettiği semerenin satış bedelinden mahsubu halinde talep edeceği bir miktarın olmaması nedeniyle” davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. TBK'nın 214. maddesi “satış sözleşmesinin kurulduğu sırada var olan bir hak dolayısıyla, satılanın tamamı veya bir kısmı bir üçüncü kişi tarafından alıcının elinden alınırsa, satıcı bundan dolayı sorumlu olur” hükmünü içermektedir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Taraflar arasında araç satışına ilişkin geçerli sözleşme bulunmakta olup, uyuşmazlık ve hüküm; aracın zaptedilmesi nedeniyle, zapta karşı tekeffül hükümleri uyarınca açılan alacak istemine ilişkindir. Davanın niteliğine göre, inceleme görevi Yargıtay 13.Hukuk Dairesinindir. 11.04.2015 tarihinde yürürlüğe giren 6644 sayılı Yasanın 2.maddesi ile değiştirilen 2797 sayılı Yargıtay Kanununun 60.maddesi uyarınca temyiz incelemesini yapacak daire belirtilmek üzere dosyanın Hukuk İşbölümü İnceleme Kuruluna gönderilmesine, 28.03.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Borçlar Kanununda zapta karşı tekeffül hakkında özel hükümler konulmuş ve alıcıya ek bir korunma sağlanmıştır. Burada kural olarak, kurtuluş beyyinesi yoktur, usul sadeleştirilmiştir ve zaptın hukukî sonuçları kesin biçimde belli edilmiştir. Satıcının zapta karşı tekeffül borcu kanuni bir borçtur. Satıcının bu hususta ayrıca taahhütte bulunmasına gerek yoktur. Bu arada, zapta karşı tekeffül hükümlerinin (BK. m. 214 vd.) tapuya kayıtlı taşınmazların satışında da doğrudan doğruya uygulanacağını belirtmekte yarar vardır. Satıcının zapta karşı tekeffül borcundan dolayı sorumlu tutulabilmesi için tekeffülün şu maddi şartlarının gerçekleşmesi gerekir: 1) Satılan mal alıcıya teslim edilmiş bulunmalıdır. Zapta karşı tekeffül borcu ikincil (tali) nitelikte bir borç olduğundan, satılanın teslim edilmemesi durumunda, alıcı, yalnızca BK'nın 96. maddesi ve ardından gelen hükümlere dayanarak satıcıya başvurabilir....
