Bu yardımcılardan, konumu ve yetkileri bakımından, ticari mümessile en çok benzeyeni ticari vekildir Ticari mümessillik gibi ticari vekalet de, BK’nun 32 vd. (TBK 40 vd.) maddelerinde düzenlenmiş temsilin ticari hayatın ihtiyaçlarına uydurulmuş bir türüdür. Dolayısıyla ticari vekalet, ticari mümessillik gibi tek taraflı hukuki işlemle verilen bir temsil yetkisini içerir. BK 453/lve II'ye göre, “Ticari vekil, ticari mümessil sıfatını haiz olmaksızın bir ticarethane veya fabrika veya ticari şekilde işletilen diğer bir müessese sahibi tarafından müessesenin bütün işleri veya muayyen bazı muameleleri için temsile memur edilen kimsedir. Bu salahiyet, müessesenin mutad olan muamelelerinin cümlesine şamildir. Şu kadar ki ticari vekil kendisine sarih mezuniyet verilmedikçe istikraz edemez ve kambiyo taahhütlerinde ve muhakeme ve murafaada bulunamaz.”...
Davalı vekili, davacı şirket ile hiçbir ticari ilişkinin olmadığını, davacıdan mal ve hizmet almadığını davacının ana sözleşmesine göre iddialarındaki hizmeti vermeye yeterli olmadığını müvekkilinin serbest bölgede ticari faaliyette bulunduğundan, serbest bölgede ticari faaliyette bulunan firmalara mal ve hizmetlerin yurt dışına ihracat halinde olduğunu, fatura kesmek mecburiyetinde olduğundan davacının kötü niyetle bu davayı açtığını ve vergi kaçırdığını 5 yılı aşkın süreyle davacının hizmet faturası kesmemesinin hayatın olağan akışına aykırı olduğunu belirterek davanın reddini istemiştir. Mahkemece, dosya kapsamı, belgeler ticari defterler ve bilirkişi raporu karşısında, davacının akdi ilişkiyi kanıtlayamadığı ve yemin deliline de dayanmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekilince temyiz edilmiştir....
Ancak, ticari vekil açıkça yetkili kılınmadıkça, ödünç olarak para veya benzerlerini alamaz, kambiyo taahhüdünde bulunamaz, dava açamaz ve açılmış davayı takip edemez.” şeklinde düzenlenmiştir. Bu hükümden hareketle ticari mümessillik ile ticari vekalet arasındaki farkları ana hatlarıyla şöyle sıralayabiliriz: Ticari mümessil, hem ticari işletme hem esnaf işletmesi için; ticari vekil ise, sadece ticari işletme için tayin edilebilir. Ticari mümessil, bir işletmenin tüm işlerini idare etmekle görevlendirildiğinden, onun, işletmenin hem olağan hem olağanüstü nitelikteki bütün işleri yapmaya yetkisi vardır. Buna karşılık genel yetkili ticari vekil, işletmenin sadece olağan (mutad) işleriyle sınırlı temsil yetkisine sahiptir. Olağanüstü işlemleri yapabilmesi için, işletme sahibinin özel yetkisine ihtiyaç vardır....
Şubesince dava konusu çekin ilgili bankaya Platin Kimya Mümessillik ve Dış Ticaret A.Ş. tarafından ... şubesinde ibraz edildiğinin, 02/07/2013 tarihinde banka kayıtlarına giriş yapıldığının belirtildiği, bozma ilamı doğrultusunda eksikliklerin giderildiği gerekçesiyle açılan davanın kabulüne, davacının ... İcra Müdürlüğünün 2014/2633 takip sayılı dosyasındaki İş Bankası ... şubesine ait 30/04/2014 keşide tarihli 337399 seri numaralı çekten kaynaklı 23.677,16 TL borçlu olmadığının tespitine, davacının tazminat talebinin reddine karar verilmiştir. Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir. Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı vekilinin bütün temyiz itirazları yerinde değildir....
Yukarıda açıklanan mevzuat hükümleri karşısında ihracat istisnasının, verdiği mümessillik hizmetinden yurt içinde faydalanıldığı anlaşılan yükümlünün mümessillik ücretine de uygulanmasına olanak bulunmadığından davanın reddi yolundaki kararda hukuka aykırılık bulunmamıştır. Bu nedenlerle temyiz isteminin reddine, 12.2.1999 gününde oyçokluğu ile karar verildi....
Dolayısıyla ticari vekalet, ticari mümessillik gibi tek taraflı hukuki işlemle verilen bir temsil yetkisini içerir. BK 453/lve II'ye göre, “Ticari vekil, ticari mümessil sıfatını haiz olmaksızın bir ticarethane veya fabrika veya ticari şekilde işletilen diğer bir müessese sahibi tarafından müessesenin bütün işleri veya muayyen bazı muameleleri için temsile memur edilen kimsedir. Bu salahiyet, müessesenin mutad olan muamelelerinin cümlesine şamildir. Şu kadar ki ticari vekil kendisine sarih mezuniyet verilmedikçe istikraz edemez ve kambiyo taahhütlerinde ve muhakeme ve murafaada bulunamaz.” Aynı husus TBK 551. maddesinde ise “Ticari vekil, bir ticari işletme sahibinin, kendisine ticari temsilcilik yetkisi vermeksizin, işletmesini yönetmek veya işletmesinin bazı işlerini yürütmek için yetkilendirdiği kişidir. Bu yetki, işletmenin alışılmış bütün işlemlerini kapsar....
Mümessillikten tahsil ettiği royality bedellerinin mükerrer ödemeye sebebiyet vermemesi açısından mahsubunun gerektiği, bu noktada davalıların kendi ticari kayıtlarına göre davalı ...'a yapmış oldukları ödemelerden kaynaklı borç bakiyeleri farklı ise de dava açısından ancak davalı ...'ın davacıya yapmış olduğu ödemelerin mahsup edilebileceği, ödemeyi yapmış oldukları savunmasının davacı açısından dinlenilebilir olmadığı, dava tarihi itibariyle ... Mümessillik tarafından davacıya ödenen royality bedelleri, öncelikle işlemiş faizlerin düşüldüğü dikkate alındığında dava tarihi itibari ile yapılan hesaplamada belirlenen miktarların ana para miktarları olduğu, bakiye miktarların dikkate alındığı, davacının manevi tazminat talebinin dosya kapsamı ve bozma ilamı doğrultusunda tekrardan ele alınarak değerlendirildiği gerekçesiyle, davalılar Pijalüks Tekstil.... A.Ş., ... - Yılmaz Tekstil, ... Mümessillik Tekstil Sanayi ve Ticaret Paz....
Bu yardımcılardan, konumu ve yetkileri bakımından, ticari mümessile en çok benzeyeni ticari vekildir. Ticari mümessillik gibi ticari vekalet de, BK’nun 32 vd. (TBK 40 vd.) maddelerinde düzenlenmiş temsilin ticari hayatın ihtiyaçlarına uydurulmuş bir türüdür. Dolayısıyla ticari vekalet, ticari mümessillik gibi tek taraflı hukuki işlemle verilen bir temsil yetkisini içerir. BK 453/lve II'ye göre, “Ticari vekil, ticari mümessil sıfatını haiz olmaksızın bir ticarethane veya fabrika veya ticari şekilde işletilen diğer bir müessese sahibi tarafından müessesenin bütün işleri veya muayyen bazı muameleleri için temsile memur edilen kimsedir. Bu salahiyet, müessesenin mutad olan muamelelerinin cümlesine şamildir. Şu kadar ki ticari vekil kendisine sarih mezuniyet verilmedikçe istikraz edemez ve kambiyo taahhütlerinde ve muhakeme ve murafaada bulunamaz.”...
Birleşen davada davacı vekili, müvekkili şirketin tekne ekipmanı konusunda dünyaca ünlü pek çok markanın Türkiye Distrübütörlüğünü yaptığını, davalılardan ..., ... ve ...’nın uzun yıllar müvekkili şirkette idaresi konumunda çalıştıklarını, şirketin temsilciliğini yaptığı uluslararası firmalar ile yazışma işlerini yürüttüklerini, dolayısıyla müvekkili şirketin tüm ticari sırlarına vakıf olduklarını, davalı ... Elekt. Dış Tic. Ltd. Şti.'nin ise müvekkili firma ile aynı alanda faaliyet göstermek üzere gerçek kişi davalılarca 13.04.2007 tarihide kurulmuş bir şirket olduğunu, müvekkili şirketin mümessillik yaptığı uluslararası firmalara ait bilgi listeleri suretlerinin de gizlice alındığını bu bilgilerin davalı M... Elekt. Dış Tic. Ltd. Şti.'ne müşteri ve mümessillik bağlamak için kullandıklarının anlaşıldığını iddia ederek, davalıların haksız rekabetinin önlenmesini, şimdilik 10.000 TL maddi, 10.000 TL manevi tazminatın davalılardan tahsilini ve hükmün ilanını talep etmiştir....
HUKUKİ NİTELENDİRME, DELİLLER VE GEREKÇE; Dava polyester malzeme satışından kaynaklı olduğu iddia olunan Bursa 9.İcra Müdürlüğünün 2019/... esas sayılı dosyasında başlatılan 65.527,44.-TL tutarlı takibe yapılan itirazın iptaline ilişkin itirazın iptali davasıdır. Takip konusu alacağın taraflar arasındaki ticari ilişkide davalıya satılan malların fatura bedelleri olduğu anlaşılmaktadır. Kural olarak ispat yükü davacı taraf üzerindedir. Davacı faturalara konu malları teslim ettiğini ispatlamalıdır. Bilindiği üzere taraflar tacirdir. Ticari davalarda dava konusunun tarafların ticari işletmeleri ile ilgili olduğundan ticari defterler ile sözleşme ilişkisinin yahut alacak miktarının ispatı mümkündür. Mahkememizce taraf defterleri üzerinde bilirkişi incelemesi kararı verilmiş 07/01/2021 inceleme gününde dosya SMM bilirkişi...'a tevdi edilmiştir....
