Mahkemece, hükme esas alınan bilirkişi raporuna göre TTK'nun 644. maddesinde düzenlenen sebepsiz zenginleşme davasının bir yıllık zamanaşımına tabi olduğu, bir yıllık sürenin çekin zamanaşımına uğradığı tarihden başlayacağı somut olayda zamanaşımına uğramış çeke dayalı icra takibinin bu bir yıllık süre dolduktan sonra yapıldığı ve böylece davacının 6762 sayılı TTK'nun 644. maddesindeki haktan yararlanamayacağı, anılan yasa maddesinde öngörülen yasal şartların oluşmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekilince temyiz edilmiştir. Taraflar arasındaki uyuşmazlık zamanaşımına uğramış çeke dayanılarak dava tarihinde yürürlükte bulunan 6762 sayılı TTK’nun 644. maddesi çerçevesinde hamil tarafından girişilen icra takibine yönelik itirazın iptali istemini ilişkindir. Anılan yasa hükmüne göre hamil keşideci aleyhine sebepsiz zenginleşme nedenine dayalı alacak talebiyle takip yapabilir ve dava açabilir....
CEVAP: Davalı vekili 06/06/2022 tarihli cevap dilekçesinde özetle, borcun kaynağı olarak öngörülen sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için; bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun illiyet bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir haklı sebebe dayalı olmaması gerektiğini, sebepsiz zenginleşmeden bahsedilebilmesi için diğer şartların yanında en önemlisinin zenginleşenin malvarlığında meydana gelen artışın haklı bir sebebe dayanmaması olduğunu, zira zenginleşmeyi doğuran sebebin kazandırma veya zenginleşenin müdahalesi ya da umulmayan bir olay olabileceğini, zenginleşme bu olaylardan hangisinden kaynaklanırsa kaynaklansın mutlaka haklı bir sebebe dayanması gerektiğini, olayın sebepsiz zenginleşme şartlarını taşımadığının açık olduğunu, dava dilekçesinde belirtildiği gibi zamanaşımına uğramış bir borç söz konusu olsa da zamanaşımına uğramış borcun, alacaklının alacak hakkını ortadan kaldırmayacağını, dolayısıyla bu tür bir...
Sebepsiz zenginleşme, 818 sayılı Borçlar Kanunu’nun genel kurallarına ilişkin birinci kısmın birinci bölümünde “borç ilişkilerinin kaynakları arasında” ve üçüncü ayırımında 61 ilâ 66.maddeler arasında düzenlenmiştir. Borçlar Kanunu’nun konuya ilişkin 61 ve ardından gelen maddelerindeki düzenlemelere göre; sebepsiz zenginleşme, geçerli olmayan veya tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Hemen belirtilmelidir ki, sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için; bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olmaması gerekir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı, geri verme borcu altındadır....
Mahkemece bozma ilamına uyulmasına karar verildikten sonra verilen kararda; davacının açmış olduğu sebepsiz zenginleşme nedeniyle alacak davasının kabulüne, davacının ödemiş olduğu, 4.661,00 TL'nin 04/02/2002 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş, hüküm davalı tarafça temyiz edilmiştir....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi Taraflar arasındaki alacak davası hakkında Asliye Hukuk Mahkemesi ve Asliye Ticaret Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: - K A R A R - Dava, sebepsiz zenginleşme hukuki nedenine dayalı alacak istemine ilişkindir. Asliye Hukuk Mahkemesince, TTK.nin 4. ve 5. maddeleri gereğince davanın ticari dava olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiştir. Asliye Ticaret Mahkemesi ise, davanın sebepsiz zenginleşme hukuksal nedenine dayalı alacak davası niteliğinde olduğu, taraflar tacir olmadığı gibi, aralarında hiçbir ticari ilişki bulunmadığı gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiştir....
Sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için; bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olmaması gerekir. Borçlar Kanunu'nun konuya ilişkin 61 ve ardından gelen maddelerindeki (TBK'nın 77 ve ardından gelen maddelerindeki) düzenlemelere göre, sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan veya tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı, geri verme borcu altındadır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ:ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Mahkemece yapılan nitelendirmenin vekalet sözleşmesinden kaynaklanan alacak davası olarak belirtilmesine; taraflar arasında vekalet ilişkisinin bulunmasına, sebepsiz zenginleşme nitelendirilmesinin yapılmamasına; 2797 sayılı Yasanın 6110 sayılı Yasanın 8.maddesi ile değişik 14.maddelerine göre de, a) Nitelendirmenin sebepsiz zenginleşme olmaması, b) 01.03 2012 tarihinden itibaren uygulanmaya başlanan iş bölümü kararının Yüksek 13.Hukuk Dairesi için Borçlar Kanunun ikinci kısmında yer alan sözleşmelerden (istisna akdi hariç akdin muhtelif nevilerinden) kaynaklanan davalar bakımından Sulh ve Asliye ayrımının yapılmadığı ve incelemenin bu nedenlerle Yüksek 13.Hukuk Dairesince yapılacağından uyuşmazlık konusu dosyanın temyiz incelemesi Dairemizin görevi dışındadır....
Çünkü Ön İnceleme Duruşmasında davaya davacının talebi gibi sebepsiz zenginleşme olarak devam edilmesine karar verilmiş ve dava sebepsiz zenginleşme olarak görülmüş kararla ise …Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan Alacak….şeklinde hüküm kurulmuştur. Bu arada devam eden duruşmalarda davacı dava türü için ıslah talebinde de bulunmamıştır. Kararın bu sebeple de bozulması gerekir. 7- ) Dava sebepsiz zenginleşme olarak açılmış ve yerel mahkemede ön inceleme duruşmasında davanın konusunu sebepsiz zenginleşme olarak tespit ederek bu yönde hüküm kurmuştur. Ancak ifa sonucu sebepsiz zenginleşmelerde bir borcu ifa etmek düşüncesiyle veya karşı taraftan bir edimin ifası beklentisiyle yapılan ifalar sonucu vuku bulan kazandırmalar, ifa sonucu zenginleşme oluşturur....
Çünkü Ön İnceleme Duruşmasında davaya davacının talebi gibi sebepsiz zenginleşme olarak devam edilmesine karar verilmiş ve dava sebepsiz zenginleşme olarak görülmüş kararla ise …Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan Alacak….şeklinde hüküm kurulmuştur. Bu arada devam eden duruşmalarda davacı dava türü için ıslah talebinde de bulunmamıştır. Kararın bu sebeple de bozulması gerekir. 7- ) Dava sebepsiz zenginleşme olarak açılmış ve yerel mahkemede ön inceleme duruşmasında davanın konusunu sebepsiz zenginleşme olarak tespit ederek bu yönde hüküm kurmuştur. Ancak ifa sonucu sebepsiz zenginleşmelerde bir borcu ifa etmek düşüncesiyle veya karşı taraftan bir edimin ifası beklentisiyle yapılan ifalar sonucu vuku bulan kazandırmalar, ifa sonucu zenginleşme oluşturur....
Öyle ise, dava konusu olayda sebepsiz zenginleşenin davalı olduğunun kabulü gerekir.", şeklinde belirtildiği üzere, davacının sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayanarak ödediği paranın iadesini talep edebileceği ve sebepsiz zenginleşme davasının davalısı, mal varlığı zenginleşen asıl icra dosyası alacaklısı olduğu,bu nedenle asıl alacak yönünden davanın kabulü ile alacağın likit ve belirlenebilir olduğu,reddedilen kısım için kötüniyet tazminatı koşullarının oluşmadığı gerekçesi ile; "1-Davanın KISMEN KABULÜ ile, davalı tarafından İstanbul ... İcra Dairesinin ... takip sayılı dosyasına yapılan itirazın 141.802,00 TL asıl alacak yönünden iptali ile takibin bu miktar üzerinden devamına, fazlaya ilişkin istemin REDDİNE, 2-İtirazın iptaline karar verilen alacağın %20 ' si oranında hesaplanan 28.360,40 TL icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya ödenmesine, 3-Davalının haksız takip tazminatı isteminin REDDİNE" karar vermiştir....
