DAVA TÜRÜ :Alacak Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen ve yukarıda tarih numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Uyuşmazlık ve hüküm; boşanmış olan taraflar arasında ortak hesaptaki paranın hileli davranışla çekildiği iddiasıyla açılan Borçlar Kanununn sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayalı alacak isteğine ilişkin olup inceleme görevi Yargıtay 13. Hukuk Dairesine aittir. SONUÇ; Dosyanın görevli Yargıtay 13. Hukuk Dairesine gönderilmesine oybirliğiyle karar verildi. 20.09.2007...
Davada, davacı tarafından davalıya havale yoluyla gönderilen paranın sebepsiz zenginleşme kurallarına göre tahsili talep edilmektedir. Dava, hukuksal nitelikçe sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayalı alacak istemi ile başlatılan takibe vaki itirazın iptali istemine ilişkindir. Sebepsiz zenginleşme, bir kimsenin mal varlığının geçerli (haklı) bir sebep olmaksızın diğer bir kimsenin mal varlığı aleyhine çoğalması (zenginleşmesi) demektir. Sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak talep edilebilmesi için, borçlunun mal varlığından bir başkasının aleyhine olarak bir zenginleşme meydana gelmeli, zenginleşme ve zenginleştirici olay arasında illiyet bağı bulunmalı ve zenginleşme haklı bir sebebe dayanmamalıdır. Sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan ve tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir....
Davada, davacı tarafından davalıya havale yoluyla gönderilen paranın sebepsiz zenginleşme kurallarına göre tahsili talep edilmektedir. Dava, hukuksal nitelikçe sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayalı alacak istemi ile başlatılan takibe vaki itirazın iptali istemine ilişkindir. Sebepsiz zenginleşme, bir kimsenin mal varlığının geçerli (haklı) bir sebep olmaksızın diğer bir kimsenin mal varlığı aleyhine çoğalması (zenginleşmesi) demektir. Sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak talep edilebilmesi için, borçlunun mal varlığından bir başkasının aleyhine olarak bir zenginleşme meydana gelmeli, zenginleşme ve zenginleştirici olay arasında illiyet bağı bulunmalı ve zenginleşme haklı bir sebebe dayanmamalıdır. Sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan ve tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARAR ÖZETİ : İlk derece Mahkemesi tarafından; "Dosya bir bütün olarak incelendiğinde; davanın Kira Alacağından Kaynaklı Sebepsiz Zenginleşmeden kaynaklandığı görülmüştür. Borçlar Kanununa göre haklı bir sebep olmaksızın, bir başkasının malvarlığından veya emeğinden zenginleşme "sebepsiz zenginleşme" dir. Sebepsiz zenginleşme davasında yetkili mahkeme davalının ikametgahı olan yer mahkemesidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 2014/22 E-2015/1664 K sayılı ilamı "...Sebepsiz zenginleşme davası, davalının ticari işlerini yürüttüğü bir yer varsa o yer; böyle bir yer yoksa davalının ikametgahının bulunduğu yer veya çekin düzenlendiği yer mahkemesinde açılabilir." şeklindedir....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki alacak davası hakkında ..... Asliye Hukuk Mahkemesi ve Yargıtay 4.Hukuk Dairesi (ilk derece sıfatıyla) ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: - K A R A R - Dava, sebepsiz zenginleşme hukuki nedenine dayalı alacak istemine ilişkindir. .... Asliye Hukuk Mahkemesince, davanın 2802 sayılı HSYK kanunu 94/A maddesi gerğince hakimin hukuki sorumluluğuna ilişkin tazminat davası olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiştir. Yargıtay 4.Hukuk Dairesi (ilk derece sıfatıyla) ise, davanın konusunun TTK.nin 732 maddesine göre açılmış sebepsiz zenginleşme davası olduğu, uyuşmazlığın hakimin hukuki sorumluluğundan kaynaklanmadığı gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiştir....
maddesi gereğince sebepsiz zenginleşme hukuksal sebebine dayalı olarak tahsilinin talep edilebileceği, bu kapsamda davacının sözleşmeler gereğince davalılara verdiği bedelleri istem hakkının yerinde olduğu, sözleşmeler kapsamında alacak istemine konu bedellerin belirli olduğu ancak davacının fazlaya ilişkin haklarını saklı tutmak kaydıyla alacağının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 109 uncu maddesi kapsamında bir kısmını talep ettiğinden taleple bağlılık kuralının gözetildiği gerekçesiyle; davanın kabulü ile 4.000,00 TL nin davalı ...'...
Sebepsiz zenginleşme, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun genel hükümlerine ilişkin birinci kısmın birinci bölümünde “borç ilişkilerinin kaynakları arasında” ve üçüncü ayırımında 77 ilâ 82. maddeler arasında düzenlenmiştir. Türk Borçlar Kanunu’nun 77. maddesinin 1. fıkrasına göre, haklı bir sebep olmaksızın başkasının malvarlığından veya emeğinden zenginleşen kimse, onu geri vermek zorundadır. Hemen belirtilmelidir ki, sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için; bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olmaması gerekir. Türk Borçlar Kanunu’nun konuya ilişkin 77 ve ardından gelen maddelerindeki düzenlemelere göre, sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan veya tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir....
Uyuşmazlık, sebepsiz zenginleşmeden kaynaklı alacak talebine ilişkindir. Somut olayda; Hazine'ye ait taşınmazın davalı Belediye tarafından dava dışı ...'e ihale yoluyla, ... tarafından da adi yazılı satım sözleşmesi ile davacıya satıldığı hususunda bir uyuşmazlık bulunmamaktadır. Uyuşmazlık, sebepsiz zenginleşme hükümleri gereğince davacının davaya konu arsa bedelini davalı Belediye'den talep edip edemeyeceği noktasında toplanmaktadır. Sebepsiz zenginleşme, haklı bir sebep olmaksızın bir başkasının malvarlığından ya da emeğinden yararlanma olarak tanımlanır. Sebepsiz zenginleşme için, bir taraf zenginleşirken diğer tarafın fakirleşmesi, zenginleşme ile fakirleşme arasında nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olmaması gerekir. Sebepsiz zenginleşme kurumunun temel özelliklerinden biri "şahsilik" prensibidir. Bu ilke gereğince kim haksız yere zenginleşmişse davanın o kişiye karşı yöneltilmesi gerekir....
İcra Müdürlüğünün ...Esas sayılı dosyası ile ilamsız icra takibi başlatıldığını, borçlu tarafından kötü niyetli olarak itiraz edildiğini, TTK 732 maddesi hükmüne göre sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre zamanaşımına uğramış senede istinaden davalıdan alacak talebinde bulunabileceklerine, sebepsiz zenginleşmediğini ispat külfetinin davalıda olduğunu, arabuluculuk sürecinde anlaşmanın sağlanamadığını belirterek itirazın iptalini, takibin devamını, %20'den aşağı olmamak kaydıyla icra inkar tazminatına hükmedilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı cevap vermemiş vakıaları inkar etmiş sayılmıştır. Yargılama sırasında Sakarya 6. (Kapatılan) Asliye Hukuk Mahkemesince 31/08/2021 tarihli kararla Sakarya Asliye Ticaret Mahkemesinin 01/09/2021 tarihi itibariyle kurulup faaliyete başladığı ve davanın ticari dava olduğu gerekçesiyle gönderme kararı verilmiş ve dosya mahkememize devredilerek 2021/197 esas sırasını almıştır. Sakarya.... İcra Müdürlüğü ......
zenginleşmeye dayalı alacak davalarında zamanaşımı 1 ve 10 yıldır. 22.2.1991 gün ve 1990/1-1991/1 sayılı Yargıtay İBK. da da vurgulandığı gibi; iade borcunun kapsamını belirlemede öncelikle fakirleşme ve zenginleşme zamanının tespit edilmesi gerekir....
