Uyuşmazlık, sebepsiz zenginleşmeden kaynaklı alacak istemine ilişkindir.Paydaşlığın giderilmesine konu olan taşınmaza, paydaşlar tarafından faydalı ve zaruri masraf yapılmış ise; bu masraf, diğer paydaşlardan sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre istenebilir.Sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için, bir tarafın mal varlığının diğer tarafın malvarlığı aleyhine çoğalması gerekir. İade borcunun kapsamını belirlemede öncelikle fakirleşme ve zenginleşme zamanının tespit edilmesi gerekir. Sebepsiz zenginleşme borçlusunun bu muhdesatın yapıldığı anda ekonomik açıdan zenginleştiği, yapanın ise o anda fakirleştiği ileri sürülemez. Zira, vücuda getiren paydaş tarafından kullanılan muhdesatın, diğer paydaşlara herhangi bir katkısı bulunmamaktadır. Ekonomik yönden zenginleşme ve fakirleşmenin, satış suretiyle taşınmazdaki ortaklığın giderildiği anda gerçekleştiğinin kabulü gerekir. Daha açık deyişle, sebepsiz zenginleşme; satışın yapılıp bedelinin ödendiği tarihte gerçekleşir....
Somut olayda, davaya konu taşınmaza ilişkin davacılar tarafından yapılan imalat ve onarımların bedelinin sebepsiz zenginleşme kurallarına göre davalıdan tahsili talep edilmektedir. Sebepsiz zenginleşme, bir kimsenin mal varlığının geçerli (haklı) bir sebep olmaksızın diğer bir kimsenin mal varlığı aleyhine çoğalması (zenginleşmesi) demektir. Sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak talep edilebilmesi için borçlunun mal varlığından bir başkasının aleyhine olarak bir zenginleşme meydana gelmeli, zenginleşme ve zenginleştirici olay arasında illiyet bağı bulunmalı ve zenginleşme haklı bir sebebe dayanmamalıdır. Somut olayda; davacıların davaya konu taşınmazı kullandıkları ve bu taşınmaza masraf yaptıkları, davacıların yaptıkları imalat bedeli kadar da davalının sebepsiz zenginleştiği tartışmasızdır. Mahkemece; inşaat mühendisi bilirkişiden 11.08.2014 tarihli kök rapor ile 29.09.2014 tarihli ek rapor alınmıştır....
lll.İNCELEME ve GEREKÇE: Dava; davacının --------- çek nedeniyle sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre çek bedeli hakkında yaptığı takibe davalı keşideci tarafından yapılan itirazın iptaline ilişkindir. Çekin süresinde------ ibraz edilmemesi veya çekin------ çek hamili; ----- kendinden önceki--------ilişkiye dayalı olarak alacak davası açar ya da çek keşidecisine karşı sebepsiz zenginleşme davası açar. Zira ------ muhatap bankaya ibraz edilmemesi veya çekin zaman aşımına uğraması hallerinde,----- hukukuna dayalı müracaat hakkını kaybettiği, için bu yola başvuramaz. TTK'nın 732. maddesi uyarınca açılan davalarda ispat yükü sebepsiz zenginleşmediğini veya senet bedelini ------- hamile ödediğini savunan keşideciye aittir. (TTK madde 732/4 -son) Süresinde ibraz edilmemiş ve zamanaşımına uğramış çek delil başlangıcı niteliğinde olduğundan davacı temel ilişkiyi ve alacaklı olduğunu, tanık dahil her türlü delil ile ispatlayabilir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Taraflar arasında görülen (sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre) alacak davasının yapılan yargılaması sonunda yerel mahkemece verilen hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir. Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Y A R G I T A Y K A R A R I Davacı vekili dilekçesinde; ......
Sebepsiz zenginleşme, bir kimsenin mal varlığının geçerli (haklı) bir sebep olmaksızın diğer bir kimsenin mal varlığı aleyhine çoğalması (zenginleşmesi) demektir. Sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak talep edilebilmesi için borçlunun mal varlığından bir başkasının aleyhine olarak bir zenginleşme meydana gelmeli, zenginleşme ile zenginleştirici olay arasında illiyet bağı bulunmalı ve zenginleşme haklı bir sebebe dayanmamalıdır. Bu durumda davacı yönetimin, sitenin ortak yerleri için yapılan harcamalardan davalının yararlandığı anlaşıldığına göre uyuşmazlığın sebepsiz zenginleşme (BK.nun 61-66 maddeleri) ve vekaletsiz iş görme hükümleri (BK.nun 413/son maddesi) kapsamında çözümlenmesi gerekir. Maddi olay ile bağlı olan hakim, hukuksal nitelendirmeyi kendiliğinden yapmakla yükümlüdür....
Zararın mevcudiyeti sebepsiz zenginleşmeye ilişkin talebin kabul şartıdır. Zararın varlığının kabulü için hamile ait ve tahsili mümkün bir alacak hakkının düşmesi veya zamanaşımına uğraması sonucu kıymetli evrak borçlusu nezdinde oluşan zenginleşmenin, bundan başka bir sebebinin bulunmaması yani sebepsiz olması yeterlidir. Bu madde uyarınca alacak talebinde bulunmak için hamil ile keşideci arasında temel ilişkinin varlığına da ihtiyaç yoktur. TTK'nın 732. maddesi uyarınca açılan davalarda ispat yükü sebepsiz zenginleşmediğini veya senet bedelini cirantalardan birine veya hamile ödediğini savunan keşideciye aittir. Diğer yandan, çek nedeniyle talebin sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak niteliğinde bulunması nedeniyle takip öncesi dönem için temerrüt faizi talep edilmesi ancak borçlu-keşidecinin TBK'nın 117. maddesi uyarınca usulüne uygun olarak temerrüde düşürülmesi halinde söz konusu olur. Takip konusu çek süresinde bankaya ibraz edilmediğinden kambiyo vasfı kalmamıştır....
Zararın mevcudiyeti sebepsiz zenginleşmeye ilişkin talebin kabul şartıdır. Zararın varlığının kabulü için hamile ait ve tahsili mümkün bir alacak hakkının düşmesi veya zamanaşımına uğraması sonucu kıymetli evrak borçlusu nezdinde oluşan zenginleşmenin, bundan başka bir sebebinin bulunmaması yani sebepsiz olması yeterlidir. Bu madde uyarınca alacak talebinde bulunmak için hamil ile keşideci arasında temel ilişkinin varlığına da ihtiyaç yoktur. TTK'nın 732. maddesi uyarınca açılan davalarda ispat yükü sebepsiz zenginleşmediğini veya senet bedelini cirantalardan birine veya hamile ödediğini savunan keşideciye aittir. Diğer yandan, çek nedeniyle talebin sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak niteliğinde bulunması nedeniyle takip öncesi dönem için temerrüt faizi talep edilmesi ancak borçlu-keşidecinin TBK'nın 117. maddesi uyarınca usulüne uygun olarak temerrüde düşürülmesi halinde söz konusu olur. Takip konusu çek süresinde bankaya ibraz edilmediğinden kambiyo vasfı kalmamıştır....
Sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için, bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olması gerekir. 02.02.1991 gün 1990/1 E.-1991/1 K. sayılı YİBK'da vurgulandığı gibi iade borcunun kapsamını belirlemede öncelikle fakirleşme ve zenginleşme zamanının tespit edilmesi gerekir. Sebepsiz zenginleşme nedeniyle iade isteminde bulunabilmek için bir tarafın mal varlığının diğer tarafın mal varlığı aleyhine çoğalması gerekir....
Sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak talep edilebilmesi için borçlunun mal varlığından bir başkasının aleyhine olarak bir zenginleşme meydana gelmeli, zenginleşme ve zenginleştirici olay arasında illiyet bağı bulunmalı ve zenginleşme haklı bir sebebe dayanmamalıdır. Dosyanın incelenmesinden; dava dışı Y... M..'in davalı kooperatiften çektiği ticari kredinin teminatı olarak davacının takipten önce sattığı taşınmaz üzerine ipotek tesis edildiği, dava dışı Y... M...'in davalıya olan kredi borcunu ödememesi nedeniyle davacı ve Y... M... aleyhine ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile icra takibi başlatıldığı, davacının bu borcu ödediği, sebepsiz zenginleşenin dava dışı Y... M... olduğu anlaşılmakla, iş bu davada davalıya husumet yöneltilmesi doğru olmayıp, husumet nedeni ile davanın reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçe ile ret kararı verilmesi doğru değilse de; sonuç itibariyle doğru olan hükmün ONANMASINA, 04.06.2015 günü oybirliğiyle karar verildi. ....
Geri verme borcunun konusu ve kapsamı; TBK. m. 79 ve 80'de "aynen geri verme ilkesi"ne göre düzenlenmiştir.Sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan ve tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı geri verme borcu altındadır.Borç olmayanı rızası ile ödeyen kimse yanlışlığa düştüğünü ispat ettiği takdirde ödediğini geri isteyebilir. Yanlışlık eda ile ilgili olup, edada bulunanda bağışlama irade ve arzusunun bulunmadığını gösteren bir yanılmadır.HGK'nun 05.12.1984 tarih ve 1982/13-387 E.-1984/997 K.sayılı kararı ile herhangi bir salt tasarrufa dayanmayan salt hatalı ödemenin idare tarafından BK'nun sebepsiz zenginleşme kurallarına göre geri istenebileceği açıklanmıştır.......
