Asliye Ticaret Mahkemesince, dava konusu ihtilaf taraflar arasında yapılan hasılat kirası niteliğindeki vekaleten işletme sözleşmesinden kaynaklandığı gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir. ... Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından ise davanın tarafları arasındaki uyuşmazlığın işletme hakkının devri sözleşmesinden kaynaklanan alacağın rücuen tahsili ve sözleşmeden kaynaklanan cezai şarta ilişkin olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, temyiz üzerine Yargıtay 11....
Ancak adi kira sözleşmesinin aksine ürün kirası bakımından kanun ürün getirebilen hakkı da kapsama almıştır. Bu durumda ürün (hasılat kirası), kiraya verenin kiracıya ürün (hasılat) veren bir mal, işletme ya da hakkın kullanılmasını, semerelerinden yararlanılmasını veya işletilmesini belli bir bedel karşılığında terk ettiği kira türüdür. Hemen belirtmek gerekir ki, hem doğal hem de hukuki ürün getiren eşya ürün kirasına konu olabilir. Bu kapsamda işletmenin işletilmesi sonucu elde edilen kâr hukuki ürün olarak nitelendirilebilir. Bir kira sözleşmesinin adi kira mı yoksa ürün kirası mı olduğunun belirlenmesinde kiracının, kiralanan şeyin ürünlerinden yararlanma yetkisi olup olmadığı başlıca ve en önemli kriterdir....
Mahkemenin nitelendirmesine göre, birleştirilen davalardaki hukuki ilişki; hasılat kirası ve adi ortaklık sözleşmesinden kaynaklanmakta olup, bu sözleşme türlerinin TBK'da yer aldığı sıralama dikkate alındığında temyiz inceleme görevi Yüksek Yargıtay 6. Hukuk Dairesinindir. Bu itibarla, 11.04.2015 tarihinde yürürlüğe giren 6644 Sayılı Yasanın 2. maddesi ile değiştirilen 2797 Sayılı Yargıtay Kanununun 60. maddesi uyarınca temyiz incelemesini yapacak daire belirtilmek üzere dosyanın Hukuk İş Bölümü İnceleme Kuruluna gönderilmesine, 07+.07.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Asliye Ticaret Mahkemesi SAYISI : 2020/51 E., 2020/534 K. 2797 sayılı Yargıtay Kanunu’nun (2797 sayılı Kanun) 40 ıncı ve Yargıtay İç Yönetmeliği’nin 18 inci maddeleri uyarınca yapılan ön incelemede; dava konusu uyuşmazlığın niteliği ve temyizin kapsamının, adi ortaklık ilişkisi nedeniyle hasılat kirası paylaşımından kaynaklanan alacak istemine ilişkin olduğu anlaşılmıştır. Yargıtay Büyük Genel Kurulunun dairelerin iş bölümüne ilişkin 18.01.2024 tarihli ve 2024/1 sayılı kararı uyarınca dosyayı inceleme görevi Yargıtay 3. Hukuk Dairesine ait olduğundan, 2797 sayılı Kanun’un 60 ıncı maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca gerekli inceleme yapılmak üzere dosyanın ilgili daireye gönderilmesine karar vermek gerekir. KARAR Açıklanan sebeple; Dosyanın YARGITAY 3. HUKUK DAİRESİNE GÖNDERİLMESİNE, 06.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi....
Mahkemece kiralananın turistik tesis olduğu bu sebeple taraflar arasındaki ilişkinin hasılat kirası niteliğinde olup, ihtarname ile 60 günlük ödeme süresi verilmesi gerekirken 30 günlük süre verilmiş olması nedeniyle davanın reddine karar verilmesi üzerine hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Kiralananın Borçlar Kanunu’nun hasılat kirası hükümlerine tabi olabilmesi için işletme ruhsatnamesi ile kiraya verilmesi gerekir. Kira sözleşmesinde taşınmazın kullanım şeklinin otel olarak gösterilmiş olması tek başına kira ilişkisinin hasılat kirası olduğunu göstermez. Dosyada taşınmazın işletme ruhsatı ile kiralandığına dair herhangi bir beyan ve iddia bulunmamakla birlikte davacı vekili tarafından temyiz dilekçesi ekinde davalı kiracı adına alınmış işyeri açma ve çalışma ruhsatını dosyaya sunulmuştur....
Asıl dava, hasılat kirası istemine ilişkin daha önce Yargıtay 14.Hukuk Dairesinin 12.07.2005 tarih 2005/4358 E.-7209 K.sayılı bozma ilamına uyularak hüküm kurulmuştur. 2797 sayılı Yargıtay Yasası'nın 14.maddesi gereğince hasılat kiralarına ilişkin kararların temyiz incelemesi Yargıtay 14.Hukuk Dairesi tarafından yapılmakta iken 6110 sayılı yasa sonucunda Yargıtay Büyük Genel Kurulunun 09.02.2012 günlü kararı ile iş bölümünün belirlenmesi sonucunda hasılat kiralarına ilişkin kararların inceleme yeri Yargıtay Yüksek 6.Hukuk Dairesidir. Asıl dava, hasılat kirası olup; ihtiyati tedbir kararını ise bu kararın fer'i niteliğinde bulunmasına ve ortak hükümlerin 2.maddesi gereğince incelenmesinde temel görevli Daire olan Yüksek 6.Hukuk Dairesi tarafından inceleneceğinden kararın inceleme merci Dairemizin görevi dışındadır....
Tarafların iddia ve savunmaları, dosyaya ibraz edilen sözleşmeler ve dava dilekçesindeki açıklamalardan taraflar arasındaki kira ilişkisinin hasılat kirası niteliğinde olduğu sabittir. Hasılat kira sözleşmesinden kaynaklanan uyuşmazlıklara sınırlı bir uygulama alanı bulunan ve amacı dar gelirli kiracıları korumak olan 6570 sayılı yasa hükümleri değil , Borçlar Kanunu’nun hasılat kirasına ilişkin hükümlerinin uygulanması gerekir. ( H.G.K.nun 14.4.2004 gün Esas 2004/11-222 Karar 2004/222 sayılı ilamı ) Bu nedenle mahkeme 2006/3499-4539 1.9.2002 başlangıç tarihli kira sözleşmesi ile kiralanan çay bahcesi ve WC’ nin musakkaf olduğu ve buna ilişkin uyuşmazlığın çözümünde 6570 sayılı yasanın uygulanmasına ilişkin gerekçesi yerinde değildir. Genel olarak kira sözleşmeleri rızai sözleşme türlerindendir. Borçlar Kanunun 1. maddesi hükmü gereğince tarafların karşılıklı ve birbirine uygun irade beyanlarını açığa vurmaları ile hüküm ve sonuçlarını meydana getirir....
HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2019/96 KARAR NO : 2019/175 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : BULANCAK SULH HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 05/07/2018 NUMARASI : 2017/910 ESAS - 2018/661 KARAR DAVA KONUSU : Alacak (Hasılat Kirası Sözleşmesinden Kaynaklanan) KARAR : DAVA DİLEKÇESİNİN ÖZETİ: Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkillerinin miras bırakanları T8 dan kalan Giresun İli Bulancak İlçesi Yaslıbahçe Köyü 140 ada 41, 29, 30 ve 137 ada 15 nolu parsel sayılı taşınmazlarda davalı T10 hasılat kiracısı (yarıcı) olarak bulunmakta ve ürünü toplamakta olduğunu, topladığı fındık ürününün hisselerine düşen bölümünü vermediğini, bu bedelleri diğer davalı T11 verdiğini, 2014 yılına kadar olan kira alacaklarının Bulancak Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2014/129 E ve 2015/412 K sayılı dosyası ile karara bağlandığını belirterek, 2014- 2015- 2016- 2017 fındık ürün bedellerinin müvekkillerinin hisselerine düşen miktarının...
YARGILAMA SAFAHATI : Taraflar arasındaki Kiralananın Tahliyesi (Hasılat Kirası Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının ilk derece mahkemesinde yapılan yargılamasında 24/01/2022 tarihli kararı ile davalı T4'nun dava konusu taşınmazdan tahliyesine karar verilmiştir. Bu karara karşı 22/04/2022 tarihli dilekçeyle istinaf kanun yoluna başvurulmuştur....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Taraflar arasındaki uyuşmazlık, hasılat kirası sözleşmesine dayalı alacak isteminden kaynaklanmaktadır. Uyuşmazlığın niteliğine ve tarafların sıfatına göre, dosyanın temyiz incelemesi, Yargıtay 6. Hukuk Dairesinin görevine girmektedir. SONUÇ: Yukarıdaki açıklanan nedenlerle, dosyanın görevli Yargıtay 6. Hukuk Dairesi Başkanlığı’na GÖNDERİLMESİNE, 31.12.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
