Mahkemece, davanın TTK'nun 644. maddesi uyarınca açılan sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak davası olduğunu, TBK'nun 146. maddesi gereğince on yıllık zamanaşıma tabi olup ayrıca sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacaklarda her türlü def’iler 3 kişiye karşı ileri sürülemeyeceğinden davanın kabulüyle davalının takibe itirazının iptaline, 4.000,00 TL asıl alacak tutarı üzerinden takibin devamına, asıl alacağa takip tarihinden itibaren yasal faiz uygulanmasına, hükmolunan tutarın %40’ı olan icra inkar tazminatının davalıdan tahsiline karar verilmiş, hüküm davalı vekilince temyiz edilmiştir. Uyuşmazlık zamanaşımına uğramış bonoya dayalı alacağın tahsili için girişilen icra takibine yönelik itirazın iptali istemine ilişkindir. Zamanaşımına uğramış bono nedeniyle kambiyo hukukundan kaynaklanan haklar yitirilir ise de taraflar arasında temel ilişki bulunması halinde böyle bir bonoya yazılı delil başlangıcı olarak dayanılabilir ve alacağın her türlü delille ispatı mümkün hale gelir....
Borçlar Kanunu'nun konuya ilişkin 61 ve ardından gelen maddelerindeki düzenlemelere göre, sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan veya tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı, geri verme borcu altındadır. Dava, 1779 ada 5 parsel sayılı taşınmazda hissedar olduğunu iddia eden davacının, taşınmazın dava dışı ..... isimli şahsa 700.000 TL bedelle satıldığını hissesine düşen 100.000 TL'nin, kendisine ödenmesi gerekirken davalıya ödenmesi nedeniyle, davalıdan 100.000 TL'nin tahsiline dayanan alacak davasıdır. Davacı ... 1779 ada 5 parselde hissedar olduğunu ileri sürerek iş bu alacak davasını açmıştır. Ne var ki dosyada mevcut tapu kayıtlarında, davaya konu taşınmazda davacı hissedar ya da malik değildir....
Davalı ... davaya cevap vermemiş, diğer davalı ... ..., takibe konu bonoyu teminat amacıyla kefil olarak imzaladığını, davacının diğer davalı ile ortak olmak üzere dosya borcunu ödediğini, kendisinin sebepsiz zenginleşmesinin bulunmadığını savunarak davanın reddini dilemiştir. Mahkemece, 13.000.000.000 TL asıl alacak ve 5.797.222.659 TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 18.797.222.659 TL’nin davalılardan müşterek ve müteselsilen tahsiline, BK’nun 104/son maddesi gereğince 15.12.2003 dava tarihinden sonraki süreç için ve ödeme tarihine kadar asıl alacak üzerinden işleyecek yasal faiz konusunda dava açmakta davacı tarafın muhtariyetine karar verilmiş; hüküm, davacı ve davalı tarafından temyiz edilmiştir. 1-Davalı ... ...’in temyiz itirazlarının incelenmesinde; Davacı davasını sebepsiz zenginleşme hukuki nedenine dayandırmıştır....
Sebepsiz zenginleşme, bir kimsenin mal varlığının haklı bir sebep olmaksızın diğer bir kimsenin mal varlığı aleyhine çoğalmasıdır. Sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak talep edilebilmesi için borçlunun mal varlığında, bir başkasının aleyhine bir zenginleşme meydana gelmeli, zenginleşme ve zenginleştirici olay arasında illiyet bağı bulunmalı ve zenginleşme haklı bir sebebe dayanmamalıdır. Sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan ve tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı geri verme borcu altındadır. Geri verme borcunun konusu ve kapsamı; "Aynen Geri Verme İlkesi"ne göre düzenlenmiştir....
------Davacı tarafça sebepsiz zenginleşme hukuksal nedenine dayanarak keşideci hakkında alacak talebinde bulunması durumunda ispat külfeti keşidecinin olup keşideci sebepsiz zenginleşmediğini kanıtlamakla yükümlüdür....
------Davacı tarafça sebepsiz zenginleşme hukuksal nedenine dayanarak keşideci hakkında alacak talebinde bulunması durumunda ispat külfeti keşidecinin olup keşideci sebepsiz zenginleşmediğini kanıtlamakla yükümlüdür....
Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Uyuşmazlık, sebepsiz zenginleşmeden kaynaklı alacak istemine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk 1.Sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için, bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olması gerekir. 2. 02.02.1991 tarihli ve 1990/1 E., 1991/1 K. sayılı Yargıtay İçtihatı Birleştirme Kararında da vurgulandığı üzere, iade borcunun kapsamını belirlemede öncelikle fakirleşme ve zenginleşme zamanının tespit edilmesi gerekir. Sebepsiz zenginleşme nedeniyle iade isteminde bulunabilmek için, bir tarafın mal varlığının diğer tarafın mal varlığı aleyhine çoğalması gerekir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Alacak Uyuşmazlık, akaryakıt dağıtım şirketi olan davacının uzun süreli intifa hakkını elde ettiği istasyon sahası ile ilgili olarak intifa sürelerinin Rekabet Kurulu tarafından 5 yıl ile sınırlandırıldığından bahisle peşin ödendiği intifa bedelinin 5 yılı aşan bakiye tutarının ve taşınmaza yönelik yatırım ve teşvik ödemelerinin sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca iadesi istemine ilişkindir. Mahkemece de uyuşmazlık bu şekilde nitelendirilmiş olup, Yargıtay Büyük Genel Kurulu'nun 09.02.2012 tarih ve 2012/1 sayılı kararı ile arada sözleşme ilişkisi bulunup bulunmadığına bakılmaksızın sebepsiz zenginleşmeden kaynaklanan alacak davalarının 3. Hukuk Dairesinin görevinde olduğu kararlaştırılmıştır. Bu nedenle dosyanın temyiz incelemesi yapılmak üzere adı geçen Daire Başkanlığı'na gönderilmesine, 05.03.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Davalı vekili, davanın yetkisiz mahkemede açıldığını, müvekkili şirketin ikatemgahı Ankara Mahkemeleri' nin yetkili olduğunu, 21.11.2002 keşide tarihli çekin 21.05.2003 tarihinde zamanaşımına uğrayarak çek vasfını kaybettiğini, sebepsiz zenginleşmeye dayalı bu davanın 1 yıl içinde açılması gerektiğini, davanın bu bakımdan da reddi gerektiğini, söz konusu çekin hatır çeki olarak aradaki ciranta dava dışı ... ...' e verildiğini, davanın haksız olduğunu belirtmiştir. Mahkemece yetki itirazı B.K.' nun 73. ve İİK.' nun 50/1-2. maddeleri uyarınca yerinde görülmemiş, davalı taraf sebepsiz zenginleşmediğini kanıtlayamadığı için davanın kabulüne 10.000.00 YTL çek bedelinin takip tarihi olan 12.12.2002 tarihinden işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiş, hüküm davalı vekilince temyiz edilmiştir. Dava, TTK.' nun 644. maddesine dayalı sebepsiz zenginleşme nedeniyle alacak istemine ilişkindir....
BK.nun 66.maddesine göre, sebepsiz zenginleşmeden ... alacak haklarının, iade alacaklısının talep ... olduğunu öğrenmesinden itibaren 1 yıl ve herhalde bu hakkın doğduğu tarihten itibaren 10 yıl geçmekle iadeyi isteme ... zamanaşımına uğrar. Kurumlarda, dava açılması hususunda emir vermeye yetkili makamın, verdiğini geri istemeye ... olduğunu öğrendiği tarihten itibaren 1 yıllık zamanaşımı süresi işlemeye başlar. Davada, 16.01.2009 tarihli teftiş kurulu raporu ile fazla ödenen miktar belirlenmiştir. Bu tarihe göre de dava zamanaşımı süresi dolmadan açılmıştır. O halde mahkemece, BK.nun 61-66 maddeleri gereğince sebepsiz zenginleşme koşullarına göre davacı idarenin almaya hak kazandığı alacak miktarının uzman bilirkişi aracılığı ile belirlendikten sonra oluşacak sonuca göre hüküm kurulması gerekirken yazılı gerekçe ile davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir....
