Dava, adi yazılı taşınmaz satış sözleşmesinden kaynaklı alacağın, sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre iadesi talebine ilişkindir. Davacı ile davalıların murisi arasında akdedilen "harici satış senedi" resmi şekilde yapılmadığı için hukuken geçersizdir. (TMK. m 706, BK. m 213, Tapu Kanunu 26 ve Noterlik Kanunu 60) Bu nedenle de geçerli sözleşmelerde olduğu gibi taraflarına hak ve borç doğurmaz. Davacı (alıcı) ancak ödediği satış bedelini sebepsiz zenginleşme kuralları gereğince geri isteyebilir. Sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için; bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olmaması gerekir....
Tüm dosya kapsamının birlikte değerlendirilmesi neticesinde; davacı tarafça, dava konusu sıra cetvelindeki davalı -------- alacak miktarlarının gerçeği yansıtmadığı, alacağın ipoteği aşan kısmının diğer ipoteğe bağlı alacak gibi gösterildiğini iddia etmektedir. Somut uyuşmazlığın konusu davalının sıra cetvelindeki alacak miktarının azaltılmasına ilişkindir. Her ne kadar davacı vekili davasını haksız fiil nedeniyle ve sebepsiz zenginleşme nedeniyle alacak istemi olarak nitelendirmekte ise de; uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi mahkememize aittir. Dolayısıyla somut uyuşmazlık hacizde düzenlenen sıra cetvelindeki alacağın esas ve miktarına ilişkin itiraz olduğundan, davanın açılma süresi sıra cetvelinin alacaklıya tebliğinden itibaren yedi gündür. Bu süre hak düşürücü süre niteliğindedir ve mahkememizce res'en dikkate alınması gerekir----- Somut uyuşmazlıkta ise, sıra cetveli tebliğ edilmiş, kesinleşmiş ve taraflar sıra cetvelinde belirlenen alacaklar ödenmiştir....
Ancak bu durumda taraflar, geçersiz sözleşmeye dayalı olarak karşı tarafa ödedikleri bedeli sebepsiz zenginleşme kurallarına göre geri isteyebilir. Sebepsiz zenginleşme, bir kimsenin mal varlığının haklı bir sebep olmaksızın diğer bir kimsenin mal varlığı aleyhine çoğalmasıdır. Sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak talep edilebilmesi için borçlunun mal varlığında, bir başkasının aleyhine bir zenginleşme meydana gelmeli, zenginleşme ve zenginleştirici olay arasında illiyet bağı bulunmalı ve zenginleşme haklı bir sebebe dayanmamalıdır. Sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan ve tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı geri verme borcu altındadır. Geri verme borcunun konusu ve kapsamı; "Aynen Geri Verme İlkesi"ne göre düzenlenmiştir....
Maddesi açıkça sebepsiz zenginleşmeden kaynaklanan zamanaşımı süresinin, poliçenin zamanaşımına uğradığı tarihten itibaren 1 yıl olduğunun düzenlendiğini, bilindiği üzere zamanaşımına uğramış poliçe kambiyo senedi özelliğini kaybetmediği için bu poliçelerde, sebepsiz zenginleşmeden kaynaklanan davalardaki zamanaşımı süresinin, çek zamanaşımı süresinin dolmasından itibaren 1 yıl olmasının hukuka uygun olduğunu, ibraz edilmemiş çekte ibraz tarihinden sonraki 3 yıllık süre, hamile kambiyo senedinden kaynaklı herhangi bir hak vermediğini, bu üç yıllık sürede hamil kambiyo senedinden kaynaklı herhangi bir işlem yapamadığını, hamilin keşideciye karşı ancak sebepsiz zenginleşmeden kaynaklı haklarını kullanabildiğini, bu durumda sebepsiz zenginleşme davası için uygulanacak zamanaşımı süresine 3 yıllık süresinin eklenmesinin hukuki bir gerekçesi olmadığını, şimdiye kadar verilen yargı kararlarında, TTK'nın 732....
her ne kadar ortaklığın giderilmesine karar verilmiş ise de taşınmaz satılmadığı gibi, taşınmazın satışa dahi çıkmadığını, dava konusu taşınmaz üzerindeki muhdesatlarla birlikte davacı tarafın kullanımında olduğunu, davalıların dava konusu taşınmaz ve muhtesatlardan dava tarihi ve bugün itibari ile mal varlıklarında lehe bir artış olmamışken, var olmayan zenginleşmenin iadesine yerel mahkemece nasıl karar verildiği merak konusu olduğunu, var olmayan bir zenginleşme ve bedel üzerinden Sebepsiz Zenginleşmeye yönelik hüküm verilemeyeceğini, Dava dosyasının incelenmesi durumunda yerel mahkeme sebepsiz zenginleşme bedelini muhtesatların bilirkişi raporu ile belirlenen değerlerinin hisselerine tekabül eden kısmına göre belirlediğini, taşınmazlar değerlerinin %50 değeri yani değerlerinin yarısı üzerinden satışa çıkacağını, taşınmazlar yarı bedeli üzerinden satılma ihtimali olduğu gibi değerlerinin üzerinde de satılma ihtimalleri olduğunu, böyle bir ihtimalde taşınmaz satılmamışken, davalıların...
Asliye Ticaret Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Dava, sebepsiz zenginleşme nedeni ile ödenen paranın iadesi istemine ilişkindir. Asliye hukuk mahkemesince, davanın dayanağının 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun 776 ve devamı maddelerinde düzenlenen bonoya ilişkin olup ticari niteliğinin bulunduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir. Asliye ticaret mahkemesi tarafından ise; davanın bonodan kaynaklı olmayıp, bono bedelinin ödenmesi sonrasında, ödenen bedelin sebepsiz zenginleşme nedeni ile geri istemine ilişkin olduğu gerekçesi ile görevsizlik kararı verilmiştir. Somut olayda, davacının, alacaklısı ... olan 27.05.2011 tanzim, 20.06.2011 vade tarihli 38.100,00.-TL bedelli senedin borçlusu olmadığı halde davacının ödediği bu bedelin sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre iadesi istemine ilişkindir....
Dava, ortak taşınmaza yapılan faydalı ve zorunlu masrafların BK'nun 61.maddesi gereğince sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre tahsili talebine ilişkindir. ./.. -2- Paydaşlığın giderilmesine konu olan taşınmaza, paydaşlar tarafından faydalı ve zaruri masraf yapılmış ise; bu masraf, diğer paydaşlardan sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre istenebilir. Sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için, bir tarafın mal varlığının diğer tarafın malvarlığı aleyhine çoğalması gerekir. İade borcunun kapsamını belirlemede öncelikle fakirleşme ve zenginleşme zamanının tesbit edilmesi gerekir. Sebepsiz zenginleşme borçlusunun bu muhdesatın yapıldığı anda ekonomik açıdan zenginleştiği, yapanın ise o anda fakirleştiği ileri sürülemez. Zira, vücuda getiren paydaş tarafından kullanılan muhdesatın, diğer paydaşlara herhangi bir katkısı bulunmamaktadır. Ekonomik yönden zenginleşme ve fakirleşmenin, satış suretiyle taşınmazdaki ortaklığın giderildiği anda gerçekleştiğinin kabulü gerekir....
Hukuk Mahkemesinin ... sayılı dosyasında tapu iptali ve tescil davası açtığını, bu dosya ile kat karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshedildiğini ve inşaat seviyesi tapu hak etme sınırlarının altında olduğundan tarafların birbirlerinden aldıklarını ancak sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre isteyebileceğinden bahisle reddedildiğini, mahkeme kararı ve bilirkişi raporuna göre ... yaptığı iş bedeli ... olduğunu, müvekkilinin alacaklı olduğu ...'ın arsa sahibi diğer davalıdan bu miktar alacaklı olduğunu, ... herhangi bir mal varlığı olmadan öldüğünü, diğer davalıların ... mirasçısı olduklarını, davalı ...'in ... parsel sayılı taşınmazda bir adet dairesi olduğunu tespit ettiklerini, ... sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre diğer davalıdan alacaklı olduğundan bu alacağa istinaden ve ilgili mahkeme kararı uyarınca taşınmaz üzerine ihtiyati tedbir konulmasını, davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir....
Mahkemece; dava konusu taşınmaz hisselerinin haricen satımına ilişkin olarak 2000 yılı ve öncesinde sözleşmeler düzenlendiği, dava konusu ihtilafa uygulanacak zamanaşımı süresinin taraflar arasındaki sözleşme ilişkisi bulunması nedeniyle 10 yıl olduğu, sözleşme tarihinden itibaren 10 yıllık zamanaşımı süresinin dolduğu gerekçesiyle zamanaşımı nedeniyle davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili ve bir kısım davalılar vekili tarafından temyiz edilmiştir. 1-) Dava konusu uyuşmazlık; tapulu taşınmaza ilişkin adi yazılı taşınmaz satış sözleşmesinden kaynaklı alacağın, sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre iadesi talebine ilişkindir. Sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için; bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olmaması gerekir....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Dava konusu uyuşmazlık, sebepsiz zenginleşme, adi şirket ortaklığından kaynaklı alacak talebine ilişkindir. Bu tür uyuşmazlıklardan kaynaklanan davaların temyiz incelemesi Yargıtay 3. Hukuk Dairesi'ne aittir. Ancak 3. Hukuk Dairesince dosyanın Dairemize gönderilmiş olduğu anlaşılmakla, görev uyuşmazlığını çözüü için dosyanın Yargıtay Başkanlar Kurulu'na sunulmak üzere Yargıtay 1. Başkanlığı'na gönderilmesi gerekmiştir. SONUÇ : Dosyanın görev uyuşmazlığının çözümü için Başkanlar Kurulu'na sunulmak üzere Yargıtay Birinci Başkanlığı’na GÖNDERİLMESİNE, 01/10/2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
