Kişi olup, sebepsiz zenginleşme davasında pasif dava ehliyetinin dahi olmadığı anlaşılmış" gerekçesi ile davanın reddine karar verildiği görülmüştür....
Davalı------- Vekili, ödenmeyen fatura borcu için takip yapıldığını, bu durumun sebepsiz zenginleşme teşkil ettiğini, belirterek davanın reddini talep etmiştir.Taraflar arasındaki uyuşmazlık: Davacının davalılara ------ sayılı dosyadaki takibe konu elektrik borcundan kaynaklı borçlu olup olmadığının tespitine ilişkindir....
Mahkemece; davanın kısmen kabulü ile 43.616 TL'nin 09.02.2006 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. 1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, davalı tarafın sair temyiz itirazlarının reddi gerekir. 2- Borçlar Kanunu'nun konuya ilişkin 61(6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 77 v.d) ve ardından gelen maddelerindeki düzenlemelere göre, sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan ve tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme, bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı, geri verme borcu altındadır. Dava konusu uyuşmazlık; sebepsiz zenginleşmeden kaynaklı alacağın tahsili talebine ilişkindir....
Sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için, bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olması gerekir. Sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan veya tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı geri verme borcu altındadır. İade borcunun kapsamını belirlemede öncelikle fakirleşme ve zenginleşme zamanının tespit edilmesi gerekir. Somut olayda, harici satım sözleşmesine konu taşınmazın halen davacının zilyetliğinde bulunduğu tüm dosya kapsamı ile sabittir....
Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı geri verme borcu altındadır. Kural olarak, tapuya kayıtlı taşınmazların satışına ilişkin sözleşme resmi biçimde yapılmadığı sürece geçersizdir (TMK 706, TBK 237, Tapu Kanunu 26, Noterlik Kanunu 60.maddesi). Geçersiz olduğu için de, taraflarına hak ve borç doğurmaz. Ancak, taraflar verdiklerini sebepsiz zenginleşme kuralları gereğince geri isteyebilirler. Haklı bir sebep olmaksızın mal edinen kimse onu iade ile yükümlüdür. Bu sebeple geçerli olmayan bir sözleşme dolayısıyla ödenmiş bulunan peşinatın geri verilmesi, sebepsiz zenginleşme hükümleri gereğince istenebilir. Dosyanın incelenmesinde; davacı alıcı, davalı ......
Sebepsiz zenginleşmede bir tarafın mal varlığının diğer tarafın malvarlığı aleyhinde çoğalması gerekir. Yani zenginleşme fakirleşmenin karşılığı olmalıdır. Başka bir anlatımla aralarında illiyet bağı bulunmalıdır. İade borcunun kapsamını belirlemede öncelikle fakirleşme ve zenginleşme zamanının tesbit edilmesi gerekir. Ekonomik yönden zenginleşmenin ve fakirleşmenin, taşınmazın şuyunun satış ücretiyle giderildiği anda gerçekleştiğinin kabulü gerekir. Davacının, dava açtığı tarihte ortaklığın giderilmesi davası sonuçlanmamış, dava konusu taşınmaz satılıp davacının elinden alınmamıştır. Diğer bir anlatımla bu aşamada sebepsiz zenginleşme oluşmamıştır. Bu durumda, mahkemece; sebepsiz zenginleşme olgusu henüz gerçekleşmediğinden, davacının davasının temyiz eden davalılar yönünden reddine karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde davanın kısmen kabulüne ilişkin hüküm kurulmuş olması doğru görülmemiş, kararın bozulması gerekmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi KARAR Dava, harici araç satış sözleşmesine dayalı sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca ödenen bedelin iadesinden kaynaklı olup, kararın temyizen incelenmesi görevi Yargıtay 3.Hukuk Dairesine verilmiştir. SONUÇ: Açıklanan nedenle dosyanın görevli Yargıtay Yüksek 3.Hukuk Dairesi Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE, 18.4.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Bir başka deyişle davacı bu sözleşmeden kaynaklanan taşınmaz maliki olma hakkına kavuşmuştur. Bu aşamadan sonra taşınmaz üzerinde kamulaştırma işlemi yapılmış ve kamulaştırma bedeli belirlenmiş iken herhangi bir kamulaştırma bedeli tespiti davası açılmamış ve kamulaştırma bedeli netleşmiş iken davacı hak sahibi olduğu halde kamulaştırma bedeli murisin kanuni mirasçıları olan davalılara ödenmiştir. Yukarıda belirtilen sebepsiz zenginleşme hükümlerinin aynen burada somut bulduğu görülmektedir. Taşınmaz murisin ölümü ile birlikte ölünceye kadar bakma sözleşmesi alacaklısına geçmiştir. Buna rağmen kamulaştırma bedeli yasal mirasçılara ödenmiş olup, davalı yasal mirasçıların sebepsiz yere zenginleştikleri kabul edilmelidir. Tüm bu hususların tartışılması sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre yapılacak olup, burada görevli daire 4.Hukuk Dairesidir....
Bir başka deyişle davacı bu sözleşmeden kaynaklanan taşınmaz maliki olma hakkına kavuşmuştur. Bu aşamadan sonra taşınmaz üzerinde kamulaştırma işlemi yapılmış ve kamulaştırma bedeli belirlenmiş iken herhangi bir kamulaştırma bedeli tespiti davası açılmamış ve kamulaştırma bedeli netleşmiş iken davacı hak sahibi olduğu halde kamulaştırma bedeli murisin kanuni mirasçıları olan davalılara ödenmiştir. Yukarıda belirtilen sebepsiz zenginleşme hükümlerinin aynen burada somut bulduğu görülmektedir. Taşınmaz murisin ölümü ile birlikte ölünceye kadar bakma sözleşmesi alacaklısına geçmiştir. Buna rağmen kamulaştırma bedeli yasal mirasçılara ödenmiş olup, davalı yasal mirasçıların sebepsiz yere zenginleştikleri kabul edilmelidir. Tüm bu hususların tartışılması sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre yapılacak olup, burada görevli daire 4.Hukuk Dairesidir....
Sebepsiz zenginleşme nedeni ile hükmedilecek miktar, davacının yaptığı onarımların satış tarihinde taşınmazın değerinde meydana getirdiği artış oranında olmalıdır. 02.02.1991 tarihli ve 1990/1 E.-1991/1 K.sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında belirtildiği gibi iade borcunun kapsamını belirlemede öncelikle fakirleşme ve zenginleşme zamanının tespit edilmesi gerekir. Sebepsiz zenginleşme nedeniyle iade isteminde bulunabilmek için bir tarafın malvarlığının diğer tarafın malvarlığı aleyhine çoğalması gerekir. Bu azalma ve çoğalmanın dava konusu taşınmazın davacı tarafından davalıya teslim edildiği tarihte gerçekleştiğinin kabulü zorunludur. Somut olayda; davacının taraflar arasında ortak olan taşınmazda yaptığını ileri sürdüğü onarımlar nedeni ile dava açmakta hukuki yararı bulunduğu tartışmasızdır....
