Sebepsiz zenginleşme, ortaklığın giderilmesi yoluyla satışın yapıldığı ve bina dahil satış bedelinin ödendiği tarihte gerçekleşir. Kural olarak davacı, taşınmaz üzerinde yaptığı muhtesat ve faydalı giderler (bina) nedeniyle taşınmazın satış bedelinde bir artış olmuş ise, bu artan değeri davalılardan (paylarına isabet eden miktarı) sebepsiz zenginleşme kuralları uyarınca isteyebilir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO:2020/596 Esas KARAR NO:2022/529 DAVA:Alacak (Taşınmaz Alım-Satımı Kaynaklı) DAVA TARİHİ:02/11/2020 KARAR TARİHİ:17/05/2022 Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Taşınmaz Alım-Satımı Kaynaklı) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA :Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; taraflar arasında davaya konu taşınmazın satışı konusunda öncelikle sözlü olarak anlaşma sağlandığını, sonrasında bu satış işlemine ilişkin bir protokol imzalandığını ve satış bedelinin %5'ine tekabül eden 65.500,00-TL'nin teminat olarak kararlaştırıldığını, bunun üzerine teminatın müvekkili tarafından ödendiğini, anlaşma sonrasında davalının yanıltıcı bilgilerde bulunduğunun anlaşıldığını ve bu nedenle müvekkili tarafından satın alma işleminden vazgeçildiğin, vazgeçme sonrası teminatın iadesinin talep edilmesine rağmen iade edilmediğini belirterek davanın kabulü ile 65.000,00-TL teminatın davalıdan alınarak müvekkiline verilmesine, yargılama giderleri ile vekalet...
HUKUKİ NİTELENDİRME ve GEREKÇE: Dava, Sebepsiz zenginleşmeden kaynaklı alacak davası olduğu görüldü. Davalı tarafından Kambiyo Senetlerine Özgü haciz yolu ile takip başlatıldığı davacının haricen takibe konu bedeli ödediği icra takibine yönelik İcra Mahkemesine dava açtığı ------sayılı ilamı ile karar verildiği,---- ile kararın kaldırılmasına karar verilerek ----- alacağının yönünden durdurulmasına kalan kısım yönünden takibin devamına karar verildiği, kararın -----sayılı ilamı ile onanmasına karar verildiği , davacının bu takip nedeniyle haricen ödediği bedel sonucunda davalının haricen tahsil edildiğine ilişkin icra dairesine dilekçe sunduğu banka dekontlarında icra takibine konu tüm bedelin ödendiğinin anlaşıldığı, davacının sebepsiz olarak ödediği ---------- komisyon alacağının sebepsiz zenginleşme hükümleri ve yargıtay ilamı uyarıncada sabit olduğu, somut olayda irdelenmesi gereken ihtilaflı hususlardan birisi de talep edilen alacağa uygulanacak faizin başlangıç zamanıdır....
İade borcunun kapsamını belirlemede öncelikle fakirleşme ve zenginleşme zamanının tespit edilmesi gerekir. Sebepsiz zenginleşme borçlusunun bu muhdesatın yapıldığı anda ekonomik açıdan zenginleştiği, yapanın ise o anda fakirleştiği ileri sürülemez. Ekonomik yönden zenginleşme ve fakirleşmenin, satış suretiyle taşınmazdaki ortaklığın giderildiği anda gerçekleştiğinin kabulü gerekir. Daha açık deyişle, sebepsiz zenginleşme; satışın yapılıp bedelinin ödendiği tarihte gerçekleşir. İyileştirmeden doğan sebepsiz zenginleşme nedeniyle hükmedilecek miktar, iyileştirmenin satış tarihinde taşınmazın değerinde meydana getirdiği artış oranında olmalıdır. (Aynı yönde Yargıtay 3....
zenginleşme hükümlerinden faydalanmasının söz konusu olmadığını, çekin kambiyo senedi niteliğini yitirmiş olmasından dolayı çekin davacı firmanın eline geçmesinin bir an için alacağın temliki hükümlerine tabi olabileceği farz edilse bile müvekkili olan davalının------- firmasına bir borcu bulunmadığı için davacının da bir temlik veya sebepsiz zenginleşme alacağı bulunmadığını savunmuş, haksız ve dayanaksız davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir....
Davacı vekili, müvekkilinin davalı şirket tarafından hatalı bilgiler ve manevi askı altına alınarak 18.09.2015 tarihli borç tasfiye protokolünün imzalatıldığını, bu sözleme kapsamında davalının, tamamı müvekkiline ait olan SRC Yapı AŞ'nin hisselerinden %52'sini ve fabrika binasını devralması ve müvekkilinin tamamına sahip olduğu Ay Tekstil şirketi hile ve manevi baskı ile 37.000,00 TL borçlandırarak zarara uğratıldığını, SRC Yapı AŞ'nin devir alınan paylarının %2'sinin davalı şirket yönetim kurulu üyesine aktarılarak sebepsiz zenginleştiğini, sebepsiz zenginleşen kişinin zenginleştiği ölçüde iade yükümlülüğü bulunduğunu ileri sürerek, sebepsiz zenginleşme miktarının tespiti konusunda belirsiz alacak davası açmıştır....
Bu nedenle muhdesatın aidiyeti davasının reddi tarihinden sonra dikilen ve ortaklığın satış yoluyla giderilmesi tarihine kadar dikilmiş olan ağaçlar davacı tarafından dikilmiş ve sebepsiz zenginleşmeye konu olabilecek ağaçlar olarak nitelendirilip buna göre sebepsiz zenginleşme hesabı yapılacaktır. 2016/14 E. Sayılı satış dosyasında alınan kıymet takdiri raporunda ağaçların yaş ve cinsi bildirilmediğinden mahkememizce alınan bilirkişi raporuna göre tespit edilen 2021 yılından 3 sene önceye kadar dikişmiş olan ağaçlar, yani muhdesatın aidiyetinin reddi tarihi ile dava konusu taşınmazın satış tarihi arasında dikilmiş ağaçların sebepsiz zenginleşme hesabı yapılacaktır....
Neticeten Mahkememizce yapılan değerlendirmede; süresinde bankaya ibraz edilmeyen çekle ilgili olarak kambiyo hukukundan kaynaklanan hakların yitirileceği, taraflar arasında temel ilişki varsa alacaklı bu çeke yazılı delil başlangıcı olarak dayanabileceği, alacağını her türlü delille kanıtlayabileceği, temel ilişki bulunmaması halinde ise; hamilin sebepsiz zenginleşme hukuksal nedenine dayanarak keşideci hakkında alacak talebinde bulunmasının mümkün olduğu, davacı hamil ile davalı keşideci arasındaki hukuki ilişkinin 6102 sayılı TTK 732. maddesinde öngörülen sebepsiz zenginleşme hukuksal nedenine dayalı olduğu, sebepsiz zenginleşme hükümleri gereğince sebepsiz zenginleşmediğini ispat yükümlülüğü keşidecide olup, keşidecinin sebepsiz zenginleşmediğini kanıtlaması gerektiği, taraflar arasında temel ilişkinin görülemediği, davalı tarafın sebepsiz zenginleşmediğine delil olarak dayandığı ticari defterlerini verilen kesin süre ve ihtara rağmen sunmadığı, davacı tarafın defterlerinin davalının...
İlk derece mahkemesi tarafından yapılan yargılama sonucunda; davacının sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayalı olarak alacak talebiyle davaya devam ettiğini, davalının, davacı ile yapılan sözleşmenin tarafı olmadığı ödemenin SS Nevyapı Konut Yapı Kooperatifine yapıldığı tespit edildiğinden, davacının bu davayı davalıya karşı açma ehliyetinin bulunmadığını, davalının pasif husumet ehliyeti bulunmadığını gerekçe olarak belirtip davanın HMK'nın 114/1- d ve 115/2 maddeleri uyarınca usulden reddine yönelik karar verilmiştir. HUKUKİ SEBEPLER ve GEREKÇE: Taraflar arasındaki dava, Sebepsiz Zenginleşmeden Kaynaklı Alacak istemine ilişkindir. Hakimler ve Savcılar Kurulu Birinci Dairesi'nin 01/09/2021 tarihinden itibaren geçerli 431 sayılı İş Bölümü Kararı gereği, 6....
Sebepsiz zenginleşme kurumunun amacı, haksız değer kaymalarının önlenmesi olup, tam bir eski hale getirme özelliği taşımaktadır. Sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan veya tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene "ya da" borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı geri verme borcu altındadır. Sebepsiz zenginleşme kurumunun en önemli temel özelliği ise, "şahsilik" prensibidir. Buna göre, kime karşı zengileşme olduysa ona karşı talepte bulunulması gerekmektedir. Somut olayda; davalı alacaklının haksız yere ve borçlu olmadığı halde 26/01/2018 tarihinde haciz sırasında haciz ve muhafaza baskısı altında iken 55.355,00 TL ve 75.654,00 TL'yi banka vasıtasıyla, icra dosya numarası belirtilerek, icra müdürlüğü hesabına cebri icra tehdidi altında ve ihtirazi kayıtla ödemede bulunduğu anlaşılmaktadır....
