DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE: Dairemizce HMK'nın 355. maddesi kapsamında istinaf dilekçesinde belirtilen hususlarla sınırlı olmak üzere ve kamu düzenine ilişkin hususlar resen dikkate alınarak yapılan inceleme neticesinde; Dava; sebepsiz zenginleşme hukuksal nedenine dayalı alacak istemine ilişkindir. Taraflar arasında düzenlenen adi yazılı araç satış sözleşmesinin geçersiz olduğundan bahisle ödenen bedelin sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre iadesi için açılan iş bu davada, sebepsiz zenginleşmeden kaynaklı para borcunun Türk Borçlar Kanunun 89. Maddesi kapsamında değerlendirilemeyeceği, sebepsiz zenginleşmeye dayalı davalarda 6100 Sayılı HMK'nın 6. maddesi uyarınca davanın açıldığı tarihteki davalının yerleşim yeri mahkemesinin yetkili olduğu, davanın açıldığı tarihte davalının yerleşim yerinin de Bursa olduğu anlaşılmakla, davaya bakmakla yetkili mahkeme Bursa Mahkemeleri'dir....
Ancak; Davacı vekiline gerekçeli kararın 04/05/2015 tarihinde tebliği edildiği, temyiz süresinin son gününün 19/05/2015 tarihine geldiği ve o günün resmi tatil olduğu bu sebeple resmi tatil gününü takip eden ilk işgünü-süresinde- kararın temyiz edildiği, bu sebeple davacı tarafın temyiz ititrazlarının incelenmesi gerektiği bu kez yapılan incelemede anlaşılmakla; Davacı vekilinin karar düzeltme isteminin bu yönden kabulü ile Dairemizin 08/03/2016 gün ve 2015/16994-2016/4558 sayılı düzeltilerek onama ilamının kaldırılmasına karar verildikten sonra yapılan incelemede; Dava, kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili, birleştirilen dava ise sebepsiz zenginleşme nedenine dayalı alacak istemlerine ilişkindir....
Sebepsiz zenginleşme, bir kimsenin mal varlığının haklı bir sebep olmaksızın diğer bir kimsenin mal varlığı aleyhine çoğalmasıdır. Sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak talep edilebilmesi için borçlunun mal varlığında, bir başkasının aleyhine bir zenginleşme meydana gelmeli, zenginleşme ve zenginleştirici olay arasında illiyet bağı bulunmalı ve zenginleşme haklı bir sebebe dayanmamalıdır. Sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan ve tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı geri verme borcu altındadır. Geri verme borcunun konusu ve kapsamı; "Aynen Geri Verme İlkesi"ne göre düzenlenmiştir....
Davacının talebini sebepsiz zenginleşme sebebine dayandırması nedeni ile sebepsiz zenginleşme kurumundan kısaca bahsetmekte fayda vardır. Borç sebeplerinden biri olan ve Türk Borçlar Kanunu'nun 77. ve devamı maddelerinde düzenlenen sebepsiz zenginleşme, haklı bir sebep olmaksızın bir başkasının malvarlığından ya da emeğinden yararlanma olarak tanımlanır. Sebepsiz zenginleşme için, bir taraf zenginleşirken diğer tarafın fakirleşmesi, zenginleşme ile fakirleşme arasında nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olmaması gerekir. Sebepsiz zenginleşme kurumunun temel özelliklerinden biri "şahsilik" prensibidir. Bu ilke gereğince kime karşı ödeme yapılmış ise sadece o kişiden talepte bulunulmalıdır. Nitekim Dairemizin yerleşmiş içtihatları da bu yöndedir. O halde mahkemece, davacının sözleşme bedeline yönelik talebini ancak sözleşmenin tarafı olan üçüncü kişi ...'den talep edebileceği, davalı arsa sahibi ...'...
Kural olarak davacı, taşınmaz üzerinde yaptıkları muhtesat ve faydalı giderler (bina) nedeniyle taşınmazın satış bedelinde bir artış olmuş ise, bu artan değeri davalılardan (paylarına isabet eden miktarı) sebepsiz zenginleşme kuralları uyarınca isteyebilir....
Mahkemece; mülkiyetin aidiyetinin tespiti davası hakkında karar tarihinden önce ortaklığın giderilmesi davası açılmış olması nedeniyle bu hususta karar verilmesine yer olmadığına, sebepsiz zenginleşme nedeniyle açılan alacak davasının ise kısmen kabulü ile, davalılardan ...'den 123,48 TL, ...'den 92.61,00 TL, ...'ten 192.94,00 TL, ...'den 192.94,00 TL, ...'dan 609.70,00 TL ve ...'...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : Sulh Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki sebepsiz zenginleşmeden doğan alacak davasında ... Sulh Hukuk ve ... Sulh Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Dava, kira sözleşmesinden doğan sebepsiz zenginleşme nedenine dayalı alacak istemine ilişkindir. ... Sulh Hukuk Mahkemesince, taraflar arasında kira sözleşmesi bulunduğu, sözleşmenin 28. maddesinde yetkili mahkemenin ... olduğunun belirlendiği gerekçesiyle HMK'nın 17. maddesi gereğince yetkisizlik kararı verilmiştir. ... Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından ise, alacak davalarında yetkinin kesin yetki kuralı olmayıp, tarafların süresinde ve usûlüne uygun yetki itirazında bulunmaları halinde mahkemece dikkate alınabileceği tarafların yetki itirazında da bulunmadığı dikkate alındığında ......
Davacı tarafçada Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesinin geriye dönelik feshinden kaynaklı olarak fesih tarihine kadar olan ve davalı arsa sahibi lehine olan kazandırımların sebepsiz zenginleşme hükümleri çerçevesinde tahsili amacı ile iş bu dava açılmıştır. Bilindiği üzere Feshin geriye etkili olmasının en önemli sonucunun, tarafların sözleşmenin kurulması anındaki malvarlığı durumlarına geri getirilmesidir. İleriye etkili fesihten farklı olarak, geriye etkili fesih halinde sözleşme hiç yapılmamış, mevcut olmamış gibi kabul edilir ve taraflarca fesih anına kadar ifa edilmiş olan edimler de sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre geri alınabilir....
Ancak, sebepsiz zenginleşmede bir tarafın mal varlığının diğer tarafın mal varlığı aleyhine çoğalması gerekir. Yani zenginleşme fakirleşmenin karşılığı olmalıdır. Başka bir anlatımla aralarında illiyet bağı olmalıdır. İade borcunun kapsamını belirlemede öncelikle fakirleşme ve zenginleşme zamanının belirlenmesi gerekir. Somut olayda dosyada bulunan bilgi ve belgeler ile taraf ve tanık beyanları ile davaya konu taşınmazın halen davacıların tasarrufunda bulunduğu anlaşılmaktadır. Davalılar tarafından açılmış bir men'i müdahale davası ile davacılar kullanımdan men edilmemiş ya da ortaklığın giderilmesi davası açılarak taşınmazın satılması ile taşınmaz davacıların elinden alınmamıştır. Diğer bir anlatımla bu aşamada sebepsiz zenginleşme henüz oluşmamıştır....
Sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için, bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olması gerekir. Sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan veya tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı geri verme borcu altındadır. İade borcunun kapsamını belirlemede öncelikle fakirleşme ve zenginleşme zamanının tespit edilmesi gerekir. Somut olayda, harici satım sözleşmesine konu taşınmazın halen davacının zilyetliğinde bulunduğu tüm dosya kapsamı ile sabit olup davalıların da kabulündedir....
