KARAR Davacı, davalıya ait 603 ada 2 parsel numaralı taşınmazı ihale sonucu 10.7.1997 tarihli Encümen kararı ile satın aldığını, tapunun 31.7.1997 tarihinde kendisine devredildiğini, daha sonra davalının Encümenin yaptığı satışın geçersiz olduğu iddiasıyla Sarayönü Asliye Hukuk Mahkemesinin 2005/101 esas sayılı dosyası ile tapu iptali ve tescil davası açtığını, 17.5.2007 tarihinde kesinleşen kararla tapunun iptali ile davalı ... adına tesciline karar verildiğini, taşınmaz üzerine çok büyük yatırımlar yaptığını, binlerce ağaç diktiğini, sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre davalının iade tarihindeki muhdesat değerlerini iade etmesi gerektiğini, ayrıca ödenen bedelin iade kapsamında taşınmazın rayiç bedelinin iadesi ile maddi ve manevi tazminat ödemesi gerektiğini ileri sürerek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere 1.000.000TL sebepsiz zenginleşme nedeniyle alacak, 200.000TL maddi ve 100.000TL manevi tazminatın faiziyle birlikte davalıdan tahsilini istemiştir....
Dava, ortak taşınmaza yapılan faydalı ve zorunlu masrafların BK'nun 61.maddesi gereğince sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre tahsili talebine ilişkindir Paydaşlığın giderilmesine konu olan taşınmaza, paydaşlar tarafından faydalı ve zaruri masraf yapılmış ise; bu masraf, diğer paydaşlardan sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre istenebilir. Sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için, bir tarafın mal varlığının diğer tarafın malvarlığı aleyhine çoğalması gerekir. İade borcunun kapsamını belirlemede öncelikle fakirleşme ve zenginleşme zamanının tesbit edilmesi gerekir. Sebepsiz zenginleşme borçlusunun bu muhdesatın yapıldığı anda ekonomik açıdan zenginleştiği, yapanın ise o anda fakirleştiği ileri sürülemez. Zira vücuda getiren paydaş tarafından kullanılan muhdesatın, diğer paydaşlara herhangi bir katkısı bulunmamaktadır. Ekonomik yönden zenginleşme ve fakirleşmenin, satış suretiyle taşınmazdaki ortaklığın giderildiği anda gerçekleştiğinin kabulü gerekir....
, ancak Çarşı Mahallesi 64 ada 44 parselde yer alan taşınmaza toplamda 23.908,58 TL masraf ettiğinden bahisle söz konusu miktarın sebepsiz zenginleşme hükümleri doğrultusunda Nazilli 1....
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayandığını ve davacı tarafça net ve açık bir surette sebepsiz zenginleşme hükümleri çerçevesinde alacak talebi yöneltildiğini, sebepsiz zenginleşme iddiası olan ödemenin 23.09.2008 tarihinde gerçekleştiğini, sebepsiz zenginleşmenin ödemeye ilişkin taşınmazın icra marifeti ile satıldığı tarihte, 2011- 055 sayılı meclis kararının alındığı 01.11.2011 tarihinde, Edirne 1. İcra Müdürlüğünün 2014/4606 Esas sayılı dosyasında yapılan satış gününde, Edirne İcra Hukuk Mahkemesinin 2017/246 Esas sayılı dosyasında davanın açıldığı tarihte, davacı tarafça Edirne 1....
Daha açık deyişle, sebepsiz zenginleşme; satışın yapılıp bedelinin ödendiği tarihte gerçekleşir. İyileştirmeden doğan sebepsiz zenginleşme nedeniyle hükmedilecek miktar, iyileştirmenin satış tarihinde taşınmazın değerinde meydana getirdiği artış oranında olmalıdır. Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde Erzurum 1. Sulh Hukuk Mahkemesinde görülmekte olan 2016/374 esas sayılı dosyanın halen derdest olduğu, karar verilmediği gibi satışın da henüz gerçekleşmediği anlaşılmaktadır. Davacı henüz kendisinin yaptığını iddia ettiği muhtesatı ve iyileştirmeyi davalıya teslim etmemiş, yani fakirleşmemiş, davaya konu taşınmaz satılarak bedeli taraflar arasında paylaşılmadığı için davalı da henüz zenginleşmemiştir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, sebepsiz zenginleşme nedeniyle alacak istemine ilişkindir. HMK’nın 355.maddesi uyarınca inceleme, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılmış, kamu düzenine aykırılık olup olmadığı ise re'sen gözetilmiş ayrıca; HMK'nın 357. maddesindeki "İlk derece mahkemesinde ileri sürülmeyen iddia ve savunma istinafta dinlenemez ve istinafta yeni delillere dayanılamaz" kuralı nazara alınmıştır. Davacı vekili dava dilekçesinde; murislerinden kalan ve hissedarı olduğu 254 ada 79 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki muhtesat için yapmış olduğu masraflar bakımından daha önce sebepsiz zenginleşme sebebiyle kısmi alacak davası açtığını, bu davada lehine 100 TL hükmedildiğini beyan ederek, bakiye kısmın tahsili için eldeki davayı açmıştır. Davalı zaman aşımı defi ileri sürerek davanın öncelikle bu sebeple reddi gerektiğini savunmuştur....
Sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan veya tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı geri verme borcu altındadır. Somut olayda, davacılar dava dilekçesinde; uzun yıllar kendilerin tasarruf ve zilyetliğinde olduğunu iddia ettiği muhdesatların ... 3.Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2015/134 esas sayılı dosyası ile adlarına mülkiyetin tespitine dair karar verildiğini söz konusu muhdesatların bedelinin kamulaştırma sırasında davalı arsa maliki adına yatırıldığını; böylece, dava konusu taşınmazın kamulaştırılması ile davalıya muhdesat bedeline ilişkin haksız şekilde kamulaştırma bedeli ödendiğini ileri sürerek, bu bedelin iadesini istemektedirler....
Sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak talep edilebilmesi için borçlunun mal varlığından bir başkasının aleyhine olarak bir zenginleşme meydana gelmeli, zenginleşme ve zenginleştirici olay arasında illiyet bağı bulunmalı ve zenginleşme haklı bir sebebe dayanmamalıdır. Sebepsiz zenginleşme; bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı, geri verme borcu altındadır. Sebepsiz zenginleşme nedeniyle iade borcunun kapsamı ve yapılmış olan giderlerden hangilerinin geri istenebileceği, giderlerin niteliğine ve zenginleşen kimsenin iyiniyetli ya da kötü niyetli oluşuna göre farklılık göstermektedir. "Geri vermenin kapsamı" başlığı altında düzenlenen TBK'nun 79.ve 80.maddeleri uyarınca "sebepsiz zenginleşen, zenginleşmenin geri istenmesi sırasında elinden çıkmış olduğunu ispat ettiği kısmın dışında kalanı geri vermekle yükümlüdür."...
Sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak talep edilebilmesi için, borçlunun mal varlığından bir başkasının aleyhine olarak bir zenginleşme meydana gelmeli, zenginleşme ve zenginleştirici olay arasında illiyet bağı bulunmalı ve zenginleşme haklı bir sebebe dayanmamalıdır. Somut olayda; ipotek verdiği taşınmaz icra marifetiyle satıldığına göre; davacı taşınmazın ihale tarihi itibariyle gerçek değerini sebepsiz zenginleşme kurallarına göre davalı taraftan talep edebilecektir. Davacının gerçek zararı, ipotek verdiği taşınmazın ihale tarihi itibariyle gerçek değeridir. O halde Mahkemece; öncelikle dosyanın konusunda uzman bilirkişiye verilmesi, bilirkişiden ihale tarihi itibariyle gerçek zararın belirlenmesi konusunda taraf ve Yargıtay denetimine elverişli rapor alınarak, sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, bu husus bozmayı gerektirmiştir....
Dava konusu uyuşmazlık; tapulu taşınmaza ilişkin adi yazılı taşınmaz satış sözleşmesinden kaynaklı alacağın, sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre iadesi talebine ilişkindir. Sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için; bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olmaması gerekir. Borçlar Kanunu'nun konuya ilişkin 61 ve devamı maddelerindeki (TBK'nın 77 ve devamı maddelerindeki) düzenlemelere göre, sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan veya tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı, geri verme borcu altındadır....
