"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi KARAR Dava, rödovans sözleşmesinden (Hasılat Kirası) kaynaklanmakta olup, davanın açıklanan bu niteliği itibariyle uyuşmazlık kira sözleşmesinden kaynaklandığından, hükmü temyizen inceleme görevi Yargıtay 6....
Gerekçe ve Sonuç Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacı eski ruhsat sahibinin rödovans ilişkisi kurmak kastı ile davalı ile davaya dayanak sözleşmeyi imzaladığı ve bu sözleşme kapsamında maden ruhsatını davalıya devrettiği, davalının zaman içerisinde sözleşmeden kaynaklanan rödovans bedeli ödemek ve yıllık raporların bir suretini devredene vermek gibi asli bir kısım edimlerini yerine getirmediği, davacının bunun üzerine yasal ihtarname ile rödovans bedellerinin ödenmesi ve yıllık raporların verilmesi için davalıya 60 gün süre verdiği, davalı tarafça ödeme iddiası bulunmadığından, İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesiyle; davalının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir. V. TEMYİZ A. Temyiz Yoluna Başvuranlar Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur. B....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE : Dava, rödovans sözleşmesinden kaynaklanmaktadır. Davacı, davalıyla akdedilen sözleşmeye göre kendisinin uhdesinde işletilmesi gereken kısımların davalı tarafça teslim edilmediğinden bahisle ihtiyati tedbiren bu kısımların kendisine bırakılmasını talep etmiş; ilk derece mahkemesi isteği reddetmiştir. Davacı istinafında, ilk derece mahkemesi kararının hukuka aykırı olduğundan kaldırılarak, ihtiyati tedbir kararı verilmesini talep etmiştir. Davacı iddiasına göre, yanlar arasında rödovans sözleşmesi yapılmıştır. Her iki tarafın karşılıklı edimlerinin ifasında yanların kusurlu olup olmadıklarının tespiti için dosya kapsamında yeterli delil ve bilgi - belge bulunmamaktadır. Ayrıca, sözleşme gereğinin yerine getirilmemesinde davacıya düşen edimin ifasının da somut olarak ortaya konulması gerekir....
Bu ilişkide asıl işveren, alt işverenin işçilerine karşı o işyeri ile ilgili olarak bu Kanundan, iş sözleşmesinden veya alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerinden alt işveren ile birlikte sorumludur. 5510 sayılı Kanun'un 12/6. maddesi ile de asıl işveren, bu Kanunun işverene yüklediği yükümlülüklerden dolayı alt işveren ile birlikte sorumlu tutulmuştur. 4857 sayılı Kanun'un 2/7.maddesi ile işçilerin İş Kanunu'ndan, sözleşmeden ve toplu iş sözleşmesinden doğan hakları, 5510 sayılı Kanun'un 12/6.maddesi ile de Kurumun alacakları ve işçinin sosyal güvenlik hakkı daha geniş koruma-güvence altına alınmak istenmiştir. Aksi halde, 4857 veya 5510 sayılı Kanun'dan kaynaklanan yükümlülüklerinden kaçmak isteyen işverenlerin işin bölüm veya eklentilerini muvazaalı bir biçimde başka kişilere vermek suretiyle yükümlülüklerinden kaçması mümkün olurdu. Asıl işveren ile alt işverenin birlikte sorumluluğu "müteselsil sorumluluktur"....
Dava, sözleşme kapsamında ödenmesi gereken rödovans bedelinin tahsiline yönelik icra takibine itirazın iptali istemine ilişkindir. Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiş olup, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Davacı vekili dava dilekçesinde; Maden sahasının işletilmesi amacıyla davalı şirket ile 09.06.2008 başlangıç tarihli rödovans sözleşmesi imzaladıklarını, davalının sözleşmeye göre ödemesi gereken 09.12.2009 - 09.06.2010 tarihleri arasındaki dönem rödovans bedelini ödemediğini, alacağın tahsili için başlatılan icra takibine davalının itiraz ettiğini belirterek itirazın iptaline ve %40 icra inkar tazminatının tahsiline karar verilmesini istemiştir. Davalı davanın süresinde açılmadığını, sözleşmenin feshi için açtıkları davanın bekletici mesele yapılması gerektiğini ve sözleşmenin feshinden dolayı kira bedeli talep edilemeyeceğini belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir. Mahkemece, ......
Taraflar arasındaki uyuşmazlık 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 357. maddesi ve devamında düzenlenen hasılat kirasının bir türü olarak kabul edilen rödovans sözleşmesine ilişkindir. HMK.’nun 4/1-a maddesinde; kira sözleşmesinden kaynaklanan alacak davaları da dahil olmak üzere tüm uyuşmazlıkların Sulh Hukuk Mahkemesinde görülüp çözüme kavuşturulacağı hükme bağlanmıştır. Eldeki dava 6100 sayılı HMK’nun yürürlüğe girmesinden sonra 27.05.2021 tarihinde açılmış olup görevli mahkeme sulh hukuk mahkemesidir. Tekirdağ Asliye Ticaret Mahkemesince , Tekirdağ Sulh Hukuk Mahkemesine görevsizlik kararı vermesi gerekirken doğrudan Muratlı Sulh Hukuk Mahkemesine görevsizlik kararı verilmesi yerinde bulunmamakla birlikte HMK 30 maddesi gereğince bu husus eleştiri konusu yapılmış, verilen görevsizlik kararının hukuka uygun olduğu anlaşılmıştır....
Buna göre ruhsat sahibinin Maden Kanunu'ndan doğan sorumlulukları nedeniyle sözleşmede denetim yetkisine ilişkin bir takım hükümlere yer verilmesi rödovans sözleşmesinin geçerliliğine halel getirmez. Daha önce maden sahasının işletmeye açmış olan ruhsat sahibi sonradan işletme ruhsatını üçüncü kişiye rödovans sözleşmesi ile devredebilir. İşletme hakkını devrederken işletmede bulunan alet ve makineleri de sözleşmenin diğer tarafında kullanması için verebilir. Bu durumda ruhsat sahibi, sadece karşılığında rödovans bedeli aldığı ürünü denetlemek, teslim almak ve maden kanununun ruhsat sahibine yüklediği yükümlülükler nedeniyle üretime yönelik olmayan işçi bulundurmak yetkilerine sahiptir. Rödovans sözleşmesinin tarafları arasında çıkan uyuşmazlıklar açısından, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 357. maddesinde düzenlenen ürün kirasına ilişkin hükümleri kıyasen uygulanmaktadır....
Buna göre ruhsat sahibinin Maden Kanunu'ndan doğan sorumlulukları nedeniyle sözleşmede denetim yetkisine ilişkin bir takım hükümlere yer verilmesi rödovans sözleşmesinin geçerliliğine halel getirmez. Daha önce maden sahasının işletmeye açmış olan ruhsat sahibi sonradan işletme ruhsatını üçüncü kişiye rödovans sözleşmesi ile devredebilir. İşletme hakkını devrederken işletmede bulunan alet ve makineleri de sözleşmenin diğer tarafında kullanması için verebilir. Bu durumda ruhsat sahibi, sadece karşılığında rödovans bedeli aldığı ürünü denetlemek, teslim almak ve maden kanununun ruhsat sahibine yüklediği yükümlülükler nedeniyle üretime yönelik olmayan işçi bulundurmak yetkilerine sahiptir. Rödovans sözleşmesinin tarafları arasında çıkan uyuşmazlıklar açısından, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 357. maddesinde düzenlenen ürün kirasına ilişkin hükümleri kıyasen uygulanmaktadır....
Buna göre ruhsat sahibinin Maden Kanunu'ndan doğan sorumlulukları nedeniyle sözleşmede denetim yetkisine ilişkin bir takım hükümlere yer verilmesi rödovans sözleşmesinin geçerliliğine halel getirmez. Daha önce maden sahasının işletmeye açmış olan ruhsat sahibi sonradan işletme ruhsatını üçüncü kişiye rödovans sözleşmesi ile devredebilir. İşletme hakkını devrederken işletmede bulunan alet ve makineleri de sözleşmenin diğer tarafında kullanması için verebilir. Bu durumda ruhsat sahibi, sadece karşılığında rödovans bedeli aldığı ürünü denetlemek, teslim almak ve maden kanununun ruhsat sahibine yüklediği yükümlülükler nedeniyle üretime yönelik olmayan işçi bulundurmak yetkilerine sahiptir. Rödovans sözleşmesinin tarafları arasında çıkan uyuşmazlıklar açısından, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 357. maddesinde düzenlenen ürün kirasına ilişkin hükümleri kıyasen uygulanmaktadır....
Buna göre ruhsat sahibinin Maden Kanunu'ndan doğan sorumlulukları nedeniyle sözleşmede denetim yetkisine ilişkin bir takım hükümlere yer verilmesi rödovans sözleşmesinin geçerliliğine halel getirmez. Daha önce maden sahasının işletmeye açmış olan ruhsat sahibi sonradan işletme ruhsatını üçüncü kişiye rödovans sözleşmesi ile devredebilir. İşletme hakkını devrederken işletmede bulunan alet ve makineleri de sözleşmenin diğer tarafında kullanması için verebilir. Bu durumda ruhsat sahibi, sadece karşılığında rödovans bedeli aldığı ürünü denetlemek, teslim almak ve maden kanununun ruhsat sahibine yüklediği yükümlülükler nedeniyle üretime yönelik olmayan işçi bulundurmak yetkilerine sahiptir. Rödovans sözleşmesinin tarafları arasında çıkan uyuşmazlıklar açısından, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 357. maddesinde düzenlenen ürün kirasına ilişkin hükümleri kıyasen uygulanmaktadır....
