Dava, önalım hakkı nedeniyle tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. Önalım davasının davalısı önalım hakkına ilişkin taşınmazdaki payı satın almadan önce o taşınmazda paydaş ise bu paydaş hakkında önalım hakkı kullanılamaz. Çünkü, TMK’nın 732. maddesi ile bir paydaşın payını üçüncü şahsa satması halinde önalım hakkının kullanılabileceği kabul edilmiştir. Paydaş üçüncü kişi sayılamayacağından paydaşın paydaş aleyhine önalım hakkını kullanması söz konusu olamaz. Dava hakkına ilişkin bu hususun davanın her aşamasında kendiliğinden gözönünde bulundurulması gerekir Somut uyuşmazlıkta, dava konusu 21 parsel sayılı taşınmazda davacı ... 103/1680 pay maliki olup, davalı ....... çekişmeye konu payları 19.02.2014 ve 16.04.2014 tarihlerinde edinmiştir....
Davacı vekili istinaf kanun yoluna başvurmuştur. 6537 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 5 maddesinin önalım hakkı başlıklı 8/İ-8C bendinde " Tarımsal arazilerin satılması hâlinde sınırdaş tarımsal arazi malikleri de önalım hakkına sahiptir. Tarımsal arazi, sınırdaş maliklerden birine satıldığı takdirde, diğer sınırdaş malikler önalım haklarını kullanamaz. Önalım hakkına sahip birden fazla sınırdaş tarımsal arazi malikinin bulunması hâlinde hâkim, tarımsal bütünlük arz eden sınırdaş arazi malikine önalıma konu tarımsal arazinin mülkiyetinin devrine karar verir. Önalım hakkının kullanılmasında Türk Medenî Kanunu hükümleri uygulanır. denilmektedir. TMK. MADDE 732.- Paylı mülkiyette bir paydaşın taşınmaz üzerindeki payını tamamen veya kısmen üçüncü kişiye satması hâlinde, diğer paydaşlar önalım hakkını kullanabilirler. MADDE 733.- Cebrî artırmayla satışlarda önalım hakkı kullanılamaz....
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Davacı vekilince müvekkillerinin hissedarı bulunduğu tapunun Kocaeli ili, Gebze ilçesi, Sultanorhan Mahallesi, 5678 ada, 25 parselde kain taşınmazın 279/2708 hissesinin T4 ve Ticaret Limeted Şirketi adına iken 03/06/2015 tarihinde müvekkili ALB Gayrimenkul İnşaat Sanayi Ticaret Limited Şirket şirketi tarafından 375.000,00- TL bedelle satın alınarak tapu ferağının yapılmış olması nedeniyle iş bu dava önalım hakkı kullanılmak üzere açıldığını, müvekkilinin davacılar tarafından yasal süre içerisinde satış bedeli ve satışa ilişkin masrafların yatırılması halinde davayı kabul ettiklerini beyanla davacı tarafa satış bedeli ve tapu alım satım harcı toplamı üzerinden eksik harcı ikmal etmesi üzere muhtıra çıkarılmasını, davacı tarafça açılan önalım davasının söz konusu taşınmazın satışa dair masraflarının yasal süre içerisinde depo edilmesini, yargılama giderleri ve ücreti vekaletin karşı tarafa yükletilmesini talep etmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 11.11.2014 gününde verilen dilekçe ile önalım hakkı nedeniyle tapu iptali ve tescil istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 12.02.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: _ K A R A R _ Dava, önalım hakkı nedeniyle tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir....
ın, taşınmazlardaki paylarını 06.03.2015 tarihinde davalı şirkete sattığını, satış bedelinin muvazaalı olarak yüksek gösterildiğini, rayiç değerinin tesbiti ile depo edilmek suretiyle tapunun iptali ile adlarına tesciline karar verilmesini talep etmişlerdir. ... 3.Asliye Hukuk Mahkemesince eylemli taksim bulunduğundan dava reddedilmiş, ... Bölge Adliye Mahkemesince de aynı gerekçelerle istinaf isteminin esastan reddine karar verilmiştir. Hükmü davacılar vekili temyiz etmiştir. Önalım davasına konu payın ilişkin bulunduğu taşınmaz paydaşlarca özel olarak kendi aralarında taksim edilip her bir paydaş belirli bir kısmı kullanırken bunlardan biri kendisinin kullandığı yeri ve bu yere tekabül eden payı bir üçüncü şahsa satarsa, satıcı zamanında bu yerde hak iddia etmeyen davacının tapuda yapılan satış nedeniyle önalım hakkını kullanması TMK'nin 2.maddesinde yer alan dürüstlük kuralı ile bağdaşmaz....
Noter aracılılığıyla bildirimde bulunulmamışsa iki yıllık hak düşürücü süre içerisinde önalım hakkına dayanılarak tapu iptali ve tescil istenebilir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 21.09.2005 tarihli, 2005/6- 358 Esas, 470 sayılı Kararı da bu doğrultudadır. Dosya kapsamında bildirim bulunmadığı için davanın süresi içinde açıldığının kabulü yerinde olmuştur. Önalım hakkının kullanılmasıyla bu hakkı kullanan paydaş ile alıcı arasında kapsam ve şartları satıcı ile davalı arasında yapılan sözleşmenin aynı olan bir satım ilişkisi kurulmuş olur. Önalım bedeli tapuda gösterilen satış bedeli ile davalı tarafından ödenen harç ve masrafların toplamından ibarettir. Mahkemece önalım bedeli olarak tapuda gösterilen satış bedeli üzerinden depo kararı verildiği ancak davalı tarafından ödenen harç ve masrafların depo edilmediği anlaşılmıştır....
Maddesinde" taşınmaz mülkiyetini devir hakkının kısıtlamalarından (TMK m.732- 736: Önalım, hakkı, sözleşmeden doğan önalım hakkı ve alım geri-alım hakları) kaynaklanan davalar sonucu verilen hüküm ve kararlar " düzenlenmiş olduğundan dosyanın istinaf incelemesinin Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi’nin görevine girmiş olduğu görülmüştür. Bu nedenlerle istinaf incelemesi görevinin Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi, 1. Hukuk Dairesi'ne ait olduğu, Dairemizin görev alanı dışında kaldığı sonuç ve kanaatine varılmış, 6100 sayılı HMK’nın 352. maddesi uyarınca; Dairemizin görevsizliği ile dosyanın Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi, 1. Hukuk Dairesi’ne gönderilmesine dair karar verilmesi gerekmiş olup aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Önalım Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı önalım davasına dair karar, davalı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Dava, önalım hakkı nedeniyle davalı payının iptali ve tesciline ilişkindir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmesi üzerine hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Davacılar paydaş bulundukları 360 parselde diğer paydaşların paylarını davalıya sattıklarını tapudaki bir işlem sonucu öğrendiklerini ileri sürerek önalım hakkı nedeniyle davalı payının iptal edilerek adlarına kayıt ve tescilini talep etmişlerdir. Davalı davanın reddini savunmuştur. Önalım hakkı tapuda paylı mülkiyet hükümlerine tabi taşınmazlarda paydaşlardan birinin payını bir üçüncü kişiye satması halinde o pay alıcıya neye mal olmuş ise o bedelle belli bir sürede satın alma yetkisi veren bir haktır....
Davalı tarafın istinaf başvurusunun ise eksik harcın ikmal edilmemesi nedeniyle başvurusunun reddolunduğu görülmüştür....
, dosyada önalım bedeline yetecek tutarın davacı tarafça depo edilmiş olduğu anlaşılmış olmakla davanın kabulü ile; Muş Merkez Alizurum (Tandoğan) köyü 111 ada 7 parsel sayılı taşınmazdaki davalı T3 hissesinin iptali ile davacı T1 adına tapuya tesciline, davacı tarafça depo edilen 846,60 TL önalım bedelinin hükmün kesinleşmesi halinde davalı tarafa ödenmesine, 111 ada 8 parsel sayılı taşınmazdaki davalı T4 hissesinin iptali ile davacı T1 adına tapuya tesciline, davacı tarafça depo edilen 1.546,00 TL önalım bedelinin hükmün kesinleşmesi halinde davalı tarafa ödenmesine yönelik aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir....
