DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, Alacak (Önalım Nedeniyle Tapunun Haksız Ele Geçirilmesinden Kaynaklı ) istemine ilişkindir. Yerel mahkeme tarafından davanın reddine karar verilmiş olup verilen karar süresi içinde davacı vekili ile davalı vekili tarafı istinaf itiraz kanunyolu başvurusunda bulunulmuştur. 6100 sayılı HMK’nun 355. maddesi uyarınca inceleme, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılır, kamu düzenine aykırılık olup olmadığı ise re'sen gözetilir; Yine; HMK'nun 357....
Ancak bu pay temliki karşılığı para alınmadığından satım aktinden ve dolayısıyla önalım hakkından sözedilemez. 27.03.1957 gün ve 12/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararının gerekçe bölümünde hibe, trampa ve sermaye vaazı gibi tasarruflarla önalım hakkının cereyan etmeyeceği vurgulanmıştır. (Müslüm Tunaboylu, Önalım Davaları, 5. Baskı, Sayfa: 144 ve 547) Emsal Yargıtay kararlarında belirtildiği gibi arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince yükleniciye kayden temlik olunan taşınmaz payları avans niteliğinde olup bu yolla oluşan tapu kayıtları gerçek mülkiyet durumunu oluşturmaz. Yüklenici edimini ifa ettiği oranda şahsi hak elde edebilir ve elde ettiği hakkını üçüncü kişilere devredebilir. Yüklenici edimini yerine getirmediği takdirde arsa sahibinin sözleşmenin feshini ve tapunun iptalini isteyebilme hakkı doğar. Arsa sahibi yüklenici sözleşmeden doğan edimini yerine getirmediği takdirde sözleşmenin feshini ve yükleniciden edinen 3. Kişiden de tapunun iptalini isteyebilir....
Davalı, önalım dan kaynaklı tapunun iptali nedeniyle, ödeme tutanağı ile banka havalesindeki paranın kendisine ödendiğini, davacı tarafından yasal deliller ile ispat edilmesi halinde ile aldığı parayı davacılara iade etmelidir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Önalım Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı önalım davasına dair karar, davacı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Dava, önalım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. Davacı, davalının ... ada .. parselde kayıtlı taşınmazın 30.04.2010 tarihinde 83/1596 hissesini satın aldığını, önalım hakkını kullanmasını engellemek için tapudaki satış değerini muvazaalı olarak yüksek gösterdiğini, tespit edilecek gerçek satış değeri üzerinden önalım hakkını kullanmak istediğini belirterek, davalı adına kayıtlı tapunun iptali ile adına tesciline karar verilmesini istemiş, harca esas değeri 40.500,00 TL olarak göstermiştir. Davalı vekili, bedelde muvazaa iddiasını kabul etmemiş, davanın reddini istemiştir....
Ancak bu pay temliki karşılığı para alınmadığından satım aktinden ve dolayısıyla önalım hakkından sözedilemez. 27.03.1957 gün ve 12/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararının gerekçe bölümünde hibe, trampa ve sermaye vaazı gibi tasarruflarla önalım hakkının cereyan etmeyeceği vurgulanmıştır. (Müslüm Tunaboylu, Önalım Davaları, 5. Baskı, Sayfa: 144 ve 547) Emsal Yargıtay kararlarında belirtildiği gibi arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince yükleniciye kayden temlik olunan taşınmaz payları avans niteliğinde olup bu yolla oluşan tapu kayıtları gerçek mülkiyet durumunu oluşturmaz. Yüklenici edimini ifa ettiği oranda şahsi hak elde edebilir ve elde ettiği hakkını üçüncü kişilere devredebilir. Yüklenici edimini yerine getirmediği takdirde arsa sahibinin sözleşmenin feshini ve tapunun iptalini isteyebilme hakkı doğar. Arsa sahibi yüklenici sözleşmeden doğan edimini yerine getirmediği takdirde sözleşmenin feshini ve yükleniciden edinen üçüncü kişiden de tapunun iptalini isteyebilir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE Dairemizce HMK'nın 355. maddesi kapsamında istinaf dilekçesinde belirtilen hususlarla sınırlı olmak üzere ve kamu düzenine ilişkin hususlar resen dikkate alınarak yapılan inceleme neticesinde; Dava,önalım hakkına dayalı tapu iptal ve tescil iteğine ilişkindir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 734/1.maddesine göre açılacak önalım hakkı nedeniyle tapu iptal ve tescil davası alıcıya karşı açılır....
a sattığını, bu nedenle süresi içerisinde ... ile ilgili önalım hakkını kullandıklarını, ancak ilk tescil bedeli 100.000TL üzerinden davanın yürütülmesini, olmadığı takdirde ikinci devir bedeli 150.000 TL miktarı geçmemek üzere keşfen saptanacak değer üzerinden önalım bedeli depo edilmek suretiyle tapunun iptali ile davacı adına tesciline karar verilmesini istemiştir. Davalı ..., davayı 156.187,50 TL üzerinden kabul ettiğini, dava dilekçesini tebellüğ etmeden önce davacıya 31.10.2014 tarihinde tapudaki satış bedeli ile masrafların ödenmesi halinde önalım hakkına binaen dava konusu payı kendisine devredeceğine dair çekmiş olduğu ihtarnamenin 06.11.2014 tarihinde davacıya tebliğ edildiğini, önalım hakkı bedeli depo edilerek, davacıya önalım hakkı tanınmasını, yargılama gideri ve vekalet ücretinden sorumlu olmadığını beyan etmiştir. Mahkemece, ...'...
Önalım hakkı, satışın hak sahibine bildirdiği tarihin üzerinden üç ay ve herhalde satışın üzerinden iki yıl geçmekle düşer. Bu süre hak düşürücü süre olup mahkemece kendiliğinden göz önünde bulundurulması gerekir. Ayrıca; önalım davasının davalısı önalım hakkına ilişkin taşınmazdaki payı satın almadan önce o taşınmazda paydaş ise bu paydaş hakkında önalım hakkı kullanılamaz. Çünkü, TMK’nın 732. maddesi ile bir paydaşın payını üçüncü şahsa satması halinde önalım hakkının kullanılabileceği kabul edilmiştir. Paydaş üçüncü kişi sayılamayacağından paydaşın paydaş aleyhine önalım hakkını kullanması söz konusu olamaz. Dava hakkına ilişkin bu hususun davanın her aşamasında kendiliğinden göz önünde bulundurulması gerekir....
Davacı ile taşınmazın önceki maliki Mehmet Ali Kaçarlar arasında düzenlenen 22.11.2011 tarihli kira sözleşmesinin 12. maddesindeki; malikin taşınmazı satmak istemesi halinde, öncelikle kiracıya satışı teklif etmekle yükümlü olduğu yönündeki düzenleme nedeniyle, taraflar arasında akdi önalım anlaşması yapıldığının kabulü gerekir. Borçlar Kanununun 213/3. maddesi hükmü gereği yazılı şekilde yapılmış bu önalım sözleşmesi geçerlidir ve tarafları bağlar. Diğer yandan; 30.11.2011 tarihinde bu anlaşma tapu sicilinin beyanlar hanesine şerh verilmişse de sözleşmede yer alan önalıma ilişkin düzenleme tapunun beyanlar hanesinde açıkça yer almamıştır. Tapunun beyanlar hanesinde yer alan şerhte; ''kira sözleşmesi, ... lehine, 109.200,00TL bedelli ve 14 yıl süreli'' şeklinde ifadeler yer almaktadır. Taşınmazı satın alan davalının kira sözleşmesinden haberdar olduğu, bu hususta taraflar arasında bir ihtilaf bulunmadığı, resmi senet içeriği ve dosya kapsamıyla da sabittir....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 01/07/2020 NUMARASI : 2018/357 2020/81 DAVA KONUSU : Tazminat (Tapunun Haksız Ele Geçirilmesi Nedenli) KARAR : Taraflar arasındaki Tazminat (Tapunun Haksız Ele Geçirilmesi Nedenli) davası hakkında kurulan hükmün istinaf incelenmesi davalı Hazine vekili tarafından istenilmekle, dosya incelendi. GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: Antalya ili, Döşemealtı ilçesi, Yeşilbayır Mah., 445 parsel sayılı taşınmazda davacıların hissedar olduklarını; Orman İdaresi tarafından taşınmazın bulunduğu yerin orman sahası içinde kaldığı iddiası ile tapu iptal ve tescil davası açıldığını; dava sonunda Antalya 3....
