HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2021/1774 KARAR NO : 2022/50 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : GEBZE 2. SULH HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 20/09/2021 NUMARASI : 2018/383 ESAS, 2021/835 KARAR DAVA KONUSU : Gaipliğe Karar VerilmesiKARAR : Dairemizde bulunan istinaf başvurusunun yapılan açık incelemesi sonunda; Davacı vekilinin istinaf başvurusu üzerine Gebze 2. Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 2018/383 Esas sayılı dosyası ve dava dosyasında verilen 20/09/2021 tarihli 2021/835 Karar sayılı gerekçeli kararı incelendi. İDDİA : Davacı dava dilekçesinde özetle; kardeşi T3 1983 yılı mayıs ayında sabah işe gitmek için evden ayrıldığını, aradan geçen 34 yıla rağmen kendisinden hiç haber alınamadığını, bu nedenlerden dolayı kardeşi İlhan hakkında gaiplik kararı verilmesini talep ve dava etmiştir. İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARI : Gebze 2....
EVLAT EDİNMEEVLATLIK İLİŞKİSİNİN KALDIRILMASISOYBAĞININ KURULMASI4721 S. TÜRK MEDENİ KANUNU [ Madde 282 ] 4721 S. TÜRK MEDENİ KANUNU [ Madde 308 ] 4721 S. TÜRK MEDENİ KANUNU [ Madde 318 ] 4721 S. TÜRK MEDENİ KANUNU [ Madde 319 ] "İçtihat Metni" Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hükmün kanun yararına bozulması Adalet Bakanlığının yazısı üzerine Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından istenilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü. 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 308. maddesinde "evlat edinilenin, evlat edinenden en az 18 yaş küçük olması şarttır" hükmü mevcuttur. Dosyada mevcut nüfus kayıt örneklerinden, 28/11/1939 doğumlu olan davacı Sami ile evlat edinilmek istenen 11/8/1955 doğumlu Ferda arasındaki yaş farkının onsekiz yıldan az olduğu anlaşılmaktadır....
Asliye Hukuk Mahkemesi'nce verilen ve Yargıtayca incelenmeksizin kesinleşen 26.12.2012 gün ve 2011/185 Esas-2012/789 Karar sayılı kararın yürürlükteki hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'nın 30.05.2018 gün ve 2018/33551 sayılı yazısında kanun yararına temyiz edilerek bozulması istenilmiş olmakla, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü: Dava, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 32. maddesine dayalı olarak gaiplik kararı verilmesi talebine ilişkindir. 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu'nun 32/1. maddesinde; ''Ölüm tehlikesi içinde kaybolan veya kendisinden uzun zamandan beri haber alınamayan bir kimsenin ölümü hakkında kuvvetli olasılık varsa, hakları bu ölüme bağlı olanların başvurusu üzerine mahkeme bu kişinin gaipliğine karar verebilir.'' hükmü ile aynı Kanunun 35/2. maddesinde, ''Gaiplik kararı ölüm tehlikesinin gerçekleştiği veya son haberin alındığı günden başlayarak hüküm doğurur'' hükmü yer almaktadır....
4721 SAYILI TÜRK MEDENİ KANUNUNUN UYGULANMASIAKIL HASTALIĞIMUTLAK BUTLAN SEBEBİ4721 S. TÜRK MEDENİ KANUNU [ Madde 89 ] 4721 S. TÜRK MEDENİ KANUNU [ Madde 112 ] 4721 S. TÜRK MEDENİ KANUNU [ Madde 145 ] 4722 S. TÜRK MEDENİ KANUNUNUN YÜRÜRLÜĞÜ VE UYGULAMA ŞEK... [ Madde 9 ] "İçtihat Metni" Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hüküm temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü. 1 Ocak 2002 tarihinde yürürlüğe giren 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 145. maddesinde; yürürlükten kaldırılan 743 sayılı Türk Kanunu Medenisinden (TMK. m. 112/2, 89) farklı olarak "eşlerden birinde evlenmeye engel olacak derecede akıl hastalığı bulunması" mutlak butlanla sakatlık sebebi olarak kabul edilmiştir. Türk Medeni Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkındaki 4722 sayılı Kanunun 9/3. maddesine göre "..eski hukuka göre geçerli olmayan evlenmenin iptali, Türk Medeni Kanunu hükümlerine tabidir.."...
Sulh Hukuk Mahkemesi ise, dava konusu uyuşmazlığın TMK’nun ikinci kitabında düzenlenmiş olması nedeniyle, Aile Mahkemesinin görev alanına girdiği gerekçesiyle, görevsizlik yönünde hüküm kurmuştur. 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 124/2. maddesi ile "ancak, hakim olağanüstü durumlarda ve pek önemli bir sebeple onaltı yaşını doldurmuş olan erkek veya kadının evlenmesine izin verebilir. Olanak bulundukça karardan önce ana ve baba veya vasi dinlenir" hükmüne yer verilmiş, 787 Sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş Görev ve Yargılama Usüllerine Dair Yasaya 5133 Sayılı Yasa ile eklenen 4/2. maddesinde ise, “22.11.2001 tarihli 4721 Sayılı Türk Medeni Kanununun Üçüncü Kısım hariç olmak üzere İkinci Kitabı ile 03.12.2001 tarihli ve 4722 Sayılı Türk Medeni Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkındaki Kanuna göre aile hukukundan doğan dava ve işlerin” Aile Mahkemesi görevinde olduğu açıklanmıştır....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ : İlk derece mahkemesince yapılan yargılamada;"...Dava, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 32. ve devamı maddelerinde düzenlenen gaiplik kararı verilmesi istemine ilişkindir. Gaiplik, kanunda tahdidi olarak sayılan belli durumlarda, sağ mı ölü mü olduğu bilinmeyen kişi ile bu durumdan hakları etkilenenleri koruma amacı ile kanun tarafından öngörülen şüphe ve belirsizliği ortadan kaldırmak amacıyla ölüm olayına karine teşkil eden ve sonucu itibari ile ölüme bağlı hakların, aynen gaibin ölümü ispatlanmış gibi kullanılması sonucunu doğuran bir müessesedir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 32. maddesi gereğince ölüm tehlikesi içinde kaybolan veya kendisinden uzun zamandan beri haber alınamayan bir kimsenin ölümü hakkında kuvvetli olasılık varsa, hakları bu ölüme bağlı olanların başvurusu üzerine mahkeme bu kişinin gaipliğine karar verebilir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Gaipliğe karar verilmesi istemine ilişkin olarak açılan davada ... 8. Sulh Hukuk Mahkemesi ve ... 13. Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: -K A R A R- Dava, kendisinden uzun süredir haber alınamayan kişinin gaipliğine karar verilmesi isteminden kaynaklanmaktadır. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 382/1 maddesinde çekişmesiz yargı işlerinin neler olduğu düzenlenmiştir. Ancak bu sayma sınırlı olmadığından yasa maddesinde sayılmayan fakat çekişmesiz yargı ölçütlerini taşıyan diğer işlerin de çekişmesiz yargı işi olarak kabulü gerekir. Gaiplik kararı verilmesi istemine ilişkin davada, davacı taraf 4721 sayılı TMK'nın 32. maddesi gereğince hakları bu ölüme bağlı olanlardır....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi ... olarak gaipliğe karar verilmesi istemine ilişkin olarak Şanlıurfa 1. Sulh Hukuk ve İstanbul 8. Sulh Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belli edilmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: -K A R A R- Dava, kendisinden uzun süredir haber alınamadığı iddiasıyla babası ...'ın gaipliğine karar verilmesi isteminden kaynaklanmaktadır. Dava, gaiplik istemine ilişkindir. Türk Medeni Kanununun 32/2 maddesine göre, “Yetkili mahkeme, kişinin Türkiye'deki son yerleşim yeri; eğer Türkiye'de hiç yerleşmemişse nüfus sicilinde kayıtlı olduğu yer; böyle bir kayıt da yoksa anasının veya babasının kayıtlı bulunduğu yer mahkemesidir...” hükümlerine yer verilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Hasımsız olarak gaipliğe karar verilmesi istemine ilişkin olarak 2. Sulh Hukuk ve Bakırköy 6. Sulh Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belli edilmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: -K A R A R- Dava, kendisinden uzun süredir haber alınamadığı iddiasıyla Serap Bilen’in gaipliğine karar verilmesi isteminden kaynaklanmaktadır. Dava, gaiplik istemine ilişkindir. Türk Medeni Kanununun 32/2 maddesine göre, “Yetkili mahkeme, kişinin Türkiye'deki son yerleşim yeri; eğer Türkiye'de hiç yerleşmemişse nüfus sicilinde kayıtlı olduğu yer; böyle bir kayıt da yoksa anasının veya babasının kayıtlı bulunduğu yer mahkemesidir...” hükümlerine yer verilmiştir. Dosya kapsamından, davacının 22.06.1993 tarihli müracaatında da kendisinin ve gaipliğine karar verilmesi istenen kızının son ikametgahının ...olduğu anlaşıldığından uyuşmazlığın Bakırköy 6....
Yasal şartın oluşmaması nedeniyle davacıların birlikte evlat edinebilmeleri mümkün olmamasına rağmen Türk Medeni Kanununun 308. maddesi hükmüne aykırı olarak davanın kabulüne karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Diğer taraftan; Türk Medeni Kanununun 305. maddesinin 1. fıkrasına göre bir küçüğün evlat edinilmesi, evlat edinen tarafından bir yıl süreyle bakılmış ve eğitilmiş olması koşuluna bağlıdır. Mahkemece, sözü edilen maddede öngörülen şart gerçekleşmediği halde davanın kabulüne karar verilmesi de doğru bulunmamıştır. SONUÇ: Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 427/6. maddesine dayalı kanun yararına bozma isteğinin açıklanan sebeple kabulü ile hükmün sonuca etkili olmamak üzere BOZULMASINA, 27.09.2004 oybirliğiyle karar verildi....
