Mahkemece davalının davacıya 3.kişi sıfatıyla icra takip borçlusunun davacı şirket nezdindeki alacaklarının haczi bakımından usulüne uygun biçimde düzenlenmiş, hak düşürücü süreleri içeren İİK’ nun 89/1 ve 89/2 maddelerine uygun haciz ihbarnamelerine karşı tebliğlerin usulsüzlüğü bakımından davacı şirketin herhangi bir başvurusu olmaması ve dolayısı ile her iki haciz ihbarnamesinin kesinleşmiş olmasının ardından 3.haciz ihbarnamesinin düzenlendiği davacının 21.08.2007 tebliğ tarihi itibari ile tatil günleri de dikkate alındığında 3.haciz ihbarnamesine karşı menfi tespit davası açması için öngörülen 15 günlük hak düşürücü sürenin geçmesinden sonra 07.09.2007 tarihinde dava açtığı gerekçesi ile davanın süre yönünden reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir....
Asliye Hukuk Mahkemesince; "Dava İİK'nun 89/3. maddesi kapsamında açılmış bir menfi tespit davası olup, haciz ihbarnamesi gönderilen ilgili icra takip dosyasının konusunu teşkil eden alacak isteminin kambiyo senedinden kaynaklandığı anlaşılmaktadır.Yargıtay 19 HD.'nin 16.10.2019 tarih 2019/1500-4799E.K sayılı emsal içtihadında;''...Dava İ.İ.K.’nun 89/III maddesine istinaden gönderilen haciz ihbarnamesi nedeniyle ihbarnameye muhatap olan üçüncü kişi tarafından açılan menfi tespit davasıdır. İhbarnamenin gönderildiği takip, davalı alacaklı tarafından dava dışı borçlu ... ’ya karşı kambiyo senedine istinaden yapılmış bir takiptir. Bu itibarla ticari iş niteliğindeki takip dosyasından gönderilen ihbarnameye karşı açılan menfi tespit davasının ticaret mahkemesinde görülmesi gerekir....
un" kendisi olmadığını ,anılan taşınmazlarla herhangi bir ilgisinin bulunmadığını, sözkonusu taşınmazların gerçekte malikinin dava dışı 3. kişi "...... oğlu ..." olduğunu ileri sürerek,tapu kaydında düzeltim isteğinde bulunmuştur. Davalı, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, Tapu Müdürlüğü’ne yöneltilen davanın menfi tespit talebine ilişkin olduğu ve ilgilileri hasım gösterilmek suretiyle usulüne uygun açılmış bir menfi tespit davası bulunmadığı gerekçesiyle davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmiştir. Karar, davacı tarafından süresinde temyiz edilmiş olmakla; Tetkik Hakimi ...'in raporu okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü....
İlk derece mahkemesince yapılan yargılama sonunda; "davacı, davalarının İİK'nın 72. maddesine göre açılmış menfi tespit davası olduğunu belirtmiş ise de İİK'nın 72. maddede ki menfi tespit ve istirdat istemlerinin takip borçlusu tarafından açılan dava olduğu, bu durumda İİK'nın 89. maddesi uyarınca borç zimmetinde sayılan üçüncü şahsın, aralarında maddi hukuk anlamında hukuki ilişki bulunmayan alacaklıya karşı açtığı davada İİK'nın 72. maddesine dayanmasının mümkün olmadığı nitekim Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 23....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava: İİK 89/3 maddesine göre açılan menfi tespit davasıdır. HMK'nun 355. Maddesi gereğince istinaf incelemesi istinafa başvuran vekilinin dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine ilişkin hususlarda res'en gözetilerek yapılmıştır. Her ne kadar davacı taraf, açtığı davanın genel hükümlere göre açılmış menfi tespit davası olduğunu ileri sürmüş ise de; dava dilekçesindeki anlatım, takibin durdurulması talebi değerlendirildiğinde davacının asıl talebinin İİK 89/3 maddesine dayalı menfi tespit davası olduğu, İİK'nın 89/3. maddesine göre açılan bu dava, davacı takipte haciz ihbarnamelerinin gönderildiği 3. kişinin, takip borçlusuna borçlu olmadığını ispatla yükümlü olduğu özel bir menfi tespit davasıdır....
iptali davalarında takip konusu borcun kesinleşmiş olması yanında alacağın da gerçek bir alacak olduğunun belirgin olması gerektiği, alacağın gerçek olmaması ya da ödenmiş olması gibi bir durum ortaya çıktığında tasarrufun iptali davasının temelinin kalmayacağı, uygulamada tasarrufun iptali davalarından sonra açılan menfi tespit davalarının sırf davayı uzatma amaçlı olduğu gerekçesi ile beklenmesine gerek görülmez iken iş bu davada menfi tespit davası ciddi bulunarak birleştirildiği ve yargılamaya devam olunduğu,bundan dolayı artık menfi tespit davasının sonucunun tasarrufun iptali davasını etkileyebileceğinin de kabulü gerektiği, somut olayda birleştirilen menfi tespit davası yazılı usule göre sürdürülecek bir dava olup tasarrufun iptali davaları ise basit yargılama usulüne tabi davalardan olması nedeniyle iki davanın birlikte görülme imkanı bulunmadığı, hal böyle olunca açıklanan hususlar nazara alınarak iki davanın tefrik edilerek menfi tespit davasının sonucunun beklenmesi ve hasıl...
şirkete 30.05.2023 tarihinde tebliğ edilmesine rağmen yasal süresi içerisinde ihbarnameye itiraz edilmediği ve İİK 89/3. maddede öngörülen 15 günlük hak düşürücü sürede menfi tespit davası açmamış olduğu sabit olup esasen bu konuda taraflar arasında bir uyuşmazlık olduğunun anlaşıldığı, davacı 14/11/2023 tarihli celsede alınan beyanında davalarının İİK m.72'ye göre açılmış menfi tespit davası olduğunu beyan etmiş ise de İİK.72. maddede ki menfi tespit ve istirdat istemlerinin takip borçlusu tarafından açılan dava olduğu, bu durumda İİK'nın 89. maddesi uyarınca borç zimmetinde sayılan üçüncü şahsın, aralarında maddi hukuk anlamında hukuki ilişki bulunmayan alacaklıya karşı açtığı davada İİK'nın 72. maddesine dayanmasının mümkün olmadığı nitekim -------- sayılı ilamının da benzer şekilde olduğu anlaşılmış olup davacının açmış olduğu iş bu davasının İİK 72. madde gereğince açılmış menfi tespit davası olarak nitelendirilmesi mümkün değildir....
Tebliğinden itibaren 7 gün içinde 2.haciz ihbarnamesine itiraz etmez ise borcun 3.kişi zimmetinde sayılması kesinleşir. 3.kişi 7 gün içinde 2.haciz ihbarnamesine itiraz etmemesi nedeni ile zimmetinde sayılması kesinleşen borcu, icra dairesine ödemez ise icra dairesi alacaklının talebi ile 3.kişiye 3.haciz ihbarnamesi gönderir.3.haciz ihbarnamesi ile 3.kişiye 2.haciz ihbarnamesi de 7 gün içinde itiraz etmediği için zimmetinde sayılması kesinleşen, borcu (parayı) (3haciz ihbarnamesinin tebliğinden itibaren) 15 gün içinde icra dairesinin banka hesabına ödemesi veya aynı 15 gün içinde takip alacaklısı aleyhine menfi tespit davası açması, aksi takdirde zimmetinde sayılan borcu ödemeye zorlanacağı bildirilir. Bu kapsamda 3.kişi tarafından açılacak menfi tespit davası, takip alacaklısına karşı açılır. Uygulamada söz konusu menfi tespit davasında, takip borçlusunun da davalı olarak gösterildiği de olmaktadır....
İİK 72. maddesinde düzenlenen menfi tespit davası ise takip borçlusunun takip alacaklısına karşı açacağı bir dava türüdür. Somut olayda davacı takip borçlusu olmadığından ( 3. kişi olduğundan) eldeki davanın İİK 89. maddesi uyarınca açılmış menfi tespit davası olduğu hususunda duraksamamak gerekir. Bu durumda uyuşmazlığın İİK 89. madde hükümleri uyarınca çözüme kavuşturulması gerekir. Somut olayda; davalı borçlu T3 aleyhine, davalı/ alacaklı Akbank Türk AŞ tarafından, İstanbul Anadolu Banka Alacakları İcra Müd. 2021/ 87045 E....
Esas sayılı dosyası üzerinden müvekkilinin borçlandırılarak tahsil edilen tutarlar bakımından istirdat, bakiye borç bakımından ise menfi tespit talebinde bulunmuş olup, dosya kapsamı ile iddiasının ileri sürülüş şeklinden dava İİK'nın 89/3 maddesi uyarınca açılan menfi tespit davası değil İİK'nun 72. maddesine dayalı genel hükümler uyarınca açılan menfi tespit ve istirdat davası olup, Mahkemece davanın üçüncü kişi tarafından İİK 89 gereğince 3.haciz ihbarnamesi nedeniyle açılan menfi tespit davası olduğunun kabulü ile davanın hak düşürücü süre nedeniyle reddi kararı yerinde görülmemiş olup, davacı vekilinin bu yöne ilişkin istinaf sebebi yerindedir. Dava dışı borçlu hakkında davalı tarafından .... İcra Müdürlüğü'nün .... Esas sayılı icra takibi yapılmış ve takip kesinleşmiştir. Takip borçlusunun davacı nezdinde alacağı olduğu öğrenilmekle davacıya İİK.'nun 89/1. maddesi uyarınca I. ve II. haciz ihbarnameleri tebliğ edilmiştir....
