- K A R A R - Davacı vekili, müvekkilinin davalı ile akdettiği 01.05.2006 tarihli akaryakıt bayilik sözleşmesi ile ekleri olan protokol ve taahhütname gereği davalının belli miktarda mal satın almayı taahhüt ettiğini ve satın almama halinde de cezai şart ödeneceğinin kararlaştırıldığını, davalı bayinin yüklendiği miktarda mal satın almayarak bayilik sözleşmesini ve taahhütnameyi ihlal ettiğini, müvekkilinin 5 yıllık dönemde eksik satılan 13.588 m3 karşılığı beher m3 için cezai şart 30-USD' den olmak üzere toplam 407.640-USD tutarında kar kaybına uğradığını belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere müvekkilinin beyaz üründen kaynaklanan 10.000-USD cezaî şart bedelinin fiili ödeme tarihindeki kur üzerinden TL karşılığının bankaların USD’ye uyguladıkları en yüksek ticarî faizi ile tahsilini talep ve dava etmiştir....
Bu protokolden önceki protokollerde sözleşmenin feshi ve cezai şart gerektiren maddelerden bu protokolde kaldırılmış olanlar nedeniyle sözleşme feshi ve/veya cezai şart uygulanmış olan işlemler, konusu kalmadığından durdurulur ve işlem yapılmaz. Bu Protokolün yürürlük tarihinden önce (5.3) numaralı maddede sayılan fiillerden dolayı sözleşmesi feshedilen ve/veya cezai şart uygulanan eczanelerin yazılı talebi üzerine, bu Protokoldeki cezai şart ve fesih hükümleri uygulanır." şeklinde düzenlenmiştir. Ayrıca 2016 yılı Protokolünde, 2012 yılı Protokolünün 4.3.6. maddesi tamamen kaldırıldığı gibi 5.3.5. maddesindeki cezai şart eczacı lehine azaltılmıştır. Dava konusu ceza-i işlemin dayanağı olan Protokol maddelerinde değişiklik yapılarak davacı eczacı lehine cezai şart miktarının azaltıldığı sabittir....
için kâr kaybı talebinin eksik ürün çekilmesi nedeniyle ödenmesi gereken cezai şart içerisinde değerlendirilmesi gerektiği, ürün satış taahhüdünden kaynaklanan cezai şart olarak 1.333,47 m3 ürün eksik çekilmekle 44.004,51 USD cezai şart alacağının talep edilebileceği, ayrıca 71 günlük gecikme nedeniyle davalı bayinin davacıya ödemesi gereken 11.715,00 USD cezai şart ile birlikte davalıdan toplam 55.719,51 USD cezai şart alacağının talep edilebileceği, sözleşmenin 14.maddesine dayanılarak talep edilen cezai şart tutarının ise, fesihin haklı olup olmamasına göre takdiri mahkemeye ait olmak üzere 200.000,00 USD olduğunu belirtmişlerdir....
Mahkemece, yapılan yargılama, toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, davalının yapmış olduğu feshin haklı olduğunu somut delillerle ispat edemediği, davacının haksız fesih nedeniyle sözleşmeden kaynaklanan cezai şart ile mahrum kalınan kar ve protokolden kaynaklanan cezai şart talep edebileceği gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile kar mahrumiyetine ilişkin bilirkişi tarafından belirlenen 48.033,81 TL'nin aynen ödenmesine, cezai şartın davalının ekonomik mahvına sebebiyet verileceği bilirikişi raporunda bildirildiğinden sözleşmeden kaynaklanan 14.891,26 TL cezai şart ile protokol uyarınca öngörülen cezai şarttan BK'nın 182/son'a göre indirim yapılarak 25.000,00 USD cezai şartın davalıdan tahsiline karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dava, taraflar arasındaki otogaz bayilik sözleşmesinin davalı tarafından haksız olarak feshine dayalı kar mahrumiyeti ve iki ayrı cezai şart isteğine dayalı tazminat davasıdır....
sözleşmenin haklı nedenlerle feshedileceği, yine sözleşme kapsamındaki işlerin 3.şahıslardan temin edilmesinden kaynaklanan zarar ve ziyan talep edileceğinin ve sözleşme bedelinin %10 u cezai şart talep edileceğinin ihtar edildiğini, davalının ilgili ihtarnamedeki talepleri yerine getirmediğinden dolayı davalıya ...tarih ve ... numaralı ikinci bir ihtarname gönderilerek sözleşmenin feshedildiğinin bildirildiğini, cezai şart alacağı için ... 23....
. - K A R A R - Davacı vekili; taraflar arasında imzalanan akaryakıt istasyonu bayilik sözleşmesi uyarınca davalının her yıl için belirli miktarda ürün satmayı kabul ve taahhüt ettiğini, sözleşmeye göre müvekkil şirketin fesih hakkının doğduğu durumlarda fesih hakkı kullanılmasa bile davalının müvekkil şirkete cezai şart ödemeyi kabul ve taahhüt ettiğini, davalının sözleşme imza tarihinden bu yana tonaj taahhüdünü yerine getirmediğini, bunun üzerine fatura düzenlenerek sözleşmeden kaynaklanan 75.031,39 TL cezai şart alacağının talep edilmesine rağmen herhangi bir ödeme yapılmadığını belirterek fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla 10.000,00 TL cezai şart alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Uyaptan yapılan sorgulamada davalı şirkete ait taşınmaz ve araç kaydının da bulunmadığı anlaşılmış olup davalının, sözleşme hükümlerine aykırı davrandığı anlaşılmış fakat cezai şartın TBK 182/3 gereğince cezanın fahiş olup olmadığı, tarafların iktisadi durumu, borca aykırı davranışın ağırlığı ve ölçüsü gibi hususlar nazara alınmak suretiyle cezai şart miktarının aşırı olduğu ve davalının ekonomik durumuna etki edeceğinden hak ve nesafet kuralıda göz önüne almak suretiyle takdiren cezai şarttan %10 indirilmek suretiyle davacının davasının kısmen kabulü ile 22.500 USD'nin davalıdan alınıp davacıya verilmesine fazlaya ilişkin talebin reddi şekilde aşağıdaki gibi hüküm tesisine karar verilmesi gerektiği sonuç ve kanaatine varılmıştır....
Bununla beraber 6.12 maddesi ile “Bu Protokolün yürürlük tarihinden önce herhangi bir nedenle Kurumca veya Kuruma devredilen kurumlarca sözleşmesi feshedilen ve/veya cezai şart uygulanan eczacının bu işleme karşı dava açmış olması ve açılan davanın Protokolün yürürlüğe girdiği tarihte kesinleşmemiş olması halinde yazılı talebi ile; kurumca tespit edilen ve sözleşmesinin feshedilmesi ve/veya cezai şart uygulanmasına ilişkin fiil/fiiller için bu Protokolün (5) ve (6) numaralı maddelerinde yer alan hükümler uygulanır. Ancak kurumca tahsil edilmiş olan cezai şart ve yersiz ödeme tutarları geri ödenmez, mahsup edilmez. Bu protokolden önceki protokollerde sözleşmenin feshi ve cezai şart gerektiren maddelerden bu protokolde kaldırılmış olanlar nedeniyle sözleşme feshi ve/veya cezai şart uygulanmış olan işlemler, konusu kalmadığından durdurulur ve işlem yapılmaz....
Belirsiz süreli sözleşmelerde cezai şart konulamayacağı yönünde bir düzenleme bulunmamaktadır. Belirsiz süreli bir iş sözleşmesinde asgari çalışma süresi kararlaştırılabilir ve bu asgari süreye riayeti sağlama amacına yönelik cezai şart kararlaştırılabilir. Dolayısıyla gerek belirli gerekse belirsiz süreli iş sözleşmelerinde, cezai şart içeren hükümler, karşılıklılık prensibinin bulunması halinde kural olarak geçerlidir. Somut olayda davalı davacı işverenlik nezdinde yapı denetim elemanı (mühendis) olarak 05.07.2013 tarihinden itibaren çalışmaya başlamış ve davalı tarafından davacıya keşide olunan ihtarname ile 09.09.2013 tarihi itibari ile ücret alacaklarının ödenmemesi sebebiyle iş akdini feshettiği anlaşılmıştır....
ödeneceğinin kabul ve taahhüt edildiğinin belirlendiği, anılan maddeler kapsamındaki cezai şartın, ifaya ekli cezai şart anlamını taşıdığı, bu bağlamda davacının, cezai şart protokolü ve/veya buna bağlı olarak akdedilecek sair sözleşmeleri feshetmeden önce veya feshettikten sonra talep ve tahsile yetkili olduğu, .......
