Dava, TTK’ nın 818 madde göndermesi ile 757 ve devamı maddeleri uyarınca hasımsız olarak açılmış zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkindir. 6100 sayılı HMK.'nın 307. maddesinde, "Feragat, davacının, talep sonucundan kısmen veya tamamen vazgeçmesidir. “ denilmiş, Aynı sayılı yasanın 309. maddesinde ise, “(I)Feragat ve kabul, dilekçeyle veya yargılama sırasında sözlü olarak yapılır. (II)Feragat ve kabulün hüküm ifade etmesi, karşı tarafın ve mahkemenin muvafakatine bağlı değildir. (III)Kısmen feragat veya kabulde, feragat edilen veya kabul edilen kısmın, dilekçede yahut tutanakta açıkça gösterilmesi gerekir. (IV)Feragat ve kabul, kayıtsız ve şartsız olmalıdır. “ hükmü yer almaktadır. 310. maddede , “Feragat ve kabul, hüküm kesinleşinceye kadar her zaman yapılabilir” denilmiş olup, 311. madde ise, “Feragat ve kabul, kesin hüküm gibi hukuki sonuç doğurur. İrade bozukluğu hâllerinde, feragat ve kabulün iptali istenebilir.” denilmektedir....
Davacı 11/11/2022 havale tarihli dilekçe ile açılan davadan feragat ettiğini beyan etmiştir. DELİLLER : Dava dosyası. İLK DERECE MAHKEMESİ KARAR ÖZETİ: Davanın feragat nedeniyle reddine karar verilmiştir. İSTİNAFA BAŞVURAN TARAF VE İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ : Davacı vekili tarafından, hükmün tamamı yönünden istinaf yasa yoluna başvurulmuştur. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 311. maddesi uyarınca feragat kesin hüküm gibi hukuki sonuç doğurur. İrade bozukluğu hallerinde feragatin iptali istenebilir. Feragat, davayı sona erdiren kesin bir işlem olması sebebiyle feragetten dönülemez ise de davacı, yanılma, aldatma veya korkutma nedeniyle feragatin iptali için dava açabilir. Davacı, davanın feragat nedeniyle reddine karar verilmeden önce, aynı dava içinde de, feragatin yanılma, aldatma veya korkutma nedeniyle geçersiz olduğunu ön sorun olarak ileri sürebilir, bunun için ayrı bir feragatin iptali davası açması şart değildir. (Prof. Dr....
İşbu davanın yargılaması sırasında, duruşma aşamasından önce davacı vekili mahkememize verdiği dilekçesi ile işbu davadan feragat ettiklerini mahkememize bildirmiştir. HMK'nun 307. maddesinde "Feragat, davacının, talep sonucundan kısmen veya tamamen vazgeçmesidir." aynı kanunun 309. maddesinde "Feragat ve kabul, dilekçeyle veya yargılama sırasında sözlü olarak yapılır. Feragat ve kabulün hüküm ifade etmesi, karşı tarafın ve mahkemenin muvafakatine bağlı değildir. Kısmen feragat veya kabulde, feragat edilen veya kabul edilen kısmın, dilekçede yahut tutanakta açıkça gösterilmesi gerekir. Feragat ve kabul, kayıtsız ve şartsız olmalıdır.", 310. maddesinde "Feragat ve kabul, hüküm kesinleşinceye kadar her zaman yapılabilir.", 311. maddesinde ise "Feragat ve kabul, kesin hüküm gibi hukuki sonuç doğurur. İrade bozukluğu hâllerinde, feragat ve kabulün iptali istenebilir." düzenlemesi yer almaktadır....
Birleştirme kararı, ikinci davanın açıldığı mahkemece verilir ve bu karar, diğer mahkemeyi bağlar. 6100 sayılı HMK’nın 311. maddesinde ‘‘Feragat ve kabul kesin hüküm gibi hukuki sonuç doğurur. İrade bozukluğu hallerinde feragat ve kabulün iptali istenebilir.’’ düzenlemesi yer almaktadır. Feragatle ortaya çıkan sonucun iradeyi bozan bir halin nedenine dayandığı (HMK m.311) kanıtlanırsa, doğurduğu netice bakımından iradesi fesada uğrayan kimseye talep hakkı bahşedeceğinden kuşku yoktur. Feragate ilişkin irade açıklamasının gerçeği yansıtmadığının bildirilmesi halinde, bu halin ya aynı dava içerisinde HMK'nın 163. maddesine göre ön sorun (hadise) şeklinde ya da ayrı bir dava olarak incelenmesi olanaklı ve gereklidir. Feragatin davayı sona erdiren kesin bir usul işlemi olması nedeniyle feragatten dönülmesi olanaksız ise de, davacı taraf feragatin hata, hile veya ikrah nedeniyle geçersiz olduğunu aynı davada ileri sürebilir (Baki Kuru, Hukuk Muhakemeleri Usulü, 6. Baskı....
İrade fesadı ileri sürülen her davanın kesin hüküm itirazı ile karşılaşılmadan görülebileceği açıktır. Anılan sebeplerle mahkemece öncelikle tarafların gösterdikleri tüm deliller toplanarak Hukuk Muhakemeleri Kanunu 164. maddesi gereğince, feragat beyanının iptali talebi, ön sorun olarak değerlendirilmeli ve oluşacak sonuç dairesinde bir karar verilmelidir. Eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir. SONUÇ:Hükmün yukarıda açıklanan sebepten BOZULMASINA, 04.04.2016 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
Gerçekten de, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun(HMK) 309/2. maddesinde, feragat ve kabulün hüküm ifade etmesinin karşı tarafın ve mahkemenin muvafakatine bağlı olmadığı ve 311. maddesinin birinci cümlesinde, feragatın kesin hüküm gibi hukuki sonuç doğuracağı düzenlenmiştir. Ne var ki, davacı ..., okuma-yazma bilmediğini, feragatin gerçek iradesini yansıtmadığını, hile ile alındığını belirterek verdiği temyiz dilekçesi ile davanın feragat nedeniyle reddine ilişkin kararın bozulmasını istemiştir. Hal böyle olunca, HMK'nın 311. maddesinin "İrade bozukluğu hâllerinde, feragat ve kabulün iptali istenebilir." şeklindeki ikinci cümlesi gözetilerek davacı ...’nin feragat dilekçesinin serbest irade ürünü olup olmadığı hususunun incelenebilmesi ve sonucuna göre bir karar verilebilmesi için hüküm bozulmalıdır....
Ancak HMK’nın 311/1 hükmünün 2. cümlesine göre irade bozukluğu hallerinde, feragat ve kabulün iptali istenebilir. Feragatin davayı sona erdiren kesin bir usul işlemi olması nedeniyle feragatten dönülmesi olanaksız ise de, davacı taraf feragatin hata, hile veya ikrah nedeniyle geçersiz olduğunu aynı davada ileri sürebilir (Baki Kuru, Hukuk Muhakemeleri Usulü, 6. Baskı. Cilt V. s.3646 vd). Davanın feragat ile sona ermesinden sonra davacı yapılan feragatin irade fesadı nedeniyle geçersiz olduğunu ileri sürerek ikinci bir dava açarsa; bu ikinci davada ilk davadaki kesin hükme dayanılamaz (Prof. Dr. Ejder Yılmaz, Hukuk Mahkemeleri Kanunu Şerhi, 2. Baskı, Ankara, 2013 s.1379). HMK'nın 311. maddesi 2.cümlesi uyarınca davadan feragat, irade fesatı hallerinin varlığı altında yapılmışsa ve mahkeme bu yönde karar vermişse, davadan feragatin iptali istenebilir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ-TESCİL Taraflar arasında görülen davada; Davacı, davalı ...’nın eski eşi olduğunu, davalının, çocuklarına zarar vereceği tehdidi ile üzerinde baskı kurduğunu, bu nedenle maliki olduğu 45 parsel sayılı taşınmazın devri için eşine vekaletname verdiğini, taşınmazın eşinin arkadaşının yengesi olan davalı ...’a satış suretiyle temlik edildiğini, devrin taşınmazın ileride geri verileceği inancı ile bedelsiz olarak yapıldığını, ancak kira bedelleri ödenmeyince durumu farkettiğini, davalı Hakkı ile boşandıklarını, tapu iptali ve tescil istemli dava açtığını ancak yine davalı Hakkı’nın baskısı ile davadan feragat ettiğini, sonradan feragatin iptali istemli açtıkları davanın kabulüne karar verildiğini, temlikin irade bozukluğu nedeniyle geçersiz olduğunu, konu ile ilgili ceza soruşturmasının devam ettiğini ileri sürerek davalı ... adına olan tapu kaydının iptali ile adına tescil isteminde bulunmuştur....
İş Mahkemesinin 2015/190 Esas sayılı dosyasının şekli anlamda kesinleşmesine neden olan, vekaleten ileri sürülen feragat beyanının irade sakatlığı nedeniyle sakat olduğunu, 6100 Sayılı HMK nın "feragatin ve kabulün sonuçları" kenar başlıklı 311....
İlgili Hukuk 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 307. maddesinde “Feragat, davacının, talep sonucundan kısmen veya tamamen vazgeçmesidir.” ile aynı kanunun 311.maddesinde, “Feragat ve kabul kesin hüküm gibi sonuç doğurur. İrade bozukluğu hallerinde, feragat ve kabulün iptali istenebilir.” hükümlerine yer verilmiştir. 8.3. Değerlendirme Hükmüne uyulan ve (IV/4) numaralı paragrafta belirtilen bozma kararında gösterildiği şekilde işlem yapılarak (IV/5) numaralı paragrafta yazılı şekilde karar verilmesinde herhangi bir isabetsizlik bulunmamaktadır. V. SONUÇ: Açıklanan nedenlerle; davacı vekilinin yerinde bulunmayan temyiz itirazının reddiyle, usul ve yasaya ve bozma kararının gerekçelerine uygun olan hükmün ONANMASINA, harç peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 08/06/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
