İpotek tesisi için rehin edilecek taşınmaz maliki ile alacaklı arasındaki anlaşmanın (rehin sözleşmesi) bulunması ve rehin sözleşmesinin Türk Medeni Kanununun 856. maddesi gereğince tapu siciline tescil edilmesi gerekir. Alacak sona erdiği halde alacaklı, terkin taahhüdünü iradesiyle yerine getirmezse, taşınmaz maliki ipoteğin fekkini (kaldırılmasını) dava yolu ile isteyebilir. 4721 sayılı TMK'nın 883. Maddesine göre; "Alacak sona erince ipotekli taşınmazın maliki, alacaklıdan ipoteği terkin ettirmesini isteyebilir. (Ek fıkra:4/7/2019- 7181/19 md.) İpotek süreli olarak kurulmuşsa, sürenin bitiminden itibaren otuz gün içinde ipotekli taşınmaz üzerinde 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun 150/c maddesinde belirtilen şerhin konulmaması hâlinde ipotek, malikin talebiyle tapu müdürlüğünce terkin edilir." düzenlemesi yer almaktadır. Bu yasal düzenlemeye göre, ipoteğin terkinini talep edebilmek için alacağın sona ermesi veya ipoteğin süresinin dolması gerekmektedir....
Esas sayılı dosya ile müracaat ederek İpotek 1977 tarihli olduğu için, 16/09/2021 tarihinde bilirkişi raporu alınarak ipoteğin güncel değerinin belirlendiğini ve taraflarınca 20/09/2021 tarihinde İpoteğin güncel bedelini depo ettiğini, davacının müvekkili tarafından yapılan takipte ipotek alacaklısı ... A.Ş.'ye ... muhtırası gönderilmiş olup 28/02/2022 tarihinde tebliğ edilmiş olup 15 gün içerisinde depo edilen paranın alınmadığını veya ipoteğin terkin edilmediğini, bu nedenle ipotek bedeli depo edilen, taşınmaz üzerindeki İpoteğin fekki için ... İcra Hukuk Mahkemesi 2022/ ... Esas dosya numarası ile 20/04/2022 tarihinde dava açıldığını, ancak 22/09/2022 tarihli gerekçeli kararda da belirtildiği gibi, davalı şirketin tasfiye neticesinde 20/12/......
Yöntemine uygun duruşma açılmış, kanıtlar toplanmıştır. ---- dosyası örneği celp edilmiş, ayrıca dava konusu taşınmazın tapu kaydı celp edilmiş, incelenmesinde taşınmazın davacı adına kayıtlı olduğu, ihyası istenen şirket lehine----- bedelli ipotek kaydı bulunduğu anlaşılmıştır. 6102 sayılı Geçici 7. Maddesinin 15. Fıkrasının son cümlesi uyarınca, --- kaydı silinen---ile hukuki menfaatleri bulunanlar haklı sebeplere --- silinme tarihinden itibaren beş yıl içinde mahkemeye başvurarak şirket veya ---- ihyasını isteyebilir. Celp edilen --- göre davalı şirketin TTK. Geçici 7. Maddesi uyarınca tasfiyesiz olarak 09/10/2015 tarihinde resen terkin edildiği, terkine ilişkin ihtarın şirkete tebliğine ilişkin bir belge bulunmadığı, bu nedenle süresinde kabul edilerek beş yıllık hak düşürücü süre içinde açıldığı, gelen tapu kaydında davacıya ait taşınmaz üzerinde --- tarihli--- ipotek kaydı bulunduğu belirlenmekle davacının davayı açmakta hukuki yararının bulunduğu kanaatine varılmıştır....
İcra dosyasında; İİK’nun 153. maddesi kapsamında usulüne uygun prosedürün yerine getirildiği, ipotek alacaklısı ...’ın mirasçıları ..., ..., ... ve ...’ın muhtıra tebliği üzerine icra dosyasına makbul sebeplerini bildirdikleri anlaşılmakla, ipotek alacaklılarının muhtıranın ve takibin iptali istemi ile ayrıca icra mahkemesine başvurularının fuzuli olduğunun kabulü gerekir. Zira bu hali ile ipotek alacaklısı ...'ın mirasçıları, ..., ..., ... ve ... tarafından makbul sebep bildirildiğinden, ipotek kaydının terkin edilip edilmeyeceği, ancak ipotek borçlusunun başvurusu üzerine icra mahkemesince değerlendirilebilir. O halde mahkemece, istemin açıklanan nedenlerle reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir....
İcra dosyasında; İİK’nun 153. maddesi kapsamında usulüne uygun prosedürün yerine getirildiği, ipotek alacaklısı ...’ın mirasçısı ...’ın muhtıra tebliği üzerine icra dosyasına makbul sebeplerini bildirdiği anlaşılmakla, ipotek alacaklısının muhtıranın ve takibin iptali istemi ile ayrıca icra mahkemesine başvurusunun fuzuli olduğunun kabulü gerekir. Zira bu hali ile ipotek alacaklısı ...'ın mirasçısı ... tarafından makbul sebep bildirildiğinden ipotek kaydının terkin edilip edilmeyeceği, ancak ipotek borçlusunun başvurusu üzerine icra mahkemesince değerlendirilebilir. O halde mahkemece, istemin açıklanan nedenlerle reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir....
İcra dosyasında; İİK’nun 153. maddesi kapsamında usulüne uygun prosedürün yerine getirildiği, ipotek alacaklısı ...’ın mirasçısı ...'un muhtıra tebliği üzerine icra dosyasına makbul sebeplerini bildirdiği anlaşılmakla, ipotek alacaklısının muhtıranın ve takibin iptali istemi ile ayrıca icra mahkemesine başvurusunun fuzuli olduğunun kabulü gerekir. Zira bu hali ile ipotek alacaklısı ...'ın mirasçısı ... tarafından makbul sebep bildirildiğinden, ipotek kaydının terkin edilip edilmeyeceği, ancak ipotek borçlusunun başvurusu üzerine icra mahkemesince değerlendirilebilir. O halde mahkemece, istemin açıklanan nedenlerle reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 10/05/2022 NUMARASI : 2018/617 ESAS 2022/128 KARAR DAVA KONUSU : İpotek (Terkin İstemli) KARAR : İlk derece mahkemesince verilen karara karşı davacı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulmuş, dosya istinaf incelemesi yapılmak üzere dairemize gönderilmiş olup, ön inceleme aşaması tamamlandıktan ve incelemenin duruşma yapılmadan karar verilmesi mümkün bulunan hallerden olduğu anlaşıldıktan sonra duruşmasız olarak yapılan inceleme neticesinde; TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davalıların murisi yararına 03/01/1996 tarihinde tesis edilen kanuni ipotek bedelinin 755,00 TL olduğunu, ipoteğin, imar uygulaması nedeniyle davalının maliki olduğunu, taşınmazlardan bir miktarın davacı taşınmazına ilavesi zaruretinden kaynaklandığını, o yüzden imar uygulama cetvellerinden davalı taşınmazın kaç m2 yer alındığı tespit edilerek, kanuni ipotek bedelinin alınan bu miktar taşınmazın dava tarihindeki değerine göre...
İpotek tesisi için rehin edilecek taşınmaz maliki ile alacaklı arasındaki anlaşmanın (rehin sözleşmesi) bulunması ve rehin sözleşmesinin Türk Medeni Kanununun 856. maddesi gereğince tapu siciline tescil edilmesi gerekir. Alacak sona erdiği halde alacaklı, terkin taahhüdünü iradesiyle yerine getirmezse, taşınmaz maliki ipoteğin fekkini (kaldırılmasını) dava yolu ile isteyebilir. Somut olayda; Dava konusu 263 ada 1 parsel ve 263 ada 12 parsel sayılı taşınmazların tapu kaydında 16.04.1945 tarihli 27 yevmiye numaralı birinci derece kanuni ipotek şerhi mevcuttur. Kemalpaşa Tapu Sicil Müdürlüğünün 18.04.2011 tarihli yazısından ipoteğin kaldırılmadığı bildirilmiştir. Bu durumda mahkemece işin esasına girilerek bir hüküm kurulmalıdır. Hükmün açıklanan nedenle bozulması gerekmiştir. SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz olunan hükmün BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde yatırana iadesine, 06.10.2011 gününde oybirliği ile karar verildi....
Hükmü, davalı kayyum temyiz etmiştir. 67 sayılı parselin 11.05.2005 tarihinde yapılan imar çalışmaları sırasında paylı olarak davacılar adına tescil edildiği, davalı ... ve ... yararına da kanuni ipotek tesis edildiği görülmektedir. Davacılar, kanuni ipoteğin terkinini talep ettiklerinden, terkin halinde ödenecek bedel ipotek tutarının güncelleştirilmiş değeri değil, davacıların taşınmazına davalılara ait taşınmazdan imar parseli oluşturulabilmek için kaç metrekare yer katıldı ise onun dava tarihindeki rayiç değeridir. Mahkemece yapılması gereken iş, bilirkişi incelemesi yaptırılarak dosyada mevcut imar belgelerinden yararlanarak davalıların parselinden davacı parseline giden taşınmaz miktarını metrekare olarak hesaplamak, bunun dava tarihindeki rayiç değerini bulmak, bu bedeli depo ettirmek olmalıdır. Değinilen yönün gözardı edilmesi doğru olmadığından, karar bozulmalıdır....
Alacak sona erdiği halde alacaklı terkin taahhüdüne rağmen terkin talebinde bulunmazsa taşınmaz maliki rehnin fekkini (kaldırılmasını) dava yolu ile isteyebilir. Ancak bunun için, ana para ipoteğinde, sözleşmedeki miktar ödenmiş olmalı veya ödenmemişse mahkemeye depo edilmelidir. Bu koşul gerçekleşmişse tesis olunan ana para ipoteğinin kaldırılmasına karar verilir. Aksi halde şerhin kaldırılması istemi reddolunmalıdır. Ancak, borçlu ana para ipotek miktarından bir kısmını ödemiş veya depo etmişse yine de davanın reddi gerekir ise de çoğun içinde az da vardır kuralı uyarınca Tapu Sicil Tüzüğünün 31/son maddesine dayanılarak ipotek bedelinden ödenen bölümün kütüğün düşünceler sütununda gösterilmesi gerekir....
