Bilahare dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Davacılar, maliki oldukları 2275 ada 38 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydında bulunan “örfü belde” kaydı nedeniyle 3194 sayılı Yasanın geçici 5.maddesi uyarınca Tapu Sicil Müdürlüğünce tesis edilen kanuni ipoteğin iptali, mümkün olmadığı takdirde ipotek bedelinin tadil edilmesini istemiştir. Davalılar, davanın reddini savunmuşlardır. Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile 2275 ada 38 parsel sayılı taşınmazın “örfü belde” kaydı nedeniyle kurulan kanuni ipotek bedelinin 34.962.236 T.L. olduğunun tespitine karar vermiştir. Hükmü, davalı Jülide Okan mirasçıları Fatma Hayrünisa ve ... Adil Okan vekilleri temyiz etmişlerdir. Örfü belde, Medeni Kanundan önce mahalli sosya-ekonomik ihtiyaçlardan doğan ve zemin mülkiyeti bir şahsa üzerindeki tasarrufa konu olan şeylerin mülkiyeti ise diğer bir şahsa ait olan çifte mülkiyet sistemidir....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Davacı-Karşı Davalı ... vekili tarafından, davalı ... ve arkadaşları aleyhine 03.12.2004 gününde verilen dilekçe ile ipoteğin kaldırılması, davacı...vekili tarafından ... aleyhine 08.04.2005 günü verilen dilekçe ile ipotek bedelinin artırılması, keza davacı ... vekili tarafından ... aleyhine 01.03.2005 gününde verilen dilekçe ile ipotek bedelinin artırılması istenmesi üzerine davalar birleştirilerek yapılan duruşma sonunda; davacı ...'...

Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın öncelikle hak düşürücü süre yönünden reddine karar verildiğini, Samandıra 1069 nolu kadastral parselde Samandıra belediye encümenininn 03/03/1998 tarih 98/162 sayılı encümen kararı ile 2981- 3290 sayılı kanunun 10- c maddesi gereğince imar uygulamas ıyapıldığını, söz konusu imar uygulamasında davacının 1069 nolu parseldeki 308/22 m2 hissesinden 34,54 m2 düzenli ortaklık payı kesintisi yapılarak 273,68 m2 tahsis alanı hesaplandığını, tahsis alanına karşılık 219,87 m2 yüzölçümlü Samandıra 6961 ada 1 parselin tamamı verildiğini 53,81 m2 hissesi bedele dönüştürüldüğünü, ipotek bedelinin davacıya ödendiğini, belirtilen sebeplerden dolayı açılan davanın öncelikle esas yönünden reddine, olmadığı takdirde süre yönünden reddine karar verilmesini talep etmiştir....

Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş; hüküm, davalı idare vekilince temyiz edilmiştir. 1) 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun geçici 6. maddesinde değişiklik yapan ve 11.06.2013 tarihinde yürürlüğe giren 6487 sayılı Yasanın 21. maddesi ile; “24/2/1984 tarihli ve 2981 sayılı Kanun hükümlerine göre yapılan imar uygulamalarından doğan ve ipotekle teminat altına alınanlar da dâhil olmak üzere her türlü alacak ve bedeller, borçlu idarelerce, ipotek veya uygulama tarihinden itibaren 3095 sayılı Kanunda belirtilen kanuni faiz oranı uygulanmak suretiyle güncellenerek ilgililerine ödenir.Bu hüküm devam eden davalarda da uygulanır” hükmü getirilmiş olup, Bu değişiklik uyarınca taşınmazın ipotek veya uygulama tarihindeki niteliği esas alınmak suretiyle bedele dönüştürülen davacılar payının o tarihteki karşılığı tespit edildikten sonra, bu bedele 3095 sayılı Kanunda belirtilen kanuni faiz oranı uygulanmak suretiyle dava tarihine güncellenerek bedel tespiti için bilirkişi kurulundan ek rapor...

-İmar Mahallesinde bulunan 43356 ada 3 parsel sayılı taşınmazın, 14.07.1998 tarihinde tapuya tescili sağlanan imar uygulamasından önce hangi kadastral parselden geldiğinin ilgili Belediye İmar Müdürlüğü ve Tapu Sicil Müdürlüğünden ayrı ayrı sorularak, söz konusu kadastro parseline ait tapu kaydının malik hanesi açıkça gösterilerek ilgili Tapu Sicil Müdürlüğünden getirtilmesinden, 2-Davalıların hissedarı olduğu 43356 ada 3 parsel sayılı taşınmazın imar öncesi geldiği kadastro parseli belirlendikten sonra; 43356 ada 3 parsel sayılı taşınmaz ile geldisi olan kadastro parselinin aynı imar krokisi üzerindeki yerlerinin ilgili Belediye İmar Müdürlüğüne işaretlettirilmesinden, Sonra, alınacak cevaplarla birlikte gönderilmek üzere dosyanın mahkemesine GERİ ÇEVRİLMESİNE, 28.02.2011 gününde oybirliğiyle karar verildi....

Nitekim, 31.05.2006 tarihli satışa ilişkin resmi senette yeni malik olan davacının taşınmazın ipotek yüküyle satın aldığı görülmektedir. Kuşkusuz, Türk Medeni Kanununun 883.maddesi uyarınca alacağın sona ermesi halinde, ipotekli taşınmaz malikinin alacaklıdan ipoteği terkin ettirme yetkisi bulunmaktadır. Somut olayda, ipotek alacaklıları olan davalıların önceki malik aleyhine ipotek bedelinin arttırılması istemiyle İzmir 6.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2007/104 esasında kayıtlı davayı açtığı, mahkemece taleple bağlı kalınmak koşuluyla ipotek bedelinin 15.000,00 TL’ye arttırıldığı, hükmün Yargıtay denetiminden geçerek kesinleştiği anlaşılmaktadır. Sözleşmeyle ve tarafların iradesiyle kurulan ipotek akit tablosuyla belirlenen değerlere kural olarak hakimin müdahale imkanı yoksa da imar uygulaması sonucu yapılan işlemle belirlenen bedel tarafların iradesiyle ortaya çıkmadığından, bu bedele hakim tarafından müdahale imkanı bulunmaktadır....

Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiş; hüküm, davacı vekili ve davalı tarafından temyiz edilmiştir. 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun geçici 6. maddesinde değişiklik yapan ve 11.06.2013 tarihinde yürürlüğe giren 6487 sayılı Yasanın 21. maddesi ile; “24/2/1984 tarihli ve 2981 sayılı Kanun hükümlerine göre yapılan imar uygulamalarından doğan ve ipotekle teminat altına alınanlar da dâhil olmak üzere her türlü alacak ve bedeller, borçlu idarelerce, ipotek veya uygulama tarihinden itibaren 3095 sayılı Kanunda belirtilen kanuni faiz oranı uygulanmak suretiyle güncellenerek ilgililerine ödenir.Bu hüküm devam eden davalarda da uygulanır” hükmü getirilmiş olup, söz konusu yasal düzenleme açıkça "ipotek borçlusunun" kamu idareleri olması haline ilişkin olup, 2981 sayılı Kanun hükümleri uyarınca yapılan imar uygulamalarında, ipotek borçlusunun belediye vs. gibi kamu idareleri değil, şahıslar olması halinde bedele dönüşen hissenin düzenlemeye tabi tutulmasındaki amaç kamu hizmetine...

İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti: Yapılan yargılama neticesinde, 1- Davacının ipotek bedelinin artırılması davasının KABULÜ ile; a-)Davalı T6 adına kayıtlı, tapunun Mersin ili, Tarsus ilçesi, Fevziçakmak Mahallesi 2682 ada, 8 parselde kayıtlı taşınmazda davacı lehine 11/10/1989 tarih ve 4541 yevmiye numarası ile tesis edilen 210,000 ETL ipotek bedelinin dava tarihi olan 11/02/2016 tarihi itibari ile 3.150,00 TL'ye yükseltilmesine, 3.150,00 TL ipotek bedelinin 12/02/2016 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiz ile birlikte davalı T6'dan alınarak davacıya verilmesine, b-)Davalı T5 adına kayıtlı, tapunun Mersin ili, Tarsus ilçesi, Fevziçakmak Mahallesi, 2682 ada, 9 parselde kayıtlı taşınmazda; davacı lehine 11/10/1989 tarih ve 4541 yevmiye numarası ile tesis edilen 20.000 ETL ipotek bedelinin dava tarihi olan 11/02/2016 tarihi itibari ile 300,00 TL'ye yükseltilmesine, 300,00 TL ipotek bedelinin 12/02/2016 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiz ile birlikte davalı T5'den alınarak davacıya...

Dosyada bulunan kanıt ve belgelerden; davacının hissedarı olduğu taşınmazın 1986 yılında 2981 sayılı Yasa hükümleri uyarınca düzenlemeye alınarak, 33 m2'lik hissesinin davalılar murisi Yaşar Koç'a aktarılıp, bu hisse karşılığında davacı lehine ipotek tesis edilmesi üzerine, imar uygulaması sırasında bedele dönüştürülen hisse için takdir edilen karşılığın arttırılması talebi ile bu davanın açıldığı anlaşılmıştır. 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun geçici 6. maddesinde değişiklik yapan ve 11.06.2013 tarihinde yürürlüğe giren 6487 sayılı Yasanın 21. maddesi ile 24.02.1984 tarihli ve 2981 sayılı Kanun hükümlerine göre yapılan imar uygulamalarından doğan ve ipotekle teminat altına alınanlarda dahil olmak üzere her türlü alacak ve bedeller, borçlu idarelerce, ipotek veya uygulama tarihinden itibaren 3095 sayılı Kanunla belirtilen kanuni faiz oranı uygulanmak suretiyle güncellenerek ilgililerine ödenir....

e aktarılıp, bu hisse karşılığında muris lehine ipotek tesis edilmesi üzerine, imar uygulaması sırasında bedele dönüştürülen hisse için takdir edilen karşılığın arttırılması talebi ile bu davanın açıldığı anlaşılmıştır. 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun geçici 6. Maddesinde değişiklik yapan ve 11.06.2013 tarihinde yürürlüğe giren 6487 sayılı Yasanın 21. Maddesi ile 24.02.1984 tarihli ve 2981 sayılı Kanun hükümlerine göre yapılan imar uygulamalarından doğan ve ipotekle teminat altına alınanlarda dahil olmak üzere her türlü alacak ve bedeller, borçlu idarelerce, ipotek veya uygulama tarihinden itibaren 3095 sayılı Kanunla belirtilen kanuni faiz oranı uygulanmak suretiyle güncellenerek ilgililerine ödenir....