"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi Taraflar arasında görülen kooperatif üyeliğinden ihraç kararının iptali ve kooperatif üyeliğinin tespiti davası sonucunda verilen hükmün bozulmasına ilişkin Dairemizin 17.02.2015 gün ve 2014/10758 Esas, 2015/922 Karar sayılı ilamının karar düzeltme yoluyla incelenmesi davacı vekilince istenilmekle, dosya incelendi, gereği görüşüldü. - KARAR - Davacı vekili, müvekkilinin davalı kooperatifin üyesi iken, 1986 yılında üyelikten ihraç edildiğini, ihraç edildiğini yeni öğrendiklerini, müvekkilinin 1983 ile 1998 yılları arasında yurtdışında bulunduğunu ve kendisine ihraç kararından önce ihtar yapılmadığını ileri sürerek, ihraç kararının iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Her ne kadar 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'nun ....maddesinde ihtarnamenin elden ya da taahhütlü mektup ile ortağa ulaştırılması öngörülmüş ise de,anılan düzenleme yurt içinde ikamet eden ortaklara yönelik bir düzenleme olup,yurt dışında oturan Türk vatandaşlarına yapılacak tebligatlar anılan Kanunu'nun .... ve ihraç kararının tebliği tarihinde yürürlükte bulunan ilgili Tüzük'ün 36,37,38,39,40 ve 41.maddeleri hükümlerine göre belirlenen yöntem ile yapılması gerekmekte olup, davalıya anılan usule uygun şekilde ihraç kararının tebliğe çıkarılmadığı ve tebliğ edilmediği anlaşıldığından ihraç kararının kesinleştiğinden söz edilemez....
Mahkemece, iddia, savunma ve dosya kapsamına göre; ihtar tarihi itibariyle davacının üç üyeliği için 87.250,00 TL borçlu bulunduğu, daire başına düşen borcun 29.083,33 TL olduğu, her ne kadar ihtarnamede daire başına 30.000,00 TL istenmiş ise de aradaki bu farkın davacıyı ödemede tereddüte düşürecek nitelikte olmadığı, ihtarlarda yasa ve anasözleşmede belirtilen sürelerin verildiği, talep edilen borcun 2009 yılı Haziran ayından 2011 yılı Şubat ayına kadar olan borca ilişkin olduğu, açılan genel kurul kararının iptali davasının davacının ödemeden kaçınmasını haklı kılmadığı, dolayısıyla bilirkişi raporunun aksine ihraç kararının yasa ve anasözleşmeye uygun olduğu gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir. Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir. 1- Dava, ihraç kararının iptali istemine ilişkindir. Her pay için ayrı ihraç prosedürü uygulanması zorunlu olup , aksi halde ihraç kararı verilemez. Somut olayda, davacının , davalı kooperatifte üç üyeliği bulunduğu uyuşmazlık dışıdır....
- K A R A R - Davacı vekili müvekkillerinin murislerinin üyelik hakkı dolayısıyla davalı kooperatif üyesi olduklarını, davalı tarafından gönderilen 22.12.2009 tarihli ihtarname ile müvekkillerinin kooperatiften ihraç edildiğinin bildirildiğini, ihraç kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu, ayrıca müvekkillerine verilmesi gereken dairenin halen davalı adına kayıtlı olduğunu ileri sürerek, ihraç kararının iptali ile müvekkillerine isabet eden dairenin tapu kaydının iptali ile davacılar adına tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiş, 01.12.2014 havale tarihli dilekçesi ile davacılara verilecek bir dairenin bulunmaması nedeniyle dairenin bedelinin tazminine karar verilmesini istemiştir. Davalı vekili, davanın süresinde açılmadığını, ihraç kararının iptali ile tapu iptal ve tescil davasının birlikte görülemeyeceğini, davacıların halen borcu bulunduğundan, tazminat talep edilemeyeceğini, ihraç kararının usulüne uygun olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Taraflar arasında, kooperatif üyeliğinden ihraç kararın iptali istemine ilişkin dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtay'ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ: Davacı vekili, müvekkilinin davalı kooperatifin üyesi olduğunu, ancak haksız olarak üyelikten ihraç edildiğini ileri sürerek, ihraç kararının iptalini talep ve dava etmiştir. Davalı temsilcisi, davacının üyelik şartlarını taşımadığını, bu nedenle ihraç kararının yerinde olduğunu ve davacının süresinde dava açmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir....
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre; davalı kooperatifçe gönderilen ihtarnamelerin usulüne uygun olduğu, her ne kadar davacının kooperatife ....850,00 TL borçlu olduğu, halde davalı kooperatifçe ....500,00 TL istenmiş ise de; davacının yatırdığı 65,80 TL aidat tutarı karşısında, bu farklılığın ihraç kararını geçersiz kılacak düzeyde olmadığı gerekçesiyle, ihraç kararının iptali talebinin reddi ile, davacının davalı kooperatife ....850,00 TL borçlu olduğunun tespitine karar verilmiştir. Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir. Dava, ihraç kararının iptali ve davacının borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkindir....
Dava, kooperatif yönetim kurulunda alınan ihraç kararına karşı, genel kurulda yapılan itiraz üzerine, ihraç kararının onanmasına ilişkin alınan genel kurul kararının iptali davası olarak açılmış ise de; davacı esas itibarıyla kooperatif üyeliğinden daha önce istifa ettiğini, bu nedenle kooperatif üyesi olmadığını, buna göre kendisi hakkında ihraç kararı verilemeyeceğini ileri sürerek, bu ihraç kararının iptali bağlamında, onamaya ilişkin genel kurul kararının yoklukla malul olduğunun tespitini istemiştir. Bu durumda, davada esasen ihraç kararının yerinde olup olmadığı değil, davacının halen kooperatif üyesi olup olmadığı hususunda davalı kooperatifin çıkardığı muarazanın giderilmesi ve buna göre davacının üye olmadığının tespitine karar verilmesi istenilmektedir....
Dava, ihraç kararının iptali istemine ilişkindir. Davacı hakkında 13.11.2002’de ihraç kararı verilmiş olup, 01.03.2003 tarihli genel kurulda davacının talebi üzerine yapılan görüşmede 20.03.2003 tarihine kadar birikmiş aidat borçlarını ödemesi karşılığında davacının kooperatif üyeliğine kabul edileceği bildirilmiş, ancak davacının da kabul ettiği üzere belirtilen sürede aidat borçları ödenmemiştir. Bunun üzerine 26.04.2004 tarihli genel kurulda davacının ihracına karar verilmiştir. Mahkemece, kooperatifçe ödeme için davacıya yeni bir süre verilmesi, yeniden üyeliğe kabul olarak nitelendirmiş, buna göre 2004 yılı genel kurulundaki ihraç kararı yeni bir ihraç olarak kabul edilerek, bu ihraç kararının da usulüne uygun olmadığı gerekçesiyle ihraç kararının iptaline karar verilmiş ise de; davacıya genel kurulda ödeme için yeni süre verilmesi, önceki ihraç kararını ortadan kaldıran yeniden üyeliğe kabul kararı olarak nitelendirilemez....
Ancak, somut olayda ihraç ile ilgili iptali gereken bir genel kurul kararı bulunmamakta olup,itirazın genel kurula intikal ettirilmediği böyle hallerde, ortağın yönetim kurulu kararının iptali davası açarak, uyuşmazlığı mahkemeye getirme hakkı bulunduğunun ve süresinde genel kurula itiraz edildiği için, genel kuruldan sonra açılan bu davanın da süresinde olduğunun kabulü ile ihraç kararı hakkında esastan inceleme yapılarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken,yanılgılı gerekçeye dayalı olarak yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamıştır. Kabule göre de, mahkemece davacının davalı kooperatif üyeliğinin tespitine, ihraç kararının iptali isteminin reddine şeklinde HMK'nın 297/.... madde hükmüne aykırı olarak birbirleriyle çelişkili şekilde hüküm kurulması da doğru olmamıştır....
Davalı vekili, devir işleminin müvekkili kooperatife bildirilmediğini ve hissesi devralındığı iddia edilen ... ’ün üyelikten ihraç edildiğini savunarak davanın reddini istemiştir. Mahkemenin, dava dışı ... ’ün üyelikten ihraç edildiği, bu nedenle hakkını devredemeyeceği gerekçesiyle birleşen davanın reddine ilişkin kararı, Yargıtay 11. HD'nce bozulmuş, Yargıtay bozma ilamında özetle; “Devir tarihinde davacının üyeliği devraldığı dava dışı ... hakkındaki ihraç kararının henüz kesinleşmemiş olduğu belirtilerek, davacıya üyeliğini devraldığı ... hakkındaki ihraç kararının iptali konusunda dava açma hakkı tanınması ve bunun sonucuna göre karar verilmesi” gereğine değinilmiştir. belirtilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyulmuş, bozma uyarınca davacı vekilince asıl dava açılmış, bu davada da üyeliği devralınan dava dışı ... ’ün ihracına ilişkin kararın iptali talep ve dava edilmiştir. Davalı vekili, asıl davanın da reddini istemiştir....
