"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 18/05/2015 gününde verilen dilekçe ile ön alım hakkından kaynaklanan tapu iptali ve tescil talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kısmen kabul kısmen reddine dair verilen 27/11/2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, ön alım hakkına dayalı tapu iptal ve tescil istemine ilişkindir. Davacı vekili; davacının 362 parsel sayılı taşınmazın hissedarı olduğunu, davalı ...'un 22.05.2013 tarihinde taşınmazın 1/16 hissesini, davalı ...'...
Erdal DOĞAN tapu maliklerinden Ali ÖZDOĞAN'ın payını satın aldığında diğer tapu malikleri ön alım haklarını kullanmamışlardır. Erdal DOĞAN'ın satın aldığı tarih ile müvekkilin satın aldığı tarih arasında 2 yıl 8 ay 14 gün geçmiştir. M.K. 733/4. Bendine göre ön alım hakkı satışın hak sahibine bildirildiği tarihin üzerinden 3 ay ve her halde satışın üzerinden 2 yıl geçmekle düşer....
Dosya içeriğine göre; dava değeri 10.000,00 TL olarak gösterilmiş, bu miktar üzerinden dava harçlandırılmış ve sonrasında, ön alım hakkına esas resmi satış senedinde yazılı satış bedeli ile tapu harç ve masraflarının toplamı olan 78.166,75 TL üzerinden bakiye harç yatırılmış ve 78.166,75 TL ön alım bedeli mahkeme veznesine depo edilerek İlk Derece Mahkemesince kabul hükmü kurulmuştur. Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir. Bölge Adliye Mahkemesince verilen başvurunun esastan reddine yönelik, davalı vekilince temyize konu edilen miktar karar tarihi itibariyle Bölge Adliye Mahkemelerinin kesinlik sınırı olan 238.730,00 TL’nin altında kaldığından davalının temyiz ... bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinin miktar yönünden reddine karar vermek gerekmiştir....
HUKUKİ SEBEPLER ve GEREKÇE: Taraflar arasındaki dava, ön alım hakkına dayalı olarak açılan tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. Hakimler ve Savcılar Kurulu Birinci Dairesi'nin 01/09/2020 tarihinden itibaren geçerli Hakimler ve Savcılar Kurulu Birinci Dairesi'nin 564 ve 568 sayılı İş Bölümü Kararları gereği, 4. Hukuk Dairesi iş bölümünün 9. maddesinde; "Taşınmaz mülkiyetini devir hakkının kısıtlamalarından (TMK m.732- 736: Önalım hakkı, sözleşmeden doğan önalım hakkı ve alımgeri alım hakları) kaynaklanan davalar sonucu verilen hüküm ve kararlar," şeklindeki düzenleme yer almıştır. Bu düzenleme karşısında istinaf talebini inceleme görevi Adana Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi'ne aittir. HMK 352/1 maddesinde ''Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesince dosya üzerinde yapılacak ön inceleme sonunda incelemenin başka bir dairece yapılması gerektiği tespit edilen dosyalar hakkında öncelikle gerekli karar verilir.'' hükmü öngörülmüştür....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 11/11/2021 NUMARASI : 2020/37 ESAS, 2021/436 KARAR DAVA KONUSU : Ön alım hakkından kaynaklanan tapu iptali ve tescil KARAR : Yukarıda yazılı ilk derece mahkemesi kararına karşı davalı tarafça istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla HMK' nın 352 ve devamı maddeleri uyarınca dosya incelendi....
Temyiz Sebepleri Davacı mirasçıları vekili; harici satış sözleşmesinin geçersiz olduğunu ve murisin ön alım hakkından vazgeçtiğini göstermeyeceğini, tescil koşullarının oluştuğunu belirterek davanın kabulüne karar verilmesi için hükmün bozulmasını talep etmiştir. C. Gerekçe 1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Uyuşmazlık, ön alım hakkı nedeniyle tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 2 nci maddesinde; "Herkes, haklarını kullanırken ve borçlarını yerine getirirken dürüstlük kuralına uymak zorundadır. Bir hakkın açıkça kötüye kullanılmasını hukuk düzeni korumaz" düzenlemesi yer almaktadır. 3....
Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Uyuşmazlık, ön alım hakkından kaynaklanan tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk 1. 30.04.2014 tarihli ve 6537 ... Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunla, 5403 ... Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda değişiklik yapılmış ve Kanuna “Ön alım ...” kenar başlıklı 8/i maddesi eklenmiştir. 2. Bu maddenin ikinci fıkrası uyarınca, tarımsal arazilerin satılması hâlinde sınırdaş tarımsal arazi maliklerinin de ön alım hakkına sahip olduğu; tarımsal arazi, sınırdaş maliklerden birine satıldığı takdirde, diğer sınırdaş maliklerin önalım haklarını kullanamayacağı; ön alım hakkına sahip birden fazla sınırdaş tarımsal arazi malikinin bulunması hâlinde, tarımsal bütünlük arz eden sınırdaş arazi malikinin ön alıma konu tarımsal arazinin mülkiyetinin devrini talep edebileceği ve ön alım hakkının kullanılmasında ... Medenî Kanunu hükümlerinin uygulanacağı hükmü yer almaktaydı. 3....
Bu sebeple ilk derece mahkemesi tarafından, davacıya ön alım hakkını resmi satış bedeli üzerinden kullanmak isteyip istemediği sorularak, sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, hatalı değerlendirme ile yazılı gerekçe ile davanın kabulüne karar verilmiş olması usule aykırı olmuştur....
Dava ön alımdan kaynaklı tapu iptal ve tescil davası olup bu tür davalardan ön alım bedeli tapuda yapılan satış bedeli ile alıcı masraf toplamından ibarettir. Alıcı yada satıcının ise bedele ilişkin muvazaa iddiaları dinlenmez. Somut olayda ise tapu satış bedeli 1800TL alıcı masrafı ise 100,40TL olup şufa yani ön alım bedelinin toplamda 1940TL olduğu anlaşılmaktadır. Davalının icradan yaptığı ödeme yada tapu dışında yapmış olduğu ödeme iddiaları ise ön alım bedeli içerisine girmeyip dinlenme olanağı bulunmamaktadır. O, halde mahkemece toplanan delillere göre şufa davasının kabulü isabetli olup davalıya ödenecek şufa bedeli 1940TL olduğu düşünülerek 1940TL bedelinin davalıya ödenmesine karar verilmesi gerekirken davalının icrada yaptığı ödemeleri de şufa bedeli içerisine alarak depo kararı verdirilmesi ve depo edilen bedelin tümünün davalıya ödenmesine karar verilmiş olması isabetsiz bulunmuştur....
İlgili Hukuk 1. 30/4/2014 tarihli ve 6537 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunla, 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda değişiklik yapılmış ve Kanuna “Ön alım hakkı” kenar başlıklı 8/i maddesi eklenmiştir. 2. Bu maddenin ikinci fıkrası uyarınca, tarımsal arazilerin satılması hâlinde sınırdaş tarımsal arazi maliklerinin de ön alım hakkına sahip olduğu; tarımsal arazi, sınırdaş maliklerden birine satıldığı takdirde, diğer sınırdaş maliklerin önalım haklarını kullanamayacağı; ön alım hakkına sahip birden fazla sınırdaş tarımsal arazi malikinin bulunması hâlinde, tarımsal bütünlük arz eden sınırdaş arazi malikinin ön alıma konu tarımsal arazinin mülkiyetinin devrini talep edebileceği ve önalım hakkının kullanılmasında Türk Medenî Kanunu hükümlerinin uygulanacağı hükmü yer almaktaydı. 3....
