TMK’nın 557’nci maddesinde sayılan sebeplerin bulunması hâlinde vasiyetnamenin iptali gerekir. Bu sebepler dışında kalan durumlara dayanılarak ölüme bağlı tasarrufun iptali istenilemez ise de, koşullarının varlığı durumunda tenkis talebine konu edilebilir (TMK. m. 560- 562). Tenkis kavramı ise, indirme, azaltma veya eksiltme anlamına gelmektedir. TMK’nın 560’ıncı maddesi ve devamı hükümlerinde düzenleme alanı bulan tenkis davası ise, miras bırakanın, saklı payı ihlâl eden sağlar arası veya ölüme bağlı kazandırmalarının, yasal sınıra indirilmesini sağlayan yenilik doğurucu nitelikte bir davadır (Nar, A.: Türk Miras Hukukunda Tenkis, On İki Levha Yayınları, İstanbul 2016, s.14 vd.). Söz konusu hükümden de anlaşılacağı üzere, tenkis davasının konusu, miras bırakanın, saklı paylı mirasçı/mirasçılarının saklı payını ihlal eden ölüme bağlı ve sağlar arası tasarruflarıdır. Esasında kural olarak miras bırakanın ölüme bağlı tasarrufları tenkise tabidir....
Somut olayda; vasiyet alacaklısı olan davacının, ölüme bağlı kazandırmayı öğrenmesi üzerine, diğer bir anlatımla dava hakkının doğmasıyla birlikte vasiyetnamenin yerine getirilmesi için işbu davayı açtığı, mirasbırakanın yasal mirasçıları olan davalıların da yerine getirilmesi istenilen vasiyetnamenin iptali istemi ile davacıya karşı dava açmış oldukları anlaşılmaktadır. Vasiyetnamenin iptali davası sonucunda verilecek hüküm, vasiyetnamenin yerine getirilmesine ilişkin bu davanın sonucunu etkileyecek niteliktedir. Buna göre mahkemece; yukarıda açıklanan ilkeler ışığında, aralarındaki bağlantı nedeniyle vasiyetnamenin iptali davasının sonucunda verilecek hükmün kesinleşmesinin bekletici sorun yapılması ve ulaşılacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile davanın dava şartı yokluğu nedeni ile usulden reddine karar verilmiş olması doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir....
Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2005/441 esas sayılı dosyası) yönünden; vasiyetnamenin iptali talebine ilişkin davasının reddine, tenkis talebinin kabulü ile, vasiyetnamenin tenkisine, tenkis bilirkişisi ...'...
Bilindiği üzere, TMK.nun 557. maddesinde vasiyetnamenin iptali sebepleri sınırlı olarak sayılmıştır. Bunlar; 1- Ehliyetsizlik, 2- Vasiyetnamenin yanılma, aldatma, korkutma veya zorlama sonucunda yapılmış olması, 3- Tasarrufun içeriğinin bağlandığı koşullar veya yüklemelerin hukuka veya ahlaka aykırı olması, 4- Tasarrufun kanunda öngörülen şekillere uyulmadan yapılmış olması halleridir. TMK.nun 557. maddesinde sayılan sebeplerin bulunması halinde vasiyetnamenin iptali gerekir. Bu sebepler dışında kalan durumlara dayanılarak ölüme bağlı tasarrufun iptali istenilemez. TMK.nun 504. maddesine göre de "Mirasbırakanın yanılma, aldatma, korkutma veya zorlama etkisi altında yaptığı ölüme bağlı tasarruf geçersizdir. Ancak, mirasbırakan yanıldığını veya aldatıldığını öğrendiği ya da korkutma veya zorlamanın etkisinden kurtulduğu günden başlayarak bir yıl içinde tasarruftan dönmediği takdirde tasarruf geçerli sayılır."...
un 2005 yılında vefat ettiğini, geriye mirasçı olarak davacı ve çocukları olan davalıları bıraktığını, müteveffanın 09.01.1996 tarihinde düzenlediği vasiyetname ile bazı mallarını davalılara vasiyet ettiğini, müteveffanın vasiyeti düzenlediği tarihte eylem ehliyeti bulunmadığını, vasiyetnamenin irade fesadı altında yapıldığını ve şekil eksikliği bulunduğunu iddia ederek vasiyetnamenin iptalini, sonradan verdiği dilekçe ile de vasiyetnamenin iptali talebi kabul edilmediği takdirde tenkisine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalılar vekili dilekçesi ile; vasiyetnameye konu taşınmazların müteveffanın tüm malvarlığını teşkil etmediğini, davacının mahfuz hissesine tecavüz olmadığını, vasiyetnamenin düzenlendiği sırada müteveffanın tasarruf ehliyeti bulunduğunu, herhangi bir baskı altında olmadığını savunarak davanın reddini dilemiştir....
Sayılı kararı ile vasiyetnamenin açılıp okunduğunun tespitine karar verildiği görülmüştür. TMK'nun 595. maddesi gereğince; mirasbırakanın ölümünden sonra ele geçen vasiyetnamenin geçerli olup olmadığına bakılmaksızın hemen sulh hakimine teslimi zorunlu olup, vasiyetname teslimden başlayarak bir ay içinde açılır ve ilgililere okunur. Vasiyetname usulünce açılıp, okunma kararının kesinleşmesinden sonra vasiyetnamenin iptali için 1 yıllık hak düşürücü süre işlemeye başlar. Somut olayda 04.04.2018 tarihinde açılan vasiyetnamenin iptali davasının hak düşürücü süre içerisinde açıldığı kabul edilerek dava esastan incelenmiştir. TMK'nın 557. maddesinde, vasiyetnamenin iptali sebepleri sınırlı olarak sayılmıştır....
ya vasiyet ettiğini, ancak bu vasiyetnamenin 74 yaşında iken düzenlediğini, tam teşekküllü bir hastaneden rapor alınmadan yapıldığını, ayrıca davalı tarafın baskısı sonucu yapıldığını iddia edecek; vasiyetnamenin iptaline, olmazsa mahfuz hissesi oranında tenkisine karar verilmesini talep etmiştir. Davalı ... ve diğer davalı ...'nın kayyımı tarafından ayrı ayrı davanın reddine karar verilmesi istenmiştir. Mahkemece; davacı ...'in vasiyetnamenin iptali ve tenkis davasının hak düşürücü süre geçmiş olması sebebiyle reddine, davacıların 12/02/2001 tarih ve 644 yevmiye nolu vasiyetnamenin iptal ve tescil için açtıkları davanın reddine, davacılar ..., ..., ...'un açtıkları tenkis davasının kısmen kabulü ile davacı ... için 3.561,57 TL, davacı ... için 3.561,57 TL, Davacı ... için 3.561,57 TL'nin davalılardan alınarak davacılara verilmesine karar verilmiş, hüküm davalı ...'...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : VASİYETNAMENİN İPTALİ-TENKİS Taraflar arasında görülen davada Davacı, muris babası ...'ın 09.05.2005 tarihinde öldüğünü, ölmeden önce 10.02.1998 tarihinde vasiyetname düzenlediğini, vasiyetnamenin düzenleme yeri bulunmaması nedeniyle geçersiz olduğunu, ayrıca murisin vasiyetnamede 5080 ada 22 parselde bulunan 146 m2 arsanın üzerindeki bir ..., bir giriş ve üç normal kattan oluşan binanın giriş kat üstü ve onun üstü olan iki kata karşılık 20/45 payını vasiyetnamenin düzenlendiği gün davalı oğlu ...'a devir ettiğini, ayrıca murisin aynı vasiyetname ile davalı oğlu ...'a da bir daire bıraktığını, saklı paylarının zedelendiğini, bu amaç ile hareket edildiğini ileri sürerek, vasiyetnamenin iptalini, vasiyetnamenin iptali talebinin reddi halinde saklı payı aşan vasiyetnamenin tenkisine karar verilmesini istemiştir....
MAHKEMESİ Taraflar arasında görülen vasiyetnamenin iptali, olmadığı takdirde tenkis davasının yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : VASİYETNAMENİN İPTALİ-TENKİS Taraflar arasında görülen vasiyetnamenin iptali- tenkis davası sonunda, yerel mahkemenin yetkisizliğine ilişkin olarak verilen karar davalılar tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ...'nün raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü; -KARAR- Dava, vasiyetnamenin iptali ve tenkis isteğine ilişkindir. Davacı, mirasbırakan ...'ın, İzmir 2. Noterliğinin 26.03.1992 tarihli düzenleme şeklinde vasiyetnamesi ile İzmir ili Gürçeşme Mahallesi 41602 ada 8 parsel sayılı taşınmazı davalılara bıraktığını, bu temlikin saklı payını zedelediğini ileri sürerek vasiyetnamenin iptali ile tenkise karar verilmesini istemiştir. Davalılar, davanın reddini savunmuşlardır. İzmir 6....
