İİK'nun 82/1-12. maddesinde yer alan borçlunun haline uygun meskeninin haczedilemeyeceğine ilişkin düzenleme, haczedilmezlik şikayeti olup, haciz yoluyla yapılan takipler hakkında uygulanır. İpoteğin paraya çevrilmesi yolu ile ilamlı icra takibinde haciz safhası olmadığından, bir diğer anlatımla haciz bulunmadığından haczedilmezlik (meskeniyet) şikayetinde bulunma olanağı da yoktur. O halde mahkemece; haczedilmezlik şikayetinin konusu bulunmadığından istemin reddi gerekirken, yazılı gerekçe ile reddi isabetsiz ise de, sonuçta istem reddedilmiş olmakla sonucu doğru mahkeme kararının onanması gerekmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İcra Hukuk Mahkemesi Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki davacılar tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü : 1-Haczedilmezlik şikayeti yönünden temyiz itirazlarının incelenmesinde; Sair temyiz itirazları yerinde değil ise de Alacaklı ... tarafından borçlu ... aleyhine başlatılan kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takipte borçlu ... ve takipte taraf olmayan ...'ın haczedilmezlik şikayetinde bulundukları bu talebin reddi halinde de kıymet takdiri yapılmasını talep ettikleri mahkemece şikayetin reddine karar verildiği görülmektedir....
İİK'nun 82/1- 12. maddesinde yer alan borçlunun haline uygun meskeninin haczedilemeyeceğine ilişkin haczedilmezlik şikayeti, haciz yoluyla yapılan takipler hakkında uygulanır. İpoteğin paraya çevrilmesi yolu ile yapılan icra takibinde haciz safhası olmadığından, bir diğer anlatımla haciz bulunmadığından, haczedilmezlik (meskeniyet) şikayetinde bulunma olanağı yoktur. Somut olayda, ipoteğin zorunlu ipotek olup olmadığı hususuna, meskenin tespitinde hangi hususlara dikkat edileceğine ilişkin inceleme ve değerlendirme yapılmasına gerek bulunmadığı, zira yukarıda açıklandığı üzere meskeniyet şikayetinin aslen haczedilmezlik şikayeti niteliğinde olduğu ve ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile takipte haciz safhasının bulunmadığı, dolayısı ile Mahkemesince, şikayetin bu gerekçe ile reddine karar vermesinin isabetli olduğu anlaşılmıştır. HMK.'...
İİK'nun 82/12. maddesinde yer alan haczedilmezlik şikayeti, İİK'nun 16/1. maddesi uyarınca yedi günlük süreye tabidir. Bu süre öğrenme tarihinden başlar. Somut olayda, şikayetçi borçlu ... adına kayıtlı şikayete konu taşınmazın tapu kaydına 26.02.2009'da ihtiyati haciz işlendiği, alacaklının 23.02.2009 tarihli talebi ile borçlu Serkan Toykar dışındaki borçlular yönünden ihtiyati hacizden feragat edildiğini bildirdiği, şikayetçi borçlu adına çıkartılan ödeme emrinin 11.5.2009'da tebliğ edildiği, yani borçlu hakkındaki takip kesinleşmeden önce ihtiyati hacizden feragat edilmiş olduğundan taşınmazdaki 26.02.2009 tarihli ihtiyati haczin hükümsüz hale geldiği, alacaklının 24.4.2015 tarihli haciz talebi üzerine borçlunun şikayete konu taşınmazının tapu kaydına 13.02.2015'te yeni bir haciz şerhi işlendiği görülmektedir. Bu nedenle borçlunun yeniden konulan hacze karşı süresinde haczedilmezlik (meskeniyet) şikayetinde bulunan hakkı vardır....
Bu maddeye dayalı haczedilmezlik şikayetinde bulunma hakkı borçlunun şahsına sıkı sıkıya bağlıdır. Bir başka ifadeyle, meskeniyet şikayeti, şahsi hak niteliğinde olup; iddiada bulunan kişinin ihtiyacı ve haczedilen meskenin bu şahsın haline münasip olup olmadığı araştırılarak sonuçlandırılması gerekir. Bu nedenle, haczedilmezlik şikayetinin incelenmesi sırasında şikayetçi borçlunun ölümü halinde mirasçılarının yargılamayı sürdürmeleri mümkün değildir. Öte yandan, borçlunun ölümü ile İİK'nun 53. maddesi uyarınca; alacaklı tarafından takibin mirasçılara yöneltilmesi ve bu konuda muhtıra tebliğinden sonra, mirasçılar haczin kendilerine tebliğ tarihinden ya da öğrenmeleri halinde bu tarihten itibaren İİK'nun 16/1. maddesinde ön görülen yasal yedi günlük sürede İİK'nun 82/12. maddesi uyarınca kendileri adına haczedilmezlik şikayetinde bulunabileceklerdir....
İİK'nın 82/12. maddesinde yer alan borçlunun haline uygun meskeninin haczedilemeyeceğine ilişkin düzenleme haczedilmezlik şikayeti olup, haciz yoluyla yapılan takipler hakkında uygulanır. İpoteğin paraya çevrilmesi yolu ile yapılan icra takibinde ise haciz safhası olmadığından bir diğer anlatımla haciz bulunmadığından haczedilmezlik (meskeniyet) şikayetinde bulunma olanağı da yoktur. Somut olayda da, davaya konu takip ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile yapılan takip olduğundan davacının bu takip dosyasına ilişkin olarak haczedilmezlik (meskeniyet) şikayetinde bulunma olanağı bulunmadığı anlaşılmakla, davacının talebinin bu gerekçe ile esastan reddi kararında isabetsizlik yoktur....
İİK'nın 82. maddesinin birinci fıkrasının 4. bendi gereğince haczedilmezlik şikayeti, aynı Kanun'un 16/1. maddesine göre 7 günlük süreye tâbidir. Şikayet konusu haciz işlemi, şikayette bulunana tebliğ edilmiş ise süre tebliğ tarihinden, eğer haciz işlemi tebliğ edilmemişse haciz işleminin öğrenilmesinden itibaren başlar. Bu tarihin aksi ancak yazılı belge ile ispatlanabilir. Somut olayda, şikayete konu traktör hacziyle ilgili 103 davetiyesinin davacı borçluya 07/03/2019 tarihinde tebliğ edildiği, şikayetin 7 günlük yasal süre içinde yapılmadığı anlaşılmakla davacı vekilinin istinaf nedenleri yerinde görülmemiştir....
Taraflar arasındaki meskeniyet şikayeti ve borçlunun çiftçi olduğunu ileri sürerek tarım arazisi niteliğindeki taşınmazının haczedilemeyeceği şikayeti nedeniyle yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince meskeniyet şikayetin kabulüne, haczin kaldırılmasına, şikayete konu taşınmaz üzerindeki haciz, meskeniyet şikayetinin kabulü ile kaldırıldığından İİK'nın 82/4 maddesi gereğince haczin kaldırılması talebi hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir. Kararın alacaklı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince, kamu düzenine aykırılık bulunmayan ilk derece mahkemesince verilen kararın yerinde olduğu anlaşılmakla, istinaf başvurusunun HMK'nın 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir....
Borçlunun İİK'nun 82. maddesinin birinci fıkrasının 4. bendinden yararlanabilmesi için asıl uğraşının çiftçilik olması gerekir. Yani geçimini çiftçilik ile temin etmelidir. Bunun için borçlunun bizzat kendisinin ziraat yapması zorunlu olmayıp tarım arazisini ortakçıya (yarıcıya) vermek suretiyle işletmesi halinde de bu madde uyarınca haczedilmezlik şikâyetinde bulunabilir. Asıl işi çiftçilik olan borçlunun yan gelir elde etmek amacıyla yan işler yapması çiftçilik sıfatını ortadan kaldırmadığı gibi örneğin çiftçi olan borçlunun, emekli maaşı alması da çiftçilik vasfını ortadan kaldırmaz. Böyle bir durumda borçlunun kendisi ve ailesinin geçimi için zaruri olan arazinin miktarı haczedilen haczedilmeyen tüm taşınmazları keşif ve bilirkişi incelemesi ile belirlenmeli ve borçlunun elde ettiği ek gelirler de dikkate alınarak hesaplama yapılmalıdır....
Alaşehir İcra Müdürlüğünün 2019/4113 Esas sayılı takip dosyasının incelenmesinde, alacaklı tarafından davacı borçlu aleyhine ilamlı icra takibine başlandığı, takibin kesinleşmesi üzerine davacının hissesinin bulunduğu şikayete konu taşınmazların haczedildiği, 103 davetiyesinin borçluya 19.06.2020 tarihinde tebliğ edildiği, borçlunun yasal 7 günlük süre içerisinde 19.06.2020 tarihinde haczedilmezlik şikayetinde bulunduğu anlaşılmıştır. İİK'nun 82/1. maddesinin 4. bendi uyarınca; “Borçlu çiftçi ise kendisinin ve ailesinin geçimi için zaruri olan arazisi” haczedilemez. Borçlunun İİK'nun 82. maddesinin birinci fıkrasının 4. bendinden yararlanabilmesi için asıl uğraşının çiftçilik olması gerekir. Yani geçimini çiftçilik ile temin etmelidir. Bunun için borçlunun bizzat kendisinin ziraat yapması zorunlu olmayıp tarım arazisini ortakçıya (yarıcıya) vermek suretiyle işletmesi halinde de bu madde uyarınca haczedilmezlik şikâyetinde bulunabilir....
