"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı ...Ş vekili Avukat ... tarafından, davalı ... aleyhine 25/05/2010 gününde verilen dilekçe ile menfi tespit istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; karar verilmesine yer olmadığına dair verilen 14/10/2010 günlü kararın Yargıtay’ca incelenmesi davacı vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü. 1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasaya uygun gerektirici nedenlere, özellikle delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik görülmemesine göre davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları reddedilmelidir. 2-Diğer temyiz itirazına gelince; dava, İcra ve İflas Yasası'nın 89/3 maddesi uyarınca gönderilen haciz ihbarnamesi nedeni ile takip borçlusuna borçlu olunmadığının tespiti istemine ilişkin olup yerel mahkemece davanın...
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 14/02/2020 NUMARASI : 2019/10 ESAS-2020/29 KARAR DAVA KONUSU : ÇEKİŞMENİN GİDERİLMESİ-KURUM İŞLEMİNİN İPTALİ-BORÇLU OLMADIĞININ TESPİTİ KARAR : Antalya 12....
Somut olayda, dava İİK'nun 72/3 maddesine dayanan menfi tespit davasıdır. Davalı ücret alacağının tahsili amacıyla ....İcra Memurluğunun 2013/1892 sayılı takip dosyası ile davacı borçlu aleyhine icra takibi başlatmış, davacı borçlunun takibe itiraz etmemesi nedeniyle takip kesinleşmiş ve 24.04.2013 tarihinde davacı borçlu borcu nakit olarak ödeyerek aynı gün temyize konu bu menfi tespit davasını açarak borçlu olmadığının tespiti ile icra dosyasına yatırdığı paranın davalı alacaklıya ödenmemesi için ihtiyati tedbir kararı verilmesini talep etmiş, mahkemece 24.04.2013 tarihinde icra dosyasına yatırılan paranın alacaklıya ödenmemesi için ihtiyati tedbir kararı verilerek icra dosyasına gönderilmiş ve para alacaklı davalıya ödenmemiş, davalı cevap dilekçesinde tedbir kararının kaldırılmasını, davacı borçlunun %20 oranında tazminata mahkum edilmesini talep etmiştir....
Mahkemece davanın kısmen kabulüne, davacının 7.685,14 TL’lik takip miktarı nedeniyle davalıya borçlu olmadığının tespitine, fazlaya ilişkin istemin reddine, 7.685,14 TL’nin %40’ı oranındaki icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş, hüküm, davalı tarafından temyiz edilmiştir. 1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddi gerekir 2-İcra İflas Kanununun 72. maddesinin 5. fıkrası gereğince menfi tespit davasında alacaklının inkar tazminatına mahkum edilebilmesi için, borçluyu menfi tespit davası açmaya zorlayan icra takibinin haksız ve kötüniyetle yapılmış olması gereklidir....
Madde gerekçesi irdelendiğinde; gerekçede amaçlananın, taraflar arasındaki uyuşmazlıkların, arabulucuda çözümlenmesinin olduğu, madde metninde konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri hakkında dava denilmek suretiyle dava türleri ayrımının belirtilmediği anlaşılmaktadır. Sonuç itibariyle, menfi tespit davasının anılan düzenleme kapsamı dışında tutulduğu sonucuna ulaşılamamaktadır. Menfi tespit davası İcra ve İflas Kanununun 72.maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. Bu düzenlemeden de anlaşılacağı üzere menfi tespit davasında amaç bir hukuki ilişkinin veya bir hakkın gerçekten mevcut olmadığının tespitidir. Başka bir deyişle hukuki bir yarar bulunması koşuluyla sonuçta alacak-borç ilişkisi doğuracak bir durumun olmadığının tespiti amaçlanır....
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Ticaret Mahkemesi Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacılar vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Dava, bonoya dayanılarak girişilen 8.020.509.000.TL alacakla ilgili icra takibinden dolayı borçlu bulunulmadığının tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece Dairemizin 13.7.2007 tarihli bozma kararına uyularak yapılan yargılama sonucunda davanın kısmen kabulü ile davacının ... 4.İcra Müdürlüğünün 2003/487 sayılı icra takip dosyasında 1.128.62 YTL borçlu olmadığının tespiti ile fazla istemin reddine karar verilmiş, hüküm davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir....
Menfi tespit davasında arabulucuya başvurunun zorunlu olup olmamasının incelenmesinde; öncelikle menfi tespit davasıyla ilgili genel bir açıklama yapılmasına ve ilgili yasa düzenlemelerin irdelenmesinde yarar vardır. Gerçekte var olmayan bir borç ya da geçersiz bir hukuki ilişki nedeniyle icra takibine maruz kalması muhtemel olan veya icra takibine maruz kalan bir kimsenin (borçlunun) gerçekte borçlu bulunmadığını ispat için açacağı dava, menfi tespit olarak adlandırılmaktadır. Menfi tespit davası 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu (İİK)’nın 72. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. Bu düzenlemeden de anlaşılacağı üzere menfi tespit davasında amaç bir hukuki ilişkinin veya bir hakkın gerçekten mevcut olmadığının tespitidir. Başka bir deyişle hukuki bir yarar bulunması koşuluyla sonuçta alacak-borç ilişkisi doğuracak bir durumun olmadığının tespiti amaçlanır....
Menfi tespit davasında arabulucuya başvurunun zorunlu olup olmamasının incelenmesinde; öncelikle menfi tespit davasıyla ilgili genel bir açıklama yapılmasına ve ilgili yasa düzenlemelerin irdelenmesinde yarar vardır. Gerçekte var olmayan bir borç ya da geçersiz bir hukuki ilişki nedeniyle icra takibine maruz kalması muhtemel olan veya icra takibine maruz kalan bir kimsenin (borçlunun) gerçekte borçlu bulunmadığını ispat için açacağı dava, menfi tespit olarak adlandırılmaktadır. Menfi tespit davası 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu (İİK)’nın 72. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. Bu düzenlemeden de anlaşılacağı üzere menfi tespit davasında amaç bir hukuki ilişkinin veya bir hakkın gerçekten mevcut olmadığının tespitidir. Başka bir deyişle hukuki bir yarar bulunması koşuluyla sonuçta alacak-borç ilişkisi doğuracak bir durumun olmadığının tespiti amaçlanır....
Esas sayılı dosyası üzerinden yargılamadan etkilenip etkilenmeyeceği yani borçluluk durumu yönünden olumsuzluk yaratıp yaratmayacağı, borçlu olmadığına kanaat getirilmesi halinde davacının davalıdan icra takip ve ceza davası nedeniyle talebine konu edebileceği zararın tespiti ile davalıdan tahsilinin mümkün olup olmadığının ve ayrıca davacının bu eser sözleşmesinden kaynaklı olarak davalı edimini yerine getirmediği iddiasına dayalı ısıtma sisteminin elektrik enerjisinden karşılanmak suretiyle yapılması nedeniyle uğranılan zararın tespitine esas açılan menfi tespit ve tespit davası olduğu anlaşılmıştır....
Bu maddeye göre, borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında ya da icra takibinden sonra borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. Bu dava maddi hukuk ve usul hukuku bakımından genel hükümlere dayalıdır ve normal bir hukuk davası olarak açılır. Diğer bir deyişle kendisine karşı icra takibi yapılmış olan borçlu, ödeme emrine itiraz edilmemiş veya itiraz edilmiş olmakla birlikte yerinde görülmemiş olması sebebiyle icra takibi kesinleşse dahi maddi hukuk bakımından borçlu olmadığını ileri sürebilir. Bunun için, takip devam ederken alacaklıya karşı menfi tespit davası açabileceği gibi, böyle bir menfi tespit davası açmamış ve borcu cebri icra tehdidi altında ödemiş ise ödemiş olduğu paranın kendisine verilmesi için alacaklıya karşı istirdat davası açabilir (Kuru, Baki: İcra ve İflâs Hukukunda Menfi Tespit Davası ve İstirdat Davası, Ankara 2003, s. 233)....
