Mahkeme öncelikle yargılamanın iadesi davasının mesmu (dinlenmeye değer) olup olmadığını kendiliğinden araştırır. Bu aşamada genel dava koşullarından ayrı olarak yargılamanın iadesi davasının süresinde açılıp açılmadığının, teminat gösterilip gösterilmediğinin ve yasada sayılan yargılamanın iadesi sebeplerine dayanılıp dayanılmadığının incelenmesi gerekir. Bu koşullardan birisinin mevcut olmadığı sonucuna varılması halinde istem ret edilir. Mahkeme birinci aşamada yargılamanın iadesi davasının dinlenmeye değer olduğu sonucuna varırsa, ikinci aşamada esasa girerek ileri sürülen yargılamanın iadesi sebeplerinin doğru olup olmadığını araştırır. Dava dilekçesinde ileri sürülen sebebin gerçek olduğu kanısına varması halinde ise istem kabul edilerek asıl dava hakkında yeni bir karar verir. Yargılamanın yenilenmesi yasada dava olarak tanımlandığına göre usulüne uygun olarak nisbi harç alındıktan sonra esasa kaydedilip görülmelidir....
Davacı vekilinin, asıl ve birleşen davalarda ileri sürdüğü yargılamanın iadesi sebepleri tartışılmamış, yasa hükmü alınmak suretiyle yargılamanın iadesi koşullarının bulunmadığı belirtilmekle yetinilmiştir. Oysa HMK'nın 297/1.c hükmü uyarınca ilk derece mahkemesi, davacının ileri sürdüğü yargılamanın iadesi sebeplerini denetime elverişli gerekçelerle değerlendirmelidir. Karar bu haliyle istinaf incelemesine elverişli değildir. Hakem kararları hakkında yargılamanın iadesi, HMK'nın 443. maddesinde düzenlenmiştir. Anılan madde uyarınca; yargılamanın iadesine ilişkin bu Kanun'un Sekizinci Kısmın Üçüncü Bölümü hükümleri, niteliğine uygun düştüğü şekilde tahkime de uygulanır. Tahkimde, yargılamanın iadesi sebeplerinden sadece 375 inci maddenin birinci fıkrasının (b), (c), (e), (f), (g), (h), (ı) ve (i) bentleri uygulanır. Yargılamanın iadesi davası mahkemede görülür....
Yargılamanın iadesi, dava açılarak ileri sürülebileceğinden dava şartları ve davaya ilişkin genel hükümler geçerli olacak, yapılması gereken tüm işlemler yapılacaktır. Gerekli tüm harç ve giderler ödenmelidir. Mahkemece talep edilirse teminat da yatırılmalıdır. Yargılamanın iadesi talebini inceleyen mahkeme tarafları davet ederek dinler ve bir ön inceleme yapar. Yargılamanın iadesi talebinin kabulü halinde, yenileme sebebine göre farklı kararlar verilebilecektir. Yargılamanın iadesi bir dava olduğundan bu davada haksız çıkan taraf, asıl davada olduğu gibi yargılama giderlerine ve vekalet ücretine mahkum edilir....
Yargılamanın iadesi, yargılama hataları ve noksanlarından dolayı, maddi anlamda kesin hükmün bertaraf edilmesini ve daha önce kesin hükme bağlanmış olan bir dava hakkında yeniden yargılama ve inceleme yapılmasını sağlayan olağanüstü bir kanun yoludur. Yargılamanın iadesi sonucu verilen karar eski hükmü kaldırdığından geçmişe etkili yenilik doğuran bir karardır. Kural olarak yargılamanın iadesine kararın tarafları başvurabilir. Yargılamanın iadesi olağanüstü bir kanun yolu olsa da, bir üst yargı organından değil aynı mahkemeden talep edilmektedir. Yargılamanın iadesi talebi bir dava niteliğindedir. Bu sebeple yargılamanın iadesinin gerektirdiği özellikler dikkate alınarak talebin dava dilekçeleriyle yapılması gerekir. Yargılamanın iadesi, dava açılarak ileri sürülebileceğinden dava şartları ve davaya ilişkin genel hükümler geçerli olacak, yapılması gereken tüm işlemler yapılacaktır. Gerekli tüm harç ve giderler ödenmelidir....
Yargılamanın iadesi sonucu verilen karar eski hükmü kaldırdığından geçmişe etkili yenilik doğuran bir karardır. Kural olarak yargılamanın iadesine kararın tarafları başvurabilir. Yargılamanın iadesi olağanüstü bir kanun yolu olsa da, bir üst yargı organından değil aynı mahkemeden talep edilmektedir. Yargılamanın iadesi talebi bir dava niteliğindedir. Bu sebeple yargılamanın iadesinin gerektirdiği özellikler dikkate alınarak davanın açılmasında verilmesi gereken dilekçe verilecektir. Yargılamanın iadesi bir dava açarak ileri sürülebileceğinden dava şartları ve davaya ilişkin genel hükümler geçerli olacak, yapılması gereken tüm işlemler yapılacaktır. Gerekli tüm harç ve giderler ödenmelidir. Mahkemece talep edilirse teminat da yatırılmalıdır. Yargılamanın iadesi talebini inceleyen mahkeme tarafları davet ederek dinler ve bir ön inceleme yapar. Yargılamanın iadesi talebinin kabulü halinde, yenileme sebebine göre farklı kararlar verilebilecektir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ağır Ceza Mahkemesi SUÇ : Kasten Öldürme Suçundan Verilen Mahkumiyet Nedeniyle Memnu Hakların İadesi Talebi HÜKÜM : Hükümlünün Memnu Hakların İadesi Talebinin Reddi TÜRK MİLLETİ ADINA Memnu hakların iadesi talebinin reddine karar verilmesi gerektiği, dosya içeriğine uygun şekilde gerekçeleri gösterilerek mahkemece kabul ve takdir kılınmış olduğundan, hükümlü müdafiinin memnu hakların iadesi kararı verilmesi gerektiğine, lehe olan hükümlerin tatbik edilmediğine vesaireye yönelen ve yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddiyle, hükmün tebliğnamedeki düşünce gibi ONANMASINA, 06/06/2013 gününde oybirliği ile karar verildi....
Mahkemenin yargılamanın iadesi davası sonucunda verdiği karar temyiz edilebilir. Ancak aleyhine yargılamanın iadesi yoluna başvurulan karar kanundan dolayı kesin ise yargılamanın iadesi üzerine verilen karar da asıl karar gibi kesindir; yani temyiz edilemez (KURU, Baki Hukuk Muhakemeleri Usulü, 6. Baskı, Cilt: V, ..., 2001, s. 5263). Bu sebeple açılan işe iade davası 7036 sayılı Yasanın 8. maddesi uyarınca kesin olup bu davaya ilişkin açılan yargılamanın iadesi davası temyiz olunamayacağından davacı vekilinin temyiz isteminin REDDİNE, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 23.12.2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Yargılamanın iadesi talebinde bulunan ... vekili tarafından, ... aleyhine 28.12.2006 gününde verilen dilekçe ile yargılamanın iadesi istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; talebin reddine dair verilen 28.12.2006 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi talepte bulunan vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, yeni bir senet ve vesikanın ele geçirilmiş olması nedeniyle yargılamanın iadesi istemine ilişkindir. Mahkemece evrak üzerinden yapılan inceleme sonucu istemin reddine karar verilmiştir. Hükmü yargılamanın iadesi talebinden bulunan ... temyiz etmiştir. Yargılamanın iadesinin sebepleri HUMK.nun 445 maddesinde sınırlı olarak sayılmıştır. Davacı yasanın 445/1.maddesine dayanmaktadır. Hiç kuşkusuz yargılamanın iadesi talebi yeni bir davadır....
Davalı vekili, iddiaların doğru olmadığını, davacı vekilinin ileri sürdüğü hususların HMK’da öngörülmüş yargılamanın iadesi sebepleri arasında yer almadığını savunarak, davacının yargılamanın iadesi isteminin reddine karar verilmesini istemiştir. Mahkemece, iddia, savunma, toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; davacının talebine konu ileri sürdüğü hususların HMK’da öngörülen yargılamanın iadesi sebepleri içerisinde yer alamadığı gerekçesiyle, davacının yargılamanın iadesi isteminin reddine karar verilmiştir. Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir. Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı vekilinin temyiz itirazları yerinde görülmemiştir....
Bunun en önemli istisnası yargılamanın iadesi yoludur. Yargılamanın iadesi, bazı ağır yargılama hatalarında ve yanlışlıklarından dolayı, maddi anlamda kesinleşen hükmün ortadan kaldırılmasını ve daha önce kesin hükme bağlanan bir dava hakkında yeniden yargılama ve inceleme yapılmasını sağlayan olağanüstü bir kanun yoludur. Yargılamanın iadesi, sadece kesinleşmiş olan esasa ilişkin son kararlara karşı başvurulabilecek bir kanun yoludur. Maddi anlamda kesin hüküm gücü bulunmayan kararlara karşı (örneğin çekişmesiz yargıda verilen son kararlar) yargılamanın iadesi yoluna başvurulamaz. Yargılamanın iadesi davasının konusunu ise, yargılamasının iadesi istenen dava teşkil eder. Bu açıklamalar doğrultusunda somut olay incelendiğinde; yargılamanın iadesine konu edilen ... 7. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 1997/763-892 sayılı dosyasının temyiz edildiği, hükmün, Yargıtay 18. Hukuk Dairesi'nin 12.06.2014 gün 2014/8644 Esas, 2014/10398 karar sayılı ilamıyla bozulması üzerine de dosyanın, ... 8....
