HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2021/1779 KARAR NO : 2022/851 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : AMASYA İŞ MAHKEMESİ TARİHİ : 23/03/2021 NUMARASI : 2020/104 2021/136 DAVA KONUSU : İş (SSK'ca Belirlenen Eksik İşçilik Prim Oranına İtiraza İlişkin) KARAR : Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle: Amasya İl Emniyet Müdürlüğünün 12/06/2019 tarihli yazısı ile Amasya SGK da işlem gören davacı iş yerinde yapılan denetimde 2019/05 tarihinde kayıt dışı çalışanlar bulunduğunun tespit edilerek müvekkili kuruma bildirildiğini, 4 çalışanın 2019 yılının 5....
Buna göre ihaleli işlerde Kurumca yapılacak ilk değerlendirme aşamasında, asgari işçilik oranları % 25 eksiltilerek uygulanır. Kuruma bildirilmiş olan işçilik, yaklaşık maliyet bedeline veya toplam istihkak tutarına asgari işçilik oranlarının %25 eksiği ile uygulanması sonucu bulunacak asgari işçilik tutarından fazla olduğunda hemen ilişiksizlik belgesi verilecek, az olduğunda ise sigorta müfettişi incelemesi istenecektir. Sigorta müfettişince inceleme yapılmaya başlandıktan sonra ise asgari işçilik oranları % 25 eksiltilerek uygulanmayacaktır. Somut olayda Kurum işleminin iptali istenmektedir. Hükme esas alınan 18.12.2007 tarihli bilirkişi Kurulu raporunda ise belirlenen % 9 işçilik oranına, kurum işlemine yapılan itiraza rağmen, % 25 indirim uygulanarak sonuca ulaşılması usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir. Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular dikkate alınmaksızın yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir....
"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi Dava, asıl davada eksik işçilik tespitine yol açan işçilik oranının, mevzuat ve hakkaniyete uygun olarak tespiti ve prim borcunun buna göre belirlenmesi; birleşen davada ödeme emrinin iptali istemlerine ilişkindir. Mahkemece, bozma ilamlarına uyularak davaların kabulüne karar verilmiştir....
hale geldiği, 10.312,75 TL eksik işçilik tutarı üzerinden % 34,50 prim oranına göre toplam Kurum alacağının 3.557,89 TL prim ve (Kurumun hesapladığı gecikme zammına göre prim tutarı ile orantılı olarak) 4684,04 TL gecikme zammı olmak üzere toplam 8.241,93 TL olmasının gerektiği, bu durumda bilirkişi kurulunca hesaplanan eksik işçilik tutarı üzerinden mahkememizce re'sen hesaplanan prim ve gecikme zammı tutarının Kurumca hesaplanan ve davacıya tebliğ edilen miktarın üzerinde olduğu anlaşılmakla kanıtlanamayan davanın reddine karar verilmiştir." paragrafının yazılmasına ve hükmün bu düzeltilmiş şekli ile ONANMASINA, aşağıda yazılı temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine, 09.06.2016 gününde oybirliğiyle ile karar verildi....
Kurumun düzenleyici nitelikteki bu işlemine karşı idari yargı yoluna başvurarak iptal kararı alınmadıkça bir başka işçilik oranına dayanılarak hesaplama yapılamayacağı gibi, listede açıklanan işi bölümlere ayırıp her biri için ayrı işçilik oranları alınması da mümkün değildir. Ancak ihaleli işlerde bölümler halinde keşif özetine bağlanmış farklı ihale konuları varsa her biri için listede belirlenen asgari işçilik oranının esas alınması gerektiği kabul edilmelidir....
Otel isimli ve "...-55" sicil sayılı otel işyerinde SGK müfettişince yapılan genel denetim sonucu belirlenen eksik işçilik miktarı üzerinden Kurumca re'sen tahakkuk ettirilen prim, gecikme cezası ve gecikme zammından davacının sorumlu olmadığının (olumsuz tespit) tespiti istemine ilişkindir. Yargılama esnasında davacının prim, gecikme cezası ve gecikme zammını Kuruma ödemesi üzerine dava istirdat davasına dönüşmüş olup 03.12.2010 tarihli ıslah dilekçesi ile 24.643,51 TL nin her bir kalem için ödeme tarihlerinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tahsili talep edilmiştir....
Öte yandan, Kuruma, yeterli işçilik bildirilmiş olup olmadığının araştırılmasında dikkate alınacak asgari işçilik oranlarının saptanması amacıyla oluşturulan Asgari İşçilik Tespit Komisyonu tarafından belirlenmiş olan asgari işçilik değerleri, malzeme, işçilik, kar ve işin yürütülmesinde etken diğer unsurların, konuya ilişkin düzenlemeler ışığındaki hesaplamaya dayalı olarak belirli orandaki ifadesi olup; Kurum tarafından uygulanan işçilik oranının ihale konusu işin sıralanan unsurları yönünden uygunluk göstermediğinin ileri sürülmesi olanağı da bulunduğundan, böylesi durumlarda, ihaleye ilişkin tüm belgeler getirtilerek, istihkakı oluşturan kalemler, kar payı, ihale indirimi, işin yapımında kullanılan teknoloji, genel ve yöresel rayiçler ile özellikle ihale konusu işin, asgari işçilik tespitine dayanak alınan verilerden uzaklaşan yönlerini ortaya koymak ve işin yapımında ileri teknoloji kullanılması nedeniyle o iş için Kurumca belirlenen asgari işçilik oranından daha düşük işçilik oranı...
İlk derece mahkemesi tarafından davanın reddine karar verilmiş ise de; kararın eksik incelemeye dayandığı, bu itibarla ihaleye ilişkin tüm belgeler getirtilerek kayıt ve defterler üzerinde inceleme yaptırılması, faturaların doğruluğunun ve niteliğinin belirlenmesi, incelemeye konu işin (sektörün) özelliklerine göre asgari işçilik oranı ve işçilik miktarının ihale konusu iş kolunda teknik bilgi sahibi bilirkişilerin katılımıyla iş yerinde keşif yapılarak, kurum tarafından belirlenen fark işçilik miktarının doğru olup olmadığının denetlenmesi ve böylelikle eksiklikler giderilerek karar verilmesi için dosyanın mahkemesine iade edilmesi gerektiği kanaatine varılarak aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
İstinaf Sebepleri Davalı vekili, yerel mahkemece yargılama esnasında alınan bilirkişi raporunun çelişkili olduğunu, 05.01.2021 tarihli bilirkişi raporunda; temin edilen asfaltın davacının kendi tesisinde üretilmesi sebebiyle asgari işçilik hesaplanması gerektiği kabul edilecek ise asgari işçilik oranının %4 asfalt teminine ilişkin hakediş tutarlarına uygulanması gerektiğinin belirtildiğini, raporda yol onarım işi kapsamında belirlenmiş olan asgari işçilik oranı %7 olarak, asfalt teminine ilişkin asgari işçilik oranı ise %4 olarak belirlenerek davacının herhangi bir eksik bildirimde bulunmadığı kanaatine varıldığını, müvekkil kurum Asgari İşçilik Tespit Komisyonu tarafından davacı şirketin asgari işçilik oranının %4,78 olarak belirlendiğini, belirlenen asgari işçilik oranının kanunda ve yönetmelikte düzenlenen usullere göre belirlendiğini beyanla mahkeme kararı kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. C....
Gerekirse taraf tanıklarının beyanları yeniden alınarak işyerinde prim ödemesine ilişkin uygulanan esaslar belirlenmeli, davacıya uyuşmazlık konusu dönem dışında yapılan prim ödeme miktarını gösterir belgeler celp edilerek bunların ortalamasına göre davacının uyuşmazlık konusu dönemde hak kazandığı prim alacağı miktarı belirlenmelidir. Belirlenen ücret miktarına bağlı ücret alacağı bulunup bulunmadığı,buna bağlı işçinin haklı fesih koşulunun olup olmadığı, işçilik alacaklarının miktarı tespit edilmelidir. Eksik incelemeye dayalı olarak karar verilmesi isabetsizdir. SONUÇ: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 18.06.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
