"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki irtifak hakkı şerhinin terkini davasından dolayı mahal mahkemesinden verilen yukarıda gün ve sayısı yazılı hükmün; Dairemizin 26.12.2008 gün ve 2008/14186-15842 sayılı ilamı ile onanmasına karar verilmişti. Süresi içinde davalı vekili tarafından kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla, dosya içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Mahkemece yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve Dairemizce de benimsenen yerel mahkeme gerekçesine göre hüküm usul ve yasaya uygun bulunmuş, temyiz istemi bu gerekçelerle karşılanarak karar onanmıştır. Dairemiz onama ilamında düzeltilmesi gereken bir yön bulunmadığından, HUMK’nun 440.maddesindeki nedenlerden hiçbirisine uymayan karar düzeltme isteminin reddi gerekmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki tapu kaydındaki irtifak hakkı şerhinin terkini davasından dolayı mahal mahkemesinden verilen yukarıda gün ve sayısı yazılı hükmün; Dairemizin 16.05.2016 gün ve 2014/17024 Esas, 2016/5918 Karar sayılı ilamı ile onanmasına karar verilmişti. Süresi içinde davalı Hazine vekili tarafından kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla, dosya içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Mahkemece yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve Dairemizce de benimsenen mahkeme kararının gerekçesine göre hüküm usul ve yasaya uygun bulunmuş, temyiz istemi bu gerekçelerle karşılanarak onanmıştır. Dairemizin onama ilamında düzeltilmesi gereken bir yön bulunmadığından, HUMK’nın 440.maddesindeki nedenlerden hiçbirisine uymayan karar düzeltme isteminin reddi gerekmiştir....
un kullanımında olduğu ve 5 yıl süreyle TTK lehine irtifak hakkı şerhlerinin bulunduğu iddiasıyla şerhlerin kaldırılması istemiyle dava dava açmıştır. Mahkemece, davanın kabulüne; 131 ada 8 nolu parselin tapu kaydının beyanlar hanesindeki "1979 yılından beri Durmuş oğlu İskender Alaçam'ın kullanımındadır" şerhinin ve 07/04/1989 tarihinden itibaren 5 yıl süreyle Türkiye Taşkömürleri Kurumu lehine tesis edilen irtifak hakkının kaldırılmasına karar verilmiş, hüküm davalı ... Müdürlüğü vekilince temyiz edilmiştir. Dava, tapu kaydındaki şerhin terkini istemine ilişkindir. Çekişmeli taşınmazın bulunduğu yörede, 14/12/1993 - 12/01/1994 tarihleri arasında ilân edilen kadastro çalışmaları vardır. Çekişmeli taşınmaz... Kadastro Mahkemesinin 1994/53 E. - 1664/86 K. sayılı kararı ile hükmen orman olarak 22/09/1994 tarihinde tescil edilmiştir....
Yönetimi ve davalılardan .... tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Davacı 18/10/2001 tarihinde kesinleşen orman kadastro çalışmasına göre.... bulunan 1384 parsel sayılı taşınmazın orman sınırları içerisinde kaldığını beyanla taşınmazın davalı ... ve ... adına olan tapusunun iptali ile orman vasfıyla Hazine adına tescili, taşınmaz üzerinde .... lehine konulmuş daimi irtifak hakkının terkini ve taşınmaza müdahalenin önlenmesi istemiyle dava açmıştır. Mahkemece, dava konusu taşınmazın orman kadastro sınırı içerisinde kalan ve orman sayılan yerlerden olduğu gerekçesi ile davanın kabulüne, ..... 1384 parsel sayılı taşınmazın tapusunun iptali ile orman vasfıyla Hazine adına tesciline, taşınmaz üzerindeki daimi irtifak ve diğer şerhlerin silinmesine karar verilmiş, hüküm davacı ve davalı ... tarafından temyiz edilmiştir. Dava, tapu iptali ve tescil talebine ilişkindir....
Kurumu lehine yer alan irtifak şerhlerinin kaldırılması istemiyle dava açmıştır. Mahkemece, davanın kabulüne; 126 ada 8 sayılı parselin tapu kaydının beyanlar hanesindeki "1974 yılından beri Osman oğlu ...'ün kullanımındadır" şerhinin ve 07/04/1989 tarihinden itibaren 5 yıl süreyle ... Kurumu lehine tesis edilen irtifak hakkının kaldırılmasına karar verilmiş, hüküm davalılardan ... Müdürlüğü ile ... vekilleri tarafından temyiz edilmiştir. Dava, tapunun beyanlar hanesinde yer alan şerhin terkini istemine yöneliktir. Çekişmeli taşınmazın bulunduğu yörede 6831 sayılı Kanun hükümlerine göre yapılan ve 1987 yılında kesinleşen orman kadastrosu çalışmaları bulunmaktadır....
UYUŞMAZLIK KONUSU OLAN HUSUSLAR: Davacının irtifak hakkının terkini için davalıya ödediği bedeli isteyip isteyemeyeceği, isteyebilmesi halinde ödenecek miktar ve ödenen miktara göre iade edilecek miktar hususları taraflar arasında ihtilaf konusudur. GEREKÇE VE DEĞERLENDİRME: 1- Davacı, dava konusu taşınmaza ilişkin irtifak hakkının terkini bedelini "dava açacağına" ilişkin ihtirazi kayıtla ödemiş olmakla, terkin için ödenen bedele ilişkin dava açma hakkının bulunduğu açıktır. 2- İlk Derece Mahkemesince mahallinde keşif yapılarak, üç ayrı heyetten bilirkişi raporları alınmış ve bu raporlar esas alınarak yukarıda belirtilen şekilde karar verilmiştir. Dava konusu uyuşmazlık Kamulaştırma Kanununun 22. maddesi uyarınca tarafların anlaşmasıyla vazgeçme ve devir değil dava konusu taşınmazdan geçen enerji nakil hattının deplase edilmesi nedeniyle söz konusu irtifak hakkının bedeli karşılığı terkini, yani Borçlar Hukuku anlamında bir icap ve kabul ilişkisi temeline dayanmaktadır....
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu şerhin kaldırıldığını,şerhin terkini için öncelikle kuruma başvuru yapılması gerektiğini, Adıyaman ilinde her yıl sayısı beş binleri geçen kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat davalarının açıldığını, yargılama sonunda davanın kabulüne karar verilmesi halinde davacı lehine belli bir tazminata, davalı kurum lehine de irtifak hakkı tesciline karar verildiğini, irtifak hakkının tapuya tescil edilebilmesi için kararın kesinleşmesi ve tescil tarihinde ilamda adı geçen davacının malik olması gerektiğini, dilekçelerinde verdikleri örneklerden anlaşılacağı üzere dava açan maliklerin yargılama aşamasında ve hatta karar kesinleştikten sonra mülkiyet devri gerçekleştirebildiklerini, bu halde irtifakın tescilinin mümkün olmadığı gibi kurumun ilamla kendisine yüklenen bedeli ödemesine rağmen bu bedel karşılığı hak kazandığı irtifak hakkının tescil edilemediğini, kamulaştırmasız el atma dosyalarında davalıdır şerhi taleplerinin mahkemeler tarafından...
Yargıtay 5.HD'nin emsal niteliğindeki 2009/11639- 2009/12182 E-K, 2010/12314- 2010/19634 E-K, 2010/6215- 12195 E-K sayılı kararlarındaki belirlemeler gözönüne alındığında taşınmazdan kamulaştırma yapılmaksızın geçirilen enerji nakil hattı nedeniyle davalı idare lehine irtifak hakkı tesis edilmesi halinde, tesis edilen irtifak hakkının tapuya tescil edilmesi yerine, Kamulaştırma Kanununun 31/b maddesi uyarınca satılamaz şerhinin konulması maddenin düzenleme amacına uygun düşmemektedir. Kamulaştırmasız el atma davasında idarenin taşınmazın tapu kaydına ihtiyati tedbir niteliğinde -davalıdır- şerhi konulması yönündeki taleplerinin Mahkemece reddi de tapu kaydına 31/b şerhi konulması açısından hukuken kabul edilir bir gerekçe değildir....
Yargıtay 5.HD'nin emsal niteliğindeki 2009/11639- 2009/12182 E-K, 2010/12314- 2010/19634 E-K, 2010/6215- 12195 E-K sayılı kararlarındaki belirlemeler de gözönüne alındığında taşınmazdan kamulaştırma yapılmaksızın geçirilen enerji nakil hattı nedeniyle davalı idare lehine irtifak hakkı tesis edilmesi halinde, tesis edilen irtifak hakkının tapuya tescil edilmesi yerine, Kamulaştırma Kanununun 31/b maddesi uyarınca satılamaz şerhinin konulması maddenin düzenleme amacına uygun düşmemektedir. Dava konusu taşınmazla ilgili kamulaştırmasız el atma nedeniyle açılan tazminat davasının kabulü halinde irtifak tesis ve tesciline ilişkin hükmün özetinin mahkemece tapu sicil müdürlüğüne gönderilip tapu kaydına işleneceği, kararın kesinleşmesi sonrasında ise tesis edilen irtifak hakkı tapuya tescil edileceği halde, davalı idare tarafından karar tarihinden sonra tapuda 31/b şerhi tesis ettirilmesinin yasal dayanağı bulunmayıp, bu işlem davacının mülkiyet hakkının engellenmesi mahiyetindedir....
ın kullanımında olduğu ve 5 yıl süreyle TTK lehine irtifak hakkı şerhlerinin bulunduğu iddiasıyla şerhlerin kaldırılması istemiyle dava dava açmıştır. Davalı TTK ise, dilekçesinde 1982 Anayasasının 169. maddesinde geçen kamu yararı kavramının sadece kamu hizmetlerini değil kamu yararına olan tüm faaliyetleri kapsadığını, anılan parselde maden çıkarımının da bu anlamda başka yerde yapılmasının zor bir faaliyet olması sebebiyle irtifak hakkı tesisinin devam etmesi gerektiğini belirtmiştir. Mahkemece, davanın kabulüne; 122 ada 9 sayılı parselin tapu kaydının beyanlar hanesindeki "1980 yılından beri İsmail oğlu ... ...'a aittir." şerhinin ve 07/04/1989 tarihinden itibaren 5 yıl süreyle ... ... ... lehine tesis edilen irtifak hakkının kaldırılmasına karar verilmiş, hüküm davalı ... ... ... ... ... vekilince temyiz edilmiştir. Dava, tapu kaydındaki şerhin terkini istemine ilişkindir. Çekişmeli taşınmaz Zonguldak Kadastro Mahkemesinin ... E. - ......
