Bunun sonucu olarak, taraflar sözleşmenin koşullarını ve karşılıklı olarak edimlerini diledikleri gibi belirleyebilirler. Ancak tarafların bu koşulları ve karşılıklı edimleri tayin ederlerken, diğer tarafın içinde bulunduğu olumsuz koşullardan yararlanılmış, bu olumsuz koşullar nedeniyle bir taraf haksız yararlar temin etmişse, buna rağmen sözleşmenin geçerli olduğunu iddia etmek adalet duygularını sarsabilir. İşte aşırı yararlanma denilen kurum bu amaçla kabul edilmiştir. Aşırı yararlanma, taraflardan birinin içinde bulunduğu olumsuz koşulların, diğer tarafın sömürülmesini ve dolayısıyla aşırı yararlanılmasını engelleyen bir hukuksal koruma yoludur" (Ahmet Kılıçoğlu – Borçlar Hukuku Genel Hükümler – 2012 – Sayfa 215). Öğretide ve yargısal kararlardaki hakim görüş nazara alınarak yanılma, aldatma ve korkutma gibi iradenin fesada uğratıldığı hallerde olduğu gibi aşırı yararlanma (sömürme, gabin) halini de iradenin hükümsüzlüğü gibi değerlendirmek gerekmektedir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL Taraflar arasında birleştirilerek görülen davada; Davacı, asıl ve birleşen davalarında; ortak miras bırakanları olan dedesi ... malik olduğu 285 ada 5 sayılı parsel ve 293 ada 3 ile 12 sayılı parselleri oğlu olan davalıya satış suretiyle temlik ettiğini, yapılan işlemin mirasçıdan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğunu ileri sürerek, miras payı oranında tapu iptal ve adına tescile karar verilmesini istemiş, daha sonra 3 ile 12 sayılı parsellerin satılmış olması nedeniyle bu taşınmazlar yönünden davasını bedele dönüştürmüştür. Davalı, karşı davasında; miras nedeni ile aleyhinde dava açmaması şartıyla malik olduğu 5775 sayılı parseli yeğeni olan davacıya devrettiğini, yine de aleyhinde yukarıda belirtilen davanın açıldığını, iradesinin fesada uğratılması nedeniyle devir işlemini yaptığını ileri sürerek, tapu iptali ve tescil istemiştir....
Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil oladığı taktirde tenkis isteğine ilişkindir. Dosya içeriği ve toplanan delillerden; 1919 doğumlu muris T7 16.06.2001 tarihinde ölümü ile geriye kızları davacılar Sevim, Hacer, Reyhan , ile davalı oğlu T5 dava dışı torunları Özlem, Şebnem, Ahmet, Ayhan, Nursel, Ruhan'ın kaldığı, Çanakkale ili, Lapseki ilçesi, suluca köyü, Köyiçi mevkii 116 ada 39 parsel sayılı taşınmazın tamamı, aynı yer 38 parsel sayılı taşınmazın 1/2 si muris adına kayıtlı iken 20.04.1988 tarih 608 yevmiye nolu işlem ile davalı T5 satış suretiyle devrettiği anlaşılmaktadır. Uygulamada ve öğretide "muris muvazaası" olarak tanımlanan muvazaa, niteliği itibariyle nisbi (mevsuf-vasıflı) muvazaa türüdür. Söz konusu muvazaada miras bırakan gerçekten sözleşme yapmak ve tapulu taşınmazını devretmek istemektedir....
Hukuk Dairesinden verilen 22/11/2021 tarihli ve 2019/1574 Esas - 2021/1684 Karar sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmiş olmakla, dosya tetkik olunarak gereği düşünüldü. -KARAR- Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı pay oranında tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir. İlk Derece Mahkemesince, temlikin ölünceye kadar bakım akdi karşılığı yapıldığı ve temlikin muvazaalı olduğunun ispatlanamadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, davalı vekilinin istinafı üzerine Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 1....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : VASİYETNAMENİN İPTALİ -KARAR- Mahkeme kararındaki nitelendirmeye göre dava; vasiyetnamenin iptali ile muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil isteklerine ilişkindir. Vasiyetnamenin iptal edilip edilmemesi, muris muvazaası olgusunun gerçekleşip gerçekleşmeyeceği sonucuna etkili olacağından ve vasiyetnamenin iptali davalarının temyiz incelemesi de Yargıtay Büyük Genel Kurulunun 21.01.2013 tarih ve 1 sayılı kararı ile aynen kabul edilen ve 26.1.2013 günü Resmi günü Resmi Gazetede yayımlanarak 01.02.2013 tarihinde yürürlüğe giren hukuk dairelerine ilişkin işbölümü uyarınca temyiz incelemesi Yargıtay 3.Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. Hal böyle olunca, yukarıda açıklanan nedenlerle, dosyanın ilgisi yönünden 3. Hukuk Dairesi Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE,25.9.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL-TENKİS Taraflar arasında görülen tapu iptali tescil-tenkis davası sonunda, yerel mahkemece davanın kısmen kabulüne ilişkin olarak verilen karar davalı vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ...'ın raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü; -KARAR- Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali tescil olmadığı takdirde tenkis istemine ilişkindir....
Dosya incelenerek gereği görüşülüp düşünüldü: -KARAR- Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali-tescil, olmazsa tazminat isteğine ilişkindir. Davacılar, mirasbırakan anneleri ...'nin kök mirasbırakan babalarından intikal eden 3 nolu parseldeki payını mirastan mal kaçırmak amacıyla davalı oğluna temlik ettiğini ileri sürerek tapu iptali-tescile, aksi takdirde tazminata karar verilmesini istemişlerdir. Davalı, mirasbırakan annesine baktığını, onun da minnet ifadesi olarak payını temlik ettiğini belirtip davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, davacıların satış aktinde yer aldıkları, kendi muvazaalarına dayanarak iptal-tescil isteyemeyecekleri gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Getirtilen kayıt ve belgelerden, kök mirasbırakan ...'nun 1989 yılında öldüğü, geride eşi ... ile çocukları...,...,..., ..., ...,...ve ...'...
İstinaf Sebepleri Davalılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; tenkis için hak düşürücü sürenin geçtiğini, dava konusu olayda muris muvazaası olmadığını, bu nedenle de saklı paya tecavüzün mevcut bulunmadığından davanın tümden reddinin gerektiğini, bilirkişi raporları arasındaki çelişki giderilmeden hüküm kurulduğunu ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir. C. Gerekçe ve Sonuç Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; 1. Tüm dosya kapsamına göre, davacı ve davalıların muris Beşir Ayvaz mirasçılarından olduğu, murisin 16/03/2014 tarihinde öldüğü, eldeki davanın muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptal ve tescil olmadığı taktirde tenkis istemli davanın süresi içinde 27/02/2015 tarihinde açıldığı, tenkis yönünden kabul edilen davada hükme karşı davalılar başvuruda bulunduğundan tenkis yönünden inceleme yapılması gerektiği tenkis alacağına yönelik hesapta bir isabetsizlik görülmediği, 2....
Dosya incelenerek gereği görüşülüp düşünüldü: -KARAR- Dava ve birleştirilerek görülen dava, ehliyetsizlik ve muris muvazaası hukuksal nedenlerine dayalı tapu iptali-tescil isteğine ilişkindir. Davacı ... Başer, eşi olan muris Sevim Başar'ın gerek bizzat gerekse vekil aracılığıyla yaptığı temliklerin ehliyetsizlik ve muris muvazaası hukuksal nedenleriyle geçersiz bulunduğunu ileri sürerek miras payı oranında tapu iptali-tescil isteğiyle asıl davayı açmış; murisin kardeşi olan ... da, aynı iddialarla açtığı birleşen davasında miras payı oranında tapu iptali-tescile karar verilmesini istemiştir. Davalılar, işlemlerin geçerli olduğunu belirtip her iki davanın da reddini savunmuşlardır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL Taraflar arasında görülen davada; Davacı, ortak miras bırakanları...'nın kendisinden mal kaçırmak amacıyla ve muvazaalı olarak İstanbul ili, Fatih ilçesindeki taşınmazlarını davalı eş ve çocuklarına satış suretiyle temlik ettiğini ileri sürüp, tapu kayıtlarının iptali ile miras payı oranında adına tescilini, olmazsa tenkis ve payına düşen kira bedeli ile manevi tazminata karar verilmesini istemiştir. Davalılar, davanın reddini savunmuşlardır. Mahkemece, 25.02.2008 tarihli sözleşme gereğince tarafların sulhüne karar verilmiştir. Karar, davacı ve davalılar tarafından süresinde temyiz edilmiş olmakla; Tetkik Hakimi ...'ın raporu okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelendi, gereği görüşülüp, düşünüldü. -KARAR- Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescili isteğine ilişkindir....
