Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Uyuşmazlık, inançlı işlem hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. 6.2. İlgili Hukuk Bilindiği üzere; inanç sözleşmesi, inananla inanılan arasında yapılan, onların hak ve borçlarını belirleyen, inançlı muamelenin sona erme sebeplerini ve devredilen hakkın, inanılan tarafından inanana geri verme (iade) şartlarını içeren borçlandırıcı bir muameledir. Bu sözleşme, taraflarının hak ve borçlarını kapsayan bağımsız bir akit olup, alacak ve mülkiyetin naklinin hukuki sebebini teşkil eder. 05.02.1947 tarihli 20/6 sayılı İnançları Birleştirme kararı uyarınca, inançlı işleme dayalı iddianın, şekle bağlı olmayan yazılı delille kanıtlanması gerekeceği kuşkusuzdur....
Dava, inanç sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir. İnançlı işlemler, inananın teminat oluşturmak veya yönetilmek üzere mal varlığı kapsamındaki bir şey veya hakkını, inanılana devretmesi ve inanılanın da inanç anlaşmasındaki koşullara uygun olarak inanç konusu şeyi kullanmasını, amaç gerçekleştiğinde ise belirlenen şekilde inanana iade etmesini içeren işlemlerdir. İnançlı bir işlem ile inanan, sahibi olduğu bir mülkiyet veya alacak hakkını inanılana kazandırıcı bir işlemle devretmekte ancak borçlandırıcı bir sözleşme ile de onu bazı yükümlülükler altına sokmaktadır. İnançlı işlemin taraflarını, inanan ve inanılan oluşturur. Bir ... ya da nesneyi, güvendiği bir kişiye inançlı olarak devreden kimseye “inanan” adı verilir. Devredilen hak veya nesneyi, kendisine ait bir hak olarak kendi yararına, doğrudan doğruya ve dolayı olarak kullanan kişiye de “inanılan” denir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 11.02.2011 gününde verilen dilekçe ile dilekçe ile tapu iptali ve tescil istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 29.11.2011 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: _K A R A R_ Davacı, taraflar arasındaki 27.12.2005 tarihli inanç sözleşmesine dayalı olarak dava konusu 3 parsel tapu kaydında davalı adına tescilli 9/240 payın 1/2'sinin iptali ile adına tescilini istemiştir. Davalı, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, hukuken geçerli olmayan sözleşmeye dayalı tapu iptali tescil istenemeyeceğinden, davanın reddine karar verilmiştir. Hükmü, davacı vekili temyiz etmiştir....
-KARAR- Dava, inançlı işlem hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkin olup mahkemece, iddiaların kanıtlanamadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Ne var ki, davacılar, miras bırakanlarının yapmış olduğu temlikin inançlı işleme dayalı olduğunu ileri sürerek, tapunun iptali ile miras payları oranında tescilini dava etmişlerdir. Bu durumda, davacıların miras bırakanı Gani'nin terekesinin el birliği mülkiyete tabi olduğu, dayanılan hukuki sebebe ilişkin açılacak iptal ve tescil davalarının tereke adına açılması ... Medeni Kanunun 701 ve devamı maddeleri gereği zorunludur. Ancak eldeki davada pay oranında istekte bulunulduğundan, açılan davanın dinlenme olanağı yoktur....
Öte yandan, uyuşmazlığın çözümünde dayanak yapılan İçtihadı Birleştirme Kararı, konusuyla sınırlı, gerekçesiyle açıklayıcı ve sonuçlarıyla görülmekte olan benzer davalar için bağlayıcıdır. “Mülkiyet hakkına” dayanılarak, inançlı işlem iddiasıyla açılan tapu iptal davası ile “şahsi hakka” dayanılarak, inançlı işlem iddiasıyla açılan tapu iptali davası arasında farklılık bulunmaktadır. Şöyle ki, mülkiyet hakkına dayalı tapu iptal davasında, davaya konu taşınmazın mülkiyetinin önceden davacıda bulunduğu, teminat amacıyla veya başka bir sebeple davalıya devredildiği ve yapılan inanç sözlemesi gereğince taşınmazın mülkiyetinin davacıya iadesi gerekirken, davalı tarafın bu inanç sözleşmesine aykırı davranması nedeniyle iadeye yanaşmadığından tapunun iptali ile davacı adına tescili talep edilmektedir....
Bilahare Dairemizin 23.12.2014 günlü mahalline iade kararı sonrası dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: KA R A R Asıl dava, davalılar ... ve ... aleyhine inanç sözleşmesi ve muvazaa iddiasına dayalı dava konusu ... Köyü 767 ve 787 parsellerin tapu kayıtlarının iptali ve tescili ikinci kademede tazminat istemlerine, birleştirilen dava ise davalı ... aleyhine inanç sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescili istemlerine ilişkindir. Mahkemece, asıl davada davacının davalı ... aleyhine açtığı tapu iptali tescil isteminin dava şartı yokluğundan usulden reddine, davalı ... aleyhine açtığı tapu iptali ve tescil ile tazminat istemlerinin de reddine, birleştirilen davada davacının davalı ... aleyhine açtığı tapu iptali ve tescil isteminin atiye bırakılması nedeni ile konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir. Hükmü, davacı vekili temyiz etmiştir....
Hukuk Dairesince; Mahkemece davanın hile hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil, olmadığı takdirde bedel isteği olarak nitelendirilse de dava dilekçesi içeriğinden ve iddianın ileri sürülüş biçiminden, davada, inançlı işlem hukuksal nedenine dayanıldığı, dosyada mevcut deliller arasında yazılı delil ve delil başlangıcı niteliğinde herhangi bir delil olmadığı, ancak davacının yemin deliline dayandığı, Mahkemece davanın inanç sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescil, olmadığı takdirde rayiç bedelin tahsili davası olarak nitelendirilerek buna göre delillerin değerlendirilmesi, davacının delilleri arasında yemin delilinin de bulunması nedeniyle davacıya yemin teklif etme hakkı hatırlatılarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak dosyanın Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiş; gönderme kararı üzerine yapılan yargılama sonucunda İlk Derece Mahkemesince inançlı işlem iddiasının davacı tarafından usulünce ispatlanamadığı...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL -KARAR- Mahkeme kararındaki nitelendirmeye göre dava; konusu taşınmazda önceden mülkiyet hakkı bulunmaksızın şahsi hakka dayalı inançlı işlem hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. Yargıtay Büyük Genel Kurulunun 24.01.2014 tarih ve 1 sayılı kararı ile aynen kabul edilen ve 29.01.2014 günü Resmi Gazetede yayımlanarak 01.02.2014 tarihinde yürürlüğe giren hukuk dairelerine ilişkin işbölümü uyarınca temyiz incelemesi Yargıtay 14.Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. Hal böyle olunca, yukarıda açıklanan nedenlerle, dosyanın ilgisi yönünden anılan Daire Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE,22.9.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL Taraflar arasındaki uyuşmazlığın ... sonrası inançlı işlem hukuki sebebine dayalı tapu iptal ve tescil istemine ilişkin olduğu anlaşılmakla, Yargıtay Büyük Genel Kurulu'nun 2014/1 sayılı kararı gereğince temyiz inceleme görevi Yargıtay 1. Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. Bu nedenlerle dosyanın Yargıtay ... 1. Hukuk Dairesi Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE, 31.03.2014 gününde oybirliği ile karar verildi....
Hukuk Dairesi MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacılar tarafından, davalı aleyhine 15.06.2015 gününde verilen dilekçe ile inanç sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescil talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 25.02.2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacılar tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, inanç sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir....
