"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Y A R G I T A Y K A R A R I Dava, İmar Kanunu 10/c maddesi uygulaması sonucu bedel artırımı istemine ilişkindir. Davanın bu niteliğine göre, inceleme görevi Yargıtay 5.Hukuk Dairesinindir. Bu itibarla dosyanın gerekli inceleme yapılmak üzere Yüksek 5.Hukuk Dairesine gönderilmesine, 12.12.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi....
İmar uygulaması nedeniyle tesis edilmiş olan kanuni ipoteğin bedeli karşılığında kaldırılması talep edildiğine göre ipotek bedelinin dava tarihindeki rayiç bedeli belirlenerek hüküm kurulması gerekir. Mahkemece, imar uygulaması sonucu davacının taşınmazı içinde kalan davalı taşınmazının dava tarihindeki değeri bilirkişi marifetiyle belirlenerek, bu bedel depo ettirildikten sonra karar verilmesi gerekirken ipotek tesis tarihindeki bedel depo ettirilerek davanın kabulüne karar verilmiş olması yanlış olmuş kararın bozulması gerekmiştir. SONUÇ: Temyiz olunan kararın açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, 09.10.2008 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
Davalı vekili, imar uygulaması nedeniyle davalının kayıp taşınmaz miktarının dava tarihindeki gerçek değeri hesaplanarak ödenmesi karşılığında ipoteğin kaldırılabileceğini belirterek davanın reddini istemiştir. Mahkemece, davanın kabulü ile ipoteklerin kaldırılmasına karar verilmiştir. Hükmü, davalı vekili temyiz etmiştir. Uyuşmazlık konusu ipoteklerin davacıların taşınmazlarında imar uygulaması sonucu oluşan artışa karşılık konulduğu, 09.03.2016 tarihli bilirkişi raporunda hesaplanan bedeller doğrultusunda; 3131 ada 7 parsel için 12.939,00TL ipotek bedeli, 3131 ada 9 parsel için 11.577,00TL ipotek bedeli, 3131 ada 11 parsel için 9.761,00TL ipotek bedeli, 3131 ada 12 parsel için 14.200,00TL ipotek bedelinin depo edildiği ve sonrasında ipoteklerin kaldırılmasına karar verildiği görülmüştür....
Dosya içindeki bilgi ve belgelere göre, davacılar murisinin dava konusu 558 parselde payının 2437 ada 1 parsele şuyulandırıldığı parkta kalması nedeniyle de 3.952,00 Eski TL bedele dönüştüğü ve davalı idarenin mülkiyetinde bulunan 795 parsel sayılı taşınmazda belirtilen bedel için davacılar murisi lehine ipotek tescil edildiği anlaşılmıştır. Buna göre, davacı murisinin payının imar uygulaması ile bedele dönüştüğü ve davacılar murisi lehine de ipotek tesis edilmesi nedeniyle ipotek karşılığının arttırılması niteliğinde olmasına rağmen davacı tarafından kamulaştırmasız el atma davası olarak açılması hukuki nitelendirme hakime ait olması nedeniyle sonuca etkili değildir. Bu niteliğe göre de; 3194 sayılı İmar Kanununun 17/son maddesi" bu madddeye göre bedel takdirleri ve bu bedellere itiraz şekilleri 2942 sayılı Kamulaştırma Kanun hükümlerine göre yapılır" hükmü ve 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 37.maddesi gözönünde bulundurularak bu tür davalarda Asliye Hukuk Mahkemesi görevlidir....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 06/11/2018 NUMARASI : 2015/58 Esas - 2018/410 Karar DAVA KONUSU : İmar Uygulamasından Doğan İpotek Bedel Arttırımı KARAR : Yukarıda gün ve sayısı yazılı hükmün istinaf incelemesi talep edilmiş olmakla, dairemizce dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda gereği görüşülüp düşünüldü; TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ: Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; İstanbul İli, Sancaktepe İlçesi, Yenidoğan Mahallesi, 1532 parsel sayılı taşınmazın imar uygulaması sırasında bedele dönüştürülen kısmına takdir edilen bedelin artırılmasını talep ve dava etmiştir. Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; 24.05.2013 tarih ve 6487 sayılı yasanın 21 maddesi kapsamında yapılan değişiklikler göz önünde tutularak değerlendirme yapılması gerektiğini, davanın uzlaşma şartı yerine getirilmediği için reddini talep etmiştir....
Davalı, çekişmeli taşınmazı imar uygulamasından önceki paylı maliklerden 1991 yılında tapu dışı yolla satın alıp iyiniyetli malik sıfatı ile yapılandığını, satın aldığı kişilerin bir bölümünden intikal yönünde vekalet aldığını, ancak tedbir kararı sebebiyle intikal yaptıramadığını, ....... aleyhine de ... 2.Asliye Hukuk Mahkemesinde 2005/399 esas sayılı dosyada tapu iptali ve tescil, olmazsa bedel istekli dava açtığını belirterek davanın reddini savunmuştur. Mahkemece; davacının paylı mülkiyet üzere malik olduğu çaplı taşınmaza davalının imar uygulamasından önce harici satışa dayalı olarak iyiniyetle yapılandığı, imar uygulaması sebebiyle tecavüzün oluştuğu, davalının dava açılmasına sebebiyet vermediği gerekçesiyle davalının el atmasının önlenmesine, taşınmaz üzerindeki binanın kal'ine, 1.000.-TL ecrimisilin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, harç ve yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmiştir....
Nitekim, 31.05.2006 tarihli satışa ilişkin resmi senette yeni malik olan davacının taşınmazın ipotek yüküyle satın aldığı görülmektedir. Kuşkusuz, Türk Medeni Kanununun 883.maddesi uyarınca alacağın sona ermesi halinde, ipotekli taşınmaz malikinin alacaklıdan ipoteği terkin ettirme yetkisi bulunmaktadır. Somut olayda, ipotek alacaklıları olan davalıların önceki malik aleyhine ipotek bedelinin arttırılması istemiyle İzmir 6.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2007/104 esasında kayıtlı davayı açtığı, mahkemece taleple bağlı kalınmak koşuluyla ipotek bedelinin 15.000,00 TL’ye arttırıldığı, hükmün Yargıtay denetiminden geçerek kesinleştiği anlaşılmaktadır. Sözleşmeyle ve tarafların iradesiyle kurulan ipotek akit tablosuyla belirlenen değerlere kural olarak hakimin müdahale imkanı yoksa da imar uygulaması sonucu yapılan işlemle belirlenen bedel tarafların iradesiyle ortaya çıkmadığından, bu bedele hakim tarafından müdahale imkanı bulunmaktadır....
Tespit edilen bu bedel, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi tablosu esas alınmak suretiyle dava tarihi itibariyle güncellenir ve ortaya çıkan gerçek bedel hak sahibine ödenir.) hükmü getirilmiş olup, söz konusu yasal düzenleme açıkça ipotek borçlusunun" kamu idareleri olması haline ilişkin olup, 2981 sayılı Kanun hükümleri uyarınca yapılan imar uygulamalarında, ipotek borçlusunun belediye, valilik gibi kamu idareleri değil, şahıslar olması halinde bedele dönüşen hissenin düzenlemeye tabi tutulmasındaki amaç kamu hizmetine tahsis olmadığından, bahsedilen yasal düzenlenmenin de dava konusu somut olayda uygulama imkanı yoktur....
DAVA Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı idare aleyhine açılan imar uygulaması sırasında bedele dönüştürülen davacı payı nedeniyle tesis edilen ipotek karşılığının artırılması istemine ilişkin davada dava konusu ... ili, ... ilçesi, ... Mahallesi, 2247 ada 4 parsel sayılı taşınmazın imar uygulaması sonucu bedele çevrilen 89 m²lik kısmının bilirkişi raporu doğrultusunda belirlenen 247.270,38 TL bedelin ek dava olarak 02.07.2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir. II. CEVAP Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının İstanbul Anadolu 8....
Bir kısım davalılar vekillerinin istinaf başvuruları yönünden ise; Dava konusu taşınmazdaki davacılar murisine ait hissenin imar uygulaması sonucunda bedele dönüştürülerek, hissesi davalılar adına kaydedilmiş olup, muris lehine ipotek tesis edildiği dosya kapsamıyla sabittir. 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 6487 sayılı Yasanın 21. maddesi ile değişik geçici 6. maddesindeki yasal düzenleme açıkça ipotek borçlusunun kamu idareleri olması haline ilişkin olup, gerçek kişiler arasındaki ipotek bedelinin artırılması davalarında uygulanma imkânı bulunmamaktadır....
