DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:Samsun 4.Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2022/28 Esas sayılı derdest olan dava dosyasında verilen ihale sonucu yapılan sözleşmeden kaynaklı muarazanın giderilmesi ile davalı tarafça yapılan işlemin iptali talepli davada verilen ihtiyati tedbir kaldırılması talebinin reddine ilişkin ara kararın kaldırılması için davalı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, yapılan inceleme sonucunda; İstinaf incelemesine konu ve esas teşkil eden eldeki dava; ihale sonucu yapılan sözleşmeden kaynaklı muarazanın giderilmesi ile davalı tarafça yapılan işlemin iptali istemine ilişkindir. Davalı vekili tarafından süresi içinde yapılan istinaf başvuru incelemesine konu istem ise; Samsun 4.Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2022/28 Esas sayılı derdest dosyasındaki 17/02/2022 tarihli ara kararın kaldırılarak, taleplerinin kabulüne, ihtiyati tedbirin kaldırılmasına karar verilmesine ilişkindir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ, HUKUKİ SEBEPLER VE GEREKÇE: HMK'nın 355. maddesi uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebepler ve kamu düzeni ile sınırlı olarak yapılan istinaf incelemesinde; Dava, taraflar arasında yapılan ihalenin mücbir sebep (covid-19) nedeniyle gereklerinin yerine getirilmemesinin tespiti ile davalı idarece sözleşme süresinin uzatılmaması nedeniyle oluşan muarazanın giderilmesi istemine ilişkindir. Mahkemece, idari yargının görevli olduğu gerekçesiyle, HMK'nın 114/1- b maddesi uyarınca dava şartı yokluğundan davanın usulden reddine karar verilmiş, karar davacılar vekili tarafından istinaf edilmiştir. Uyuşmazlık, 4735 sayılı Kanun uyarınca, ihale sonucu imzalanan öğrenci taşıma amaçlı araç kiralama hizmet alımı sözleşmesinden kaynaklanmaktadır. Türk Yargı Sistemine göre idari yargının konusu, idari makamların idare hukuku alanındaki faaliyetlerinden doğan uyuşmazlıklardır....
Mahkemece, davalı tarafın belediye olduğu, ihalenin iptali işleminin idari bir işlem olduğu, söz konusu idari işlemin iptali için idari yargıda dava açılması gerektiği gerekçesiyle mahkemenin görevsizliğine ve dava dilekçesinin görevsizlik nedeniyle reddine karar verilmiş; hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir. Davalı Belediyenin açtığı ihale sonucu ... Parkının işletilmesi hususunda aralarında 29.08.2003 tarihli sözleşmenin yapıldığı ve bu şekilde taraflar arasındaki sözleşme ilişkisinin tamamlanarak kurulduğu ancak daha sonra yönetimin değişmesi sonucu 07.10.2004 tarihinde Encümence alınan kararla ihale ve sözleşmenin feshine karar verildiği anlaşılmaktadır. İddialarını ve delillerini bildirmek taraflara, delillerin takdir ve değerlendirilmesi, hukuki 2009/1983-6982 tavsifin yapılması, uygulanacak yasa hükmünün bulunup uygulanması HUMK.nun 74 ve devamı maddeleri gereğince doğrudan hakimin görevidir....
"İçtihat Metni" Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi İnceleme konusu karar, Asliye Hukuk Mahkemesince verilen sözleşmeden kaynaklı işlemin iptali ile muarazanın men'i isteğine ilişkin olup, dosyanın ... .... Hukuk Dairesine GÖNDERİLMESİNE, 29.09.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Mahkemece iddia, savunma, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre; davanın, hurda taşıma ihalesi sonrası akdedilen sözleşmeler nedeni ile verilen teminat mektuplarına yönelik sataşmanın giderilmesi ve teminat mektuplarının iadesi, aynı sözleşme nedeni ile davalı tarafça tahakkuk ettirilen ve davalı tarafça ödenen ceza bedellerinin istirdatı ve aynı sözleşme nedeni ile ödenmediği belirtilen bedelin tahsili istemine ilişkin olduğu, Uyuşmazlık Mahkemesinin 06.07.2008 tarihli 2008/238 Esas 2009/176 Karar Sayılı kararında da belirtildiği üzere ihale sürecinde Kamu İhale Kanunu'na göre yasak fiil veya davranışlarda bulunulduğunun sözleşme yapıldıktan sonraki aşamada tespit edilmesi üzerine tesis edilen işlemin sözleşmeden ... bir ihtilafa yönelik olmayıp kamu gücüne dayanılarak ve tek yanlı olarak tesis edilen işlem olduğu ve bu nedenle işlemin iptali istemi ile açılan davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu, taraflar arasındaki ihalenin 4734 sayılı kanuna tabi olduğu ve buna göre...
Davacı ile davalı idare arasında 21/10/2015 tarihinde ihale sözleşmesi imzalanmış; Kamu İhale Kurulu'nun 20/02/2019 tarih ve 2019/DK.D-48 sayılı kararı üzerine, akaryakıt girdisinin nev’ine uygulanan ÖTV’de meydana gelen değişikliklerden kaynaklanan fiyat farkı hesabının yeniden yapılarak, ÖTV fiyat farkından kaynaklı olarak fazladan ödenen 297.244,82-TL'nin davacının alacağından mahsup edilmesine ilişkin dava konusu işlem tesis edilmiştir. İptali istenilen işlemin, Kamu İhale Kurulu kararı uyarınca davalı ...Belediye Başkanlığı'nın kamu gücüne dayanan, re'sen ve tek yanlı olarak tesis ettiği işlem olması karşısında, anılan tutarın davacının alacağından mahsup edilmesi işleminden kaynaklanan bu uyuşmazlığın, tarafların sözleşmeden doğan alacak ve borç ilişkisinden, dolayısıyla sözleşmenin uygulanmasından kaynaklanan bir ihtilaf olarak nitelendirilmesi mümkün değildir....
KARAR : Yukarıda açıklanan nedenlerle; 1- Davalı vekilinin istinaf başvurusunun HMK'nun 353/1- b.1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE, 2- Davalı kurum harçtan muaf olup harç alınmadığından bu konuda karar verilmesine yer olmadığına, 3- İstinaf başvurusu nedeni ile davalı tarafça yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına, 4- 6100 sayılı HMK'nun 359/4. maddesi gereğince işbu kararın yerel mahkeme tarafından taraflara tebliğine, Dair, dosya üzerinden yapılan inceleme sonucu, 6100 sayılı HMK'nun 362/1- f maddesi gereğince kesin olmak üzere oybirliği ile karar verildi....
Davalı Belediyenin açtığı ihale sonucu, davalıya ait ... Mahallesi... Sokakta bulunan işyerinin, 26.7.2006 başlangıç tarihli 3 yıl süreli kira sözleşmesi ile davacıya kiralandığı işyerinin işletilmesi hususunda aralarında taraflar arasındaki sözleşme ilişkisinin tamamlanarak kurulduğu anlaşılmaktadır. İddialarını ve delillerini bildirmek taraflara, delillerin takdir ve değerlendirilmesi, hukuki tavsifin yapılması, uygulanacak yasa hükmünün bulunup uygulanması HUMK.nun 74 ve devamı maddeleri gereğince doğrudan hakimin görevidir. Davacı, davalı idarenin taraflar arasındaki, gerçekleşmiş olan ve özel hukuk hükümlerine tabi sözleşmenin feshi nedeniyle yaratılmış bulunan muarazanın giderilmesi talebiyle bu davayı açmıştır. Asıl gaye, idari bir kararın iptali değildir. Öyle olunca özel hukuk hükümlerine tabi bir sözleşmenin iptali ile ilgili olan bu çekişmenin idari yargı değil adli yargı mahkemelerinde 2010/71-6999 görülmesi gerekir....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki sözleşmenin iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü. KARAR Davacı, iki ayrı ihale ile Tarsus Devlet Hastanesinin hizmet işlerini gördüğünü, ancak idarenin haksız ithamlarla sözleşmeleri feshettiğini ileri sürerek muarazanın giderilmesini ve sözleşmelerin aynı koşullarda devamına karar verilmesini istemiştir. Davalı davanın reddini dilemiştir....
D A N I Ş T A Y ONUNCU DAİRE Esas No : 2001/5105 Karar No : 2003/358 Temyiz Eden (Davacı) : … Vekili : … Karşı Taraf (Davalı) : … İstemin Özeti : Davalı belediyeye ait 170 araçlık yeraltı otoparkının 3 yıl süreyle kiralanmasına ilişkin ihale üzerinde kalan davacının, ihalenin iptal edilmesine ilişkin Belediye Encümen kararının iptali istemiyle açtığı davayı, görev yönünden reddeden … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenip, bozulması istenilmektedir. Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir. D.Tetkik Hakimi : … Düşüncesi : Dava konusu işlem 2886 sayılı Yasa hükümlerine göre yapılan ihalenin kamu gücüne dayanılarak, tek yanlı olarak geri alınması yolunda tesis edilen idari bir işlem olduğundan ve sözleşmeden doğan bir hakkın takibi niteliğinde bulunmadığından, belirtilen işlemin iptali istemiyle açılan davanın idari yargı yerinde görülüp, çözümlenmesi gerekmektedir....
