DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE: 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 11/son maddesi uyarınca irtifak hakkı karşılıkları bu hak nedeniyle taşınmazın tamamında meydana gelecek değer kaybıdır. Bu itibarla, dava konusu taşınmazın irtifak hakkı kurulmasından önceki tüm değerinin tespit edilmesi (bina-zemin) ve bundan sonra enerji nakil hattı nedeniyle taşınmazın tamamında meydana gelecek değer düşüklüğü oranının belirlenmesi ve bu oranla taşınmazın tüm değerinin çarpılması sonucu irtifak hakkı karşılığının hesaplanması gerekir....
Yargıtay 5.HD'nin emsal niteliğindeki 2009/11639- 2009/12182 E-K, 2010/12314- 2010/19634 E-K, 2010/6215- 12195 E-K sayılı kararlarındaki belirlemeler gözönüne alındığında taşınmazdan kamulaştırma yapılmaksızın geçirilen enerji nakil hattı nedeniyle davalı idare lehine irtifak hakkı tesis edilmesi halinde, tesis edilen irtifak hakkının tapuya tescil edilmesi yerine, Kamulaştırma Kanununun 31/b maddesi uyarınca satılamaz şerhinin konulması maddenin düzenleme amacına uygun düşmemektedir. Dava konusu taşınmazla ilgili kamulaştırmasız el atma nedeniyle açılan tazminat davasının kabulü halinde irtifak tesis ve tesciline ilişkin hükmün özetinin İİK'nın 28.maddesine göre Mahkemece tapu sicil müdürlüğüne gönderilip tapu kaydına işleneceği, kararın kesinleşmesi sonrasında ise tesis edilen irtifak hakkı tapuya tescil edileceği halde, davalı idare tarafından tapuda 31/b şerhi tesis ettirilmesinin yasal dayanağı bulunmayıp, bu işlem davacının mülkiyet hakkının engellenmesi mahiyetindedir....
, şerh tesis ettiren idarenin taşınmaz mal sahibinin malı üzerinde mülkiyet hakkını tümüyle kısıtladığını, taşınmazın tamamı üzerinde "tescilsiz iktisap" hakkı ileri sürdüğünü, bu durumun Anayasada güvence altına alınan mülkiyet hakkının açık ve ağır ihlali olduğunu, davalıya yasa gereği tanınan 31/b şerhi tesis imkanının davalı idarenin keyfince kullanabileceği bir imkan olmadığını, idarenin yasal ve usuli gereklilikleri atlayarak usulsüz ve hatalı bir şekilde 31/b şerh işlemi tesis ettirdiğinden bu şerhin kaldırılması gerektiğini, 31/b şerhinin kamulaştırma kararı kesinleşmiş taşınmazların tapuda şerhler sütununa şerh konulması ile olacağını, enerji nakil hatları nedeniyle açılan kamulaştırmasız el atma davasında mülkiyet hakkının uyuşmazlık konusu olmadığını, istenenin irtifak hakkı bedeli olduğunu, davanın kabulü halinde mahkemenin hükmü ilgili tapu müdürlüğüne gönderdiğini ve tapu müdürlüğünün irtifak hakkını taşınmaz kaydına işlediğini, yasa ve içtihadların idareye 31/b şerhini...
Yargıtay 5.HD'nin emsal niteliğindeki 2009/11639- 2009/12182 E-K, 2010/12314- 2010/19634 E-K, 2010/6215- 12195 E-K sayılı kararlarındaki belirlemeler de gözönüne alındığında taşınmazdan kamulaştırma yapılmaksızın geçirilen enerji nakil hattı nedeniyle davalı idare lehine irtifak hakkı tesis edilmesi halinde, tesis edilen irtifak hakkının tapuya tescil edilmesi yerine, Kamulaştırma Kanununun 31/b maddesi uyarınca satılamaz şerhinin konulması maddenin düzenleme amacına uygun düşmemektedir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE: 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 11/son maddesi uyarınca irtifak hakkı karşılıkları bu hak nedeniyle taşınmazın tamamında meydana gelecek değer kaybıdır. Bu itibarla, dava konusu taşınmazın irtifak hakkı kurulmasından önceki tüm değerinin tespit edilmesi (bina-zemin) ve bundan sonra enerji nakil hattı nedeniyle taşınmazın tamamında meydana gelecek değer düşüklüğü oranının belirlenmesi ve bu oranla taşınmazın tüm değerinin çarpılması sonucu irtifak hakkı karşılığının hesaplanması gerekir....
Dosya içeriğinden, davalı idare tarafından dava konusu taşınmaz için usulünce verilmiş bir kamulaştırma kararı bulunmadığı, tapu maliki tarafından davalı idare aleyhine açılmış kamulaştırmasız el atma nedeniyle açılan tazminat davası bulunduğu, yapılan yargılama sonunda orta gerilim enerji nakil hattı bakımından davanın kabulü ile kurum lehine irtifak hakkı tesis ve tapuya tesciline karar verildiği, alçak gerilim enerji nakil hattının ise kapalı kablo haline getirilmesi nedeniyle bu yönden davanın konusuz kaldığı anlaşılmaktadır....
Dava konusu taşınmazı 21.10.2016 tarihinde tapuda kayıtlı irtifak şerhi ile yükümlü olarak satın alan davacının mevcut nakil hatlarının kaldırılması nedeniyle irtifak şerhinin terkini için davalı idareye yaptığı başvuru, irtifak terkin ve hizmet bedeli olarak belirlenen 74.455,90 TL bedelin ödenmesi karşılığında kabul edilmiş, 2017 yılında Tek lehine olan irtifak hakkı tapu kayıtlarından terkin edilmiştir. Davacı 31.01.2017 tarihli Tedaş Sakarya Bölge Müdürlüğüne verdiği imzalı dilekçede, 900 ada 8 parselde Tek lehine kayıtlı irtifak hakkının terkininin yapılmasını ve tarafına çıkacak tüm bedelleri itirazsız olarak ödemeyi kabul etmiş; 03.05.2017 tarihinde irtifak terkin ve hizmet bedeli olarak toplam 74.455,90 TL'yi davalı idareye ödemiştir....
Ayrıca Yargıtay uygulamalarında, üzerinde irtifak hakkı kurulmuş olan taşınmazda bu irtifak nedeniyle oluşacak değer düşüklüğünün en fazla (taşınmazın cins ve niteliğine göre uygun kullanımını önemli ölçüde etkileyen özel bir durum yoksa) irtifaktan etkilenen alanın mülkiyet değerinin arazide % 35’i, arsada ise % 50’si oranında olacağı kabul edilmektedir. Tarım arazisi niteliğindeki taşınmazlarda, boru hattı nedeniyle irtifak hakkı tesisinde, daimi irtifak hakkı yönünden kamulaştırma bedeli (irtifak nedeni ile oluşan değer düşüklüğü bedeli); taşınmazın arazi niteliğine göre tamamının değeri bulunduktan sonra irtifak hakkı tesisinden dolayı taşınmazın yine tamamında oluşacak değer düşüklüğü oranının belirlenmesi ve taşınmazın tamamının değerinin bulunan bu oran ile çarpılması sonucu bulunacak bedeldir....
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Adıyaman ilindekamulaştırmasız el atma nedeniyle her yıl sayısı beş binleri geçen tazminat davalarının açıldığını, yargılama sonunda davanın kabulüne karar verilmesi halinde davacı lehine belli bir tazminata, davalı kurum lehine de irtifak hakkı tesciline karar verildiğini, irtifak hakkının tapuya tescil edilebilmesi için kararın kesinleşmesi ve tescil tarihinde ilamda adı geçen davacının malik olması gerektiğini, dilekçelerinde verdikleri örneklerden anlaşılacağı üzere dava açan maliklerin yargılama aşamasında ve hatta karar kesinleştikten sonra mülkiyet devri gerçekleştirebildiklerini, bu halde irtifakın tescilinin mümkün olmadığı gibi kurumun ilamla kendisine yüklenen bedeli ödemesine rağmen bu bedel karşılığı hak kazandığı irtifak hakkının tescil edilemediğini, kamulaştırmasız el atma dosyalarında davalıdır şerhi taleplerinin mahkemeler tarafından kabul edilmediğini, kararlarda kesinleşmiş mahkeme kararlarının fen bilirkişisi raporu ile birlikte...
Dava konusu taşınmazla ilgili kamulaştırmasız el atma nedeniyle açılan tazminat davasına ilişkin kararın kesinleşmesi sonrasında tesis edilen irtifak hakkı tapuya tescil edileceği halde, davalı idare tarafından karar tarihinden sonra tapuda 31/b şerhi tesis ettirilmesinin yasal dayanağı bulunmayıp, bu işlem davacının mülkiyet hakkının engellenmesi mahiyetindedir....
