Uyuşmazlığın çözümünde öncelikle ön alım hakkının niteliğinin açıklığa kavuşturulması gerekmektedir. Türk Medeni Kanunu'nun 733. maddesi uyarınca, pay satışının önalım hakkı sahibine bildirilmesinden itibaren üç ay içinde ve her halde satışın üzerinden iki yıl içinde, dava açılmak suretiyle kullanılması ve bu beyanın muhatabına ulaşması ile birlikte, önalım hakkı sahibi ile alıcı arasında yeni bir satış ilişkisi doğar. Kanuni önalım hakkı, paylı mülkiyet ilişkisinin kurulduğu anda doğar ve mülkiyet ilişkisi devam ettiği müddetçe varlığını sürdürür; paydaşlardan birinin, payını üçüncü bir kişiye satması durumunda, önalım hakkı kullanılabilir hale gelir. Ön alım hakkının kullanılmasıyla bu hakkı kullanan paydaş ile alıcı arasında kapsam ve şartları satıcı ile davalı arasında yapılan sözleşmenin aynı olan satım ilişkisi kurulmuş olur. Ön alım bedeli tapuda gösterilen satış bedeli ile davalı tarafından ödenen harç ve masrafların toplamından ibarettir....

Sayılı 05/10/2020 T. ilamı), davacı iddiasının niteliği itibariyle bedelde muvazaa olmadığı bu itibarla ön alım bedeli üzerinden davacı vekili yararına vekalet ücretine hükmedilmesi, davalı vekili yararına vekalet ücretine hükmedilmemesi gerektiği, davacı tarafından 255.000,00 ön alım bedelinin vadeli hesaba depo edildiği, ön alım bedeli olan 255.000,00 TL üzerinden eksik nispi harcın davacı vekili tarafından tamamlandığı anlaşıldığından davanın kabulüne, dava konusu Tekirdağ ili, Kapaklı ilçesi, Pınarça mahallesi, 315 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın davalı T3 adına kayıtlı 1/8 hissesinin iptali ile davacı T1 adına tapuya kayıt ve tesciline, karar kesinleştiğinde Çerkezköy Vakıfbank Şubesi'ne depo edilen 255.000,00 TL şufa bedelinin davalıya ödenmesine" şeklinde karar verilmiştir....

Davalı vekili 26.03.2008 tarihli cevap dilekçesinde, davacının banka dekontları ile ödemeler yaptığının doğru olduğunu, bu ödemelerin taraflar arasında aynı taşınmaz ile ilgili Erfelek Asliye Hukuk Mahkemesinin 2004/43 Esas sayılı ön alım davasındaki anlaşmaların karşılığında yapıldığını belirtmiştir. Davalı taraf, banka dekontları ile ödenen parayı tahsil ettiğini kabul ettiğinden ancak bu ödemelerin ön alım davasındaki anlaşmaları nedeniyle yapıldığını savunduğundan bu ödemenin dayanağı anlaşmayı ispat yükü davalıya düşer. Bu duruma göre değerlendirme yapılarak sonuca gidilmelidir. Mahkemece ispat yükü tersine çevrilerek yazılı nedenlerle davanın kabulü usul ve yasaya aykırı görülmüş, bu nedenle kararın bozulması gerekmiştir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz harcının istek halinde yatırana iadesine, 09.06.2009 tarihinde oybirliği ile karar verildi....

İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ İlk derece mahkemesince yapılan yargılama sonucunda; 6537 sayılı Yasa'nın 8/i maddesi gereğince davacının ön alım hakkını kullanma isteği ile davanın açıldığı, davacı vekili tarafından 7.650,00 TL ön alım bedelinin verilen sürede mahkeme veznesine depo edildiği, davacının maliki olduğu 862 parselin davalının satın aldığı 863 parsel ile sınırdaş olup aynı anda davalı tarafından satın alınan 864 ile sınırının bulunmadığı, her iki taşınmaz yönünden kullanmış olduğu ön alım hakkı talebinin yasanın amacı tarım arazilerini korumak ve bölünmeleri engellemek bir bütün olarak kullanımları sağlamak olduğu göz önüne alındığında ve 863 parseli aldığında 864 parsele de davacının sınırdaş olacağı, her iki taşınmazın aynı anda devredildiklerinin tapu kayıtlarından açıkça anlaşıldığı, davanın her iki taşınmaz yönünden kabulünün yasanın amacına uygun olacağı gerekçesiyle davanın kabulüne, davalıya ait Konya İli Akşehir İlçesi Bozlağan Mahallesi 863 ve 864 Parsel sayılı...

Mahkemece yapılması gereken; konusunda uzman bilirkişiden denetime elverişli şekilde rapor alınarak, resmi senette yazılı satış bedeli ile tapu masrafı toplamının ön inceleme duruşmasında yatırılması gerektiğinden bu tarihten ön alım bedelinin mahkeme veznesine depo edildiği tarihe kadar nemalandırılması halinde getireceği nemasının da ön alım bedeline ilave edilmesi ve bankada depo edilmiş olan ön alım bedellerinin tamamının nemalandırılmasına karar vermek gerekecektir. Şu halde mahkemece yapılması gereken iş, yukarıda belirtilen eksiklikleri gidererek neticesine göre yeniden hüküm kurmaktan ibarettir. Tüm bu anlatılanlar ışığında mahkemece verilen kararın yukarıdaki açıklamalar ile usul ve yasalara uygun olmadığı görülmüş olup, bahse konu eksikliğin tamamlanması gerektiği anlaşıldığından davalı vekilinin istinaf talebinin HMK'nın 353/1- a-6. maddesine göre kabulüyle kararın kaldırılarak dosyanın mahalline gönderilmesine karar vermek gerekmiştir....

Mahkemece yapılması gereken; konusunda uzman bilirkişiden denetime elverişli şekilde rapor alınarak, resmi senette yazılı satış bedeli ile tapu masrafı toplamının ön inceleme duruşmasında yatırılması gerektiğinden bu tarihten ön alım bedelinin mahkeme veznesine depo edildiği tarihe kadar nemalandırılması halinde getireceği nemasının da ön alım bedeline ilave edilmesi ve bankada depo edilmiş olan ön alım bedellerinin tamamının nemalandırılmasına karar vermek gerekecektir. Şu halde mahkemece yapılması gereken iş, yukarıda belirtilen eksiklikleri gidererek neticesine göre yeniden hüküm kurmaktan ibarettir. Tüm bu anlatılanlar ışığında mahkemece verilen kararın yukarıdaki açıklamalar ile usul ve yasalara uygun olmadığı görülmüş olup, bahse konu eksikliğin tamamlanması gerektiği anlaşıldığından davalılar vekillerinin istinaf talebinin HMK'nın 353/1- a-6. maddesine göre kabulüyle kararın kaldırılarak dosyanın mahalline gönderilmesine karar vermek gerekmiştir....

Bu haliyle, dava konusu taşınmazda fiili kullanım, fiili taksim konusunda bir vakıanın sübut bulduğu, bu haliyle davacının ön alım hakkına dayalı tapu iptal tescil talebi haklı görülmediğinden davanın reddi... " şeklinde karar verilmiştir....

ile davalı T3'un belediyece yapılan imar uygulamasıyla paylı mülkiyetten çıkartılmış olduğundan sırf imar işleminin iptali nedeniyle mevcut haliyle taşınmazı iktisap eden davalıya karşı ön alım hakkının kullanılması yönünde bir istek ileri sürülmesinin de temel kaide olan ve 4721 sayılı TMK'nun 2. maddesinde düzenlenen "dürüst davranma" yükümlülüğüne aykırı olduğunun da kabûlü gerekecektir....

35.000 TL nin eksik harçlarını tamamlayarak 150.000,00 TL olarak bildirdiğini, müvekkilinin kendi muvazaasına değil resmi kayıtlara dayandığını, zira resmi kayıtlarda tapu bedelinin 35.000 TL olarak değil, 150.000,00 TL olarak göründüğünü, bu sebeple ön alım bedeli olarak sehven yanlış bildirilen 35.000 TL olarak belirlenmesinin açıkça hem hukuka hem de hakkaniyete aykırı olduğunu, mahkemenin vermiş olduğu bu kararın kabulünün tapuda yapılan her maddi hatanın, 3.kişilerin sebepsiz zenginleşmesine yol açmasının kaçınılmaz olacağını belirterek ilk derece mahkeme kararının kaldırılmasına ve davanın reddine, aksi kanaat halinde ön alım bedelinin resmi kayıtlarda da görünen gerçek satış bedeli olan 150.000,00 TL olarak belirlenmesine karar verilmesi, yargılama giderleri ve ücreti vekaletin karşı tarafa yüklenilmesine karar verilmesini talep etmiştir....

İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti: İlk derece mahkemesince yapılan yargılama sonucunda davanın kabulüne, Antalya İli, Gazipaşa İlçesi, İstiklal Mahallesi, 51 Ada 7 Parsel sayılı taşınmazdaki davalı T3 adına kayıtlı olan 1/32 hissenin tapu kaydının iptali ile davacı T1 adına tapuya kayıt ve tesciline, ön alım bedelinin 1.530,00- TL olduğunun tespiti ile karar kesinleştiğinde depo edilen ön alım bedelinin faizleri ile birlikte davalıya ödenmesine karar verilmiştir....