Hukuk Dairesi DAVA TÜRÜ : Mirasçılıktan Çıkarma DOSYANIN DAİREYE GELİŞ TARİHİ: 26.09.2017 K A R A R Taraflar arasındaki uyuşmazlık, mirasçılıktan çıkarma isteğine ilişkindir. Yargıtay Başkanlar Kurulu'nun 14.01.2017 tarih ve 1 sayılı kararı ile hazırlanan, 20.01.2017 günlü ve 2017/1 sayılı Yargıtay Büyük Genel Kurulunca kabul edilip 27.01.2017 tarihli ve 29961 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak 01.02.2017 günü yürürlüğe giren Hukuk Daireleri'ne ilişkin iş bölümü uyarınca, hükme yöneltilen temyiz itirazlarının incelenmesi Yargıtay (14.) Hukuk Dairesi'nin görevi cümlesinden bulunmakla, dosyanın anılan Daire Başkanlığı'na GÖNDERİLMESİNE, 06/10/2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Esas ve birleşen dava dilekçesinde vasiyetnameyle, mirasçılıktan çıkarma işleminin iptali ile vasiyetnamenin tenkisi istenilmiştir. Mahkemece davanın mirasçılıktan çıkarma işleminin (vasiyetnamenin) iptali, tenkis isteminin kabulü cihetine gidilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü. Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, yerinde bulunmayan bütün temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan hükmün ONANMASINA, 27.12.2010 günü oybirliğiyle karar verildi....
TMK'nun 511. maddesinde düzenlenen; “Mirasçılıktan çıkarılan kimse, mirastan pay alamayacağı gibi; tenkis davası da açamaz. Mirasbırakan başka türlü tasarrufta bulunmuş olmadıkça, mirasçılıktan çıkarılan kimsenin miras payı, o kimse mirasbırakandan önce ölmüş gibi, mirasçılıktan çıkarılanın varsa altsoyuna, yoksa mirasbırakanın yasal mirasçılarına kalır. Mirasçılıktan çıkarılan kimsenin altsoyu, o kimse mirasbırakandan önce ölmüş gibi saklı payını isteyebilir." Hükmü uyarınca mirastan iskatta miras paylarının diğer mirasçılara intikal şekli kararda gösterilmelidir. Mirasçılık belgesi, maddi bir olayın varlığını ve kişiler arasındaki irs ilişkisini tespit eden belgelerdir. Mirasçılıktan çıkarma (iskat mirastan feragat ya da mirastan yoksunluk (mahrumiyet) hallerinin varlığı veraset belgesi verilmesine engel değildir....
ÖLÜME BAĞU ÜÇÜNCÜ KİŞİ YARARINA SÖZLEŞME, ölüme bağlı kazandırmayı amaçlayan sağlararası işlem olup şekle bağlı olmaksızın gerçekleştirilebilmektedir. Zira hukuksal işlemi elden geldiğince kurtarıcı yorum ilkesi ve şekil kurallarının elden geldiğince dar tutulup kıyas yoluyla yaygın-laştrılmaması yolundaki ana kural bu tür yorumu gerektirmektedir (Serozan, sh.69). ÖLÜM SONRASINDA ETKİLİ YETKİLENDİRME, ÜÇÜNCÜ KİŞİ YARARINA SÖZLEŞME İLE BÜTÜNLEŞTİRİLMİŞTİR (Bkz. Serazan, sh.180). Böylece ölüme bağlı üçüncü kişi yarama sözleşme aracılığı ile gerçekleştirilen ölüme bağlı kazandırmalar korunup geçerli tutulmuştur. C) DEĞERLENDİRME: aa) İŞLEMİ GEÇERLİ KILICI YORUM Bizatihi ölüme bağlı tasarruf şekline uyulmamış atsa bile tarafları bir sağlararası işlemi kurmak istediklerini ve böyle bir işlemin ölüme bağlı tasarruf hükümlerine bağlanmasının zorunlu olmadığını gösterebilir....
Mirasbırakan, 14.08.2000 tarihli vasiyetnamesiyle saklı pay sahibi mi-rasçısı olan oğlu İ.Bülent'i mirasçılıktan çıkarmış, çıkardığı mirasçının miras payı üzerinde tasarrufta bulunmuş, bu payın davalılara ait olacağını belirtmiştir. Mirasçılıktan çıkarma, mirasbırakan ancak buna ilişkin tasarrufunda çıkarma sebebini belirtmiş ise geçerlidir. Belirtilen sebebin varlığını ispat, çıkarmadan yararlanan mirasçıya veya vasiyet alacaklısına düşer. Mirasbırakan bu tasarrufu çıkarma sebebi hakkında düştüğü açık bir yanılma yüzünden yapmışsa çıkarma geçersiz olur (TMK m. 512). Tasarrufta çıkarma sebebi gösterilmiştir. Yapılan soruşturma ve top-lanan delillerden, davacının 03.10.1999 tarihinde yetmişdört yaşındaki annesini dövdüğü ve hakaret ettiği, bu suçtan dolayı mahkum olduğu anlaşılmaktadır. Tasarrufta gösterilen çıkarma sebebinin varlığı davalılarca ispat edilmiştir. Bu durumda çıkarmaya ilişkin tasarrufun, sebebi hakkında açık bir yanılmaya dayandığı kabul edilemez....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Uyuşmazlık; mirasbırakanın zorlama altında düzenlediği vasiyetnamenin iptali, olmadığı takdirde mirasçılıktan çıkarma (ıskat) nedenlerinin yerinde olmadığı iddiasıyla mirasbırakan tarafından düzenlenen vasiyetnamenin, TMK'nun 510 ila 512. maddeleri uyarınca iptali ile davaya tenkis davası olarak devam edilmesi istemine ilişkin olup, mahkemece davanın reddine dair verilen hüküm, davacı tarafça terditli olarak ileri sürülen mirasçılıktan çıkarma (ıskat) nedenlerinin yerinde olmadığı iddiasıyla vasiyetnamenin iptali istemi yönünden temyiz edilmiştir. Davanın bu niteliğine göre, inceleme görevi Yargıtay 14. Hukuk Dairesinindir. 11.04.2015 tarihinde yürürlüğe giren 6644 sayılı Yasanın 2.maddesi ile değiştirilen 2797 sayılı Yargıtay Kanununun 60.maddesi uyarınca temyiz incelemesini yapacak daire belirtilmek üzere dosyanın Hukuk İş Bölümü İnceleme Kuruluna gönderilmesine, 16.06.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi. ......
Mirasbırakanın ... ili, ... ilçesinde bulunan bir tarla, üçü arsa nitelikli taşınmazlarının tamamı ile, bankada bulunan para, menkul kıymet ve altından oluşan tüm malvarlığında, çocuklarını mirasçılıktan çıkararak bunları yeğenlerine bıraktığı, mirasbırakanın oldukça varlıklı bir kimse olduğu görülmektedir. Yine mirasbırakanın 27.05.2002, 27.07.2002, 09.10.2002 ve 21.11.2002 tarihli vasiyetnameler yaptığı; son vasiyetnamesi ile önceki vasiyetnameleri geçersiz kıldığı; bunlarda da çocuklarını mirasçılıktan çıkardığı anlaşılmaktadır. Türk Medeni Kanununun 510. maddesinde "mirasçılıktan çıkarma" düzenlenmiştir. Maddenin birinci fıkrasında, "mirasçının mirasbırakan veya yakınlarından birine "ağır bir suç işlemesi"; ikinci fıkrasında da mirasçının mirasbırakan veya aile üyelerinden birine karşı "aile hukukundan doğan yükümlülüklerini önemli ölçüde yerine getirmemesi", mirasçılıktan çıkarma sebebi olarak açıklanmıştır....
Dava, dava dilekçesindeki anlatım ile ileri sürülen sebepler birlikte değerlendirildiğinde İlk Derece ve Bölge Adliye Mahkemesinin kabul ettiği üzere 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 317 ve devamı maddelerde düzenlenen evlatlık ilişkisinin kaldırılması değil, aynı kanunun 510 ve devamı maddeleri kapsamında düzenlenen evlatlık görevlerini yerine getirmeyen davalının mirasçılıktan çıkarma (mirastan ıskat) istemine ilişkindir. Davanın nitelemesinin doğru şekilde yapılması halinde yani davanın evlatlık ilişkisinin kaldırılması mı yoksa mirasçılıktan çıkarma istemine mi ilişkin olduğunun tespiti halinde, başta davaya bakacak görevli Mahkeme değişeceği gibi, davanın hakdüşürücü süreye tabi olup olmaması, hakkın kullanılma şekli ve her iki dava türünün farklı sebeplere dayalı olması gibi önemli derecede ayrık hususlar olduğu dolayısı ile her iki dava türüne göre verilecek karar da farklı olacağı muhakkaktır....
, müvekkilinin murisin bütün tedavilerinde yanında bulunduğunu, tüm yükümlülüklerini yerine getirdiğini, diğer mirasçıların ilgilenmediğini, muris tarafından diğer mirasçıların zorlama ve yanıltması ile düzenlenen vasiyetname ile mirasçılıktan çıkarma işleminin vasiyetnamenin şekil noksanlıkları ve irade sakatlığı sebebinin yanında TMK 510. maddenin aradığı iskat sebeplerinin yokluğu nedeni ile geçersiz olduğundan iptaline, mümkün olmaması halinde müvekkilinin saklı pay mirasçı olması ve muris Sunnah Göveç'in ölüme bağlı tasarruflarının tenkise tabi olması sebebi ile TMK 512/3 hükmü maddesi gereğince vasiyetnameye itirazlarının kabulü ile murisin aktif ve pasif malvarlığının tespiti ile terekeye dahil edilerek, müteveffa tarafından gerçekleştirilen ölüme bağlı tüm tasarrufların tenkisine, muris tarafından devredilen Kayseri ili Cengiz Topel Mh 416 pafta 2533 ada 7 parselde kayıtlı taşınmaz kaydına, Kayseri ili Kocasinan ilçesi Cumhuriyet Mahallesi 5043 ada 1 parselde kayıtlı taşınmazda...
Ancak, vasiyetçi, düzenlediği vasiyetnamesi ile gayrimenkullerinden birini davalılara vasiyet ederek, ölüme bağlı tasarrufta bulunmuştur. TMK'nın 560/1. maddesine göre "Saklı paylarının karşılığını alamayan mirasçılar, mirasbırakanın tasarruf edebileceği kısmı aşan tasarruflarının tenkisini dava edebilirler." Aynı Kanun'un 561/1. maddesine göre ise; "Saklı pay sahibi mirasçılara ölüme bağlı tasarrufla yapılan ve tasarruf edilebilir kısmı aşan kazandırmaların onların saklı paylarını aşan kısmı orantılı olarak tenkise tabi olur" hükmüne amirdir. Mahkemece; murisin vasiyetname ile yaptığı tasarrufun, sağlararası bir tasarruf olmayıp, ölüme bağlı bir tasarruf olduğu ve mutlak tenkise tabi olduğu gözetilmemiştir. Ayrıca, vasiyete konu taşınmaz dışında başkaca taşınmazların bulunması da tenkis talebinin reddi için gerekçe gösterilmiştir. Tenkisin gerekip gerekmeyeceği, gerekiyorsa ne oranda ve ne miktarda gerekeceği önceden bilinemez....
