HUKUK DAİRESİ DAVA TÜRÜ : MİRASTAN FERAGAT SÖZLEŞMESİNİN İPTALİ Yargıtaya Geliş Tarihi:28.07.2020 -KARAR- Mahkeme kararındaki nitelendirmeye göre, dava; mirastan feragat sözleşmesinin iptali istemine ilişkindir. Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulunun 23.01.2020 tarih ve 1 sayılı kararı ile aynen kabul edilen ve 28.01.2020 günü Resmi Gazetede yayımlanarak 01.02.2020 tarihinde yürürlüğe giren hukuk dairelerine ilişkin iş bölümü uyarınca bu davanın temyiz incelemesi Yargıtay 14.Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. Hâl böyle olunca, 2797 sayılı Yargıtay Kanunu'nun 23.07.2016 tarihinde yürürlüğe giren 6723 sayılı Kanun'un 21. maddesi ile değişik 60/3. maddesi gereğince dosyanın Yargıtay 14.Hukuk Dairesine GÖNDERİLMESİNE, 08.09.2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: İlk Derece Mahkemesince; davanın kabulü ile, Adana ili Kozan ilçesi Sayca Mah. nüfusuna kayıtlı Mustafa ve Emine oğlu 1943 doğumlu Ali Bozatlı'nın Adana 7. noterliğince düzenlenen 1991/36819 yevmiye nolu ve 1993/25571 yevmiye nolu düzenleme şeklinde mirastan ıskat şeklindeki ölüme bağlı tasarruf işlemlerinin iptaline karar verilmiştir....
Davalılar, mirastan ıskat sebebini ispat edemediğinden TMK'nun 512/3. maddesi gereğince mirastan ıskatın miras bırakanın tasarruf nisabı oranında geçerli olması gerekir. Başka bir ifadeyle tasarruf nisabı sınırları içerisinde geçerli olmak üzere vasiyetnamenin ıskatına ilişkin bölümün hükümsüzlüğüne karar verilerek davacıların saklı payını talep edebileceği ve davaya tenkis davası olarak devam edileceği düşünülmeden yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir. Bu durumda, mahkemece yapılacak iş; TMK.nun 512/3.maddesi gereğince, mirasçılıktan çıkarmaya yönelik ölüme bağlı tasarrufun davacı mirasçının saklı payının tasarruf nisabı oranında yerine getirilerek davaya TMK.nun 564. vd. maddelerinde açıklanan tenkis davası olarak devam edilmek suretiyle murisin terekesinde bulunan tüm aktif ve pasifinin belirlenmesinden sonra uzman bilirkişiden alınacak rapor sonucuna göre hüküm kurmak gerekirken bu hususun değerlendirilmemesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir....
Davalılar vekili, borçlu ile miras bırakanı ... arasında yapılan mirastan feragat sözleşmesinin 125,000 TL ivaz karşılığında yapıldığını, muvazaalı olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir. Mahkemece davalı borçlu ile diğer davalılar miras bırakanının baba-oğul oldukları, aralarındaki ivazlı mirastan feragat sözleşmesinin İİK'nun 278/1.maddesi uyarınca bağışlama hükmünde olduğu gerekçesiyle davanın kabulü ile 30.12.2008 tarihli mirastan feragat sözleşmesinin iptaline, davacıya alacak ve ferileriyle sınırlı olmak üzere satış isteme yetkisi tanınmasına karar verilmiş; hüküm, davalılar vekilince temyiz edilmiştir....
Mirasçı, mirasbırakana veya mirasbırakanın yakınlarından birine karşı ağır bir suç işlemiş ise ya da mirasbırakana veya ailesi üyelerine karşı aile hukukundan doğan yükümlülüklerini önemli ölçüde yerine getirmemiş ise mirasbırakan yapacağı ölüme bağlı tasarrufla saklı paylı mirasçısını mirasçılıktan çıkartabilir (TMK m. 510). Mirasçılıktan çıkartılan (ıskat edilen) kimse mirastan pay alamayacağı gibi; tenkis davası da açamaz Mirasbırakan başka türlü tasarrufta bulunmuş olmadıkça, mirasçılıktan çıkarılan kimsenin miras payı, o kimse mirasbırakandan önce ölmüş gibi, mirasçılıktan çıkarılanın varsa altsoyuna, yoksa mirasbırakanın yasal mirasçılarına kalır (TMK m.511). Ölüme bağlı tasarrufta mirasçılıktan çıkarma sebebi gösterilmişse çıkarma geçerlidir. Mirastan çıkarma sebebinin varlığını ispat etmek; çıkarmadan yararlanan mirasçıya ya da vasiyet alacaklısına düşer (TMK m. 512). Çıkarmaya itiraz davasını, çıkarılan mirasçı açar....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL Taraflar arasında görülen davada; Davacılar, mirasbırakan ...'nun 1502 ada 4 parseldeki 4 nolu bağımsız bölümünü mirasçılarından mal kaçırmak amacıyla ve muvazaalı olarak davalı 2. eşine satış suretiyle temlik ettiğini, davalının ...Noterliğinin 08.10.1999 tarih ve 21349 yevmiye nolu feragat sözleşmesi ile 10.000 TL karşılığında mirastan feragat ettiğini ileri sürerek taşınmazın tapusunun iptali ile miras payları oranında adlarına tescil istemişlerdir. Davalı, mirasbırakan ile aralarında yaptıkları mirastan feragat sözleşmesinde 10.000 TL ivaz belirlendiğini, mirasbırakanın dava konusu taşınmazı mirastan feragat sözleşmesindeki borcunu ifa etmek için devrettiğini, gerçek satış yapıldığını belirterek davanın reddini savunmuştur....
Muris ölüme bağlı tasarruf şekillerinden birine (vasiyetname ya da miras sözleşmesi) uyarak, kendi iradesiyle tasarruf özgürlüğü içerisinde, terekesinin tamamı veya belli (kesirli) bir oranı için bir ya da birden fazla kişiyi mirasçısı olarak belirlemek hakkına sahiptir. TMK.'nun 598/1.maddesi kapsamında mirasçılık belgesi istemek, maddi bir olayın varlığını ikrar ile kişiler arasındaki soybağı ilişkisini tespit ettirmekten ibarettir. TMK.'...
Hukuk Dairesi 2797 sayılı Yargıtay Kanunu’nun (2797 sayılı Kanun) 40 ıncı ve Yargıtay İç Yönetmeliği’nin 18 inci maddeleri uyarınca yapılan ön incelemede; dava konusu uyuşmazlığın niteliği ve temyizin kapsamının, ölüme bağlı tasarruf niteliğindeki ölünceye kadar bakma sözleşmesinin miras bırakanın tasarruf ehliyeti olmadığı ve aldatıldığı iddiasıyla iptali istemine ilişkin olduğu anlaşılmıştır. Yargıtay Büyük Genel Kurulunun dairelerin ... bölümüne ilişkin 25.01.2023 tarihli ve 1 sayılı kararı uyarınca dosyayı inceleme görevi Yargıtay 7. Hukuk Dairesine ait olduğundan, 2797 sayılı Kanun’un 60 ıncı maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca gerekli inceleme yapılmak üzere dosyanın ilgili daireye gönderilmesine karar vermek gerekir. KARAR Açıklanan sebeple; Dosyanın YARGITAY 7. HUKUK DAİRESİNE GÖNDERİLMESİNE, 04.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi....
Mirastan feragat sözleşmesi ve kapsamı Türk Medeni Kanunu'nun 528 ve devamındaki maddelerinde düzenlemiş olup, miras sözleşmesinin bir çeşididir. TMK'nın 545. maddesi uyarınca miras sözleşmesinin geçerli olabilmesi için resmi vasiyetname şeklinde yapılması zorunludur. (Yargıtay İ. B. K. 11.02.1959 tarih 16/14 sayılı Kararı) Vasiyetnamenin açılması ise TMK'nın 596. Maddesinde düzenlenmiş olup vasiyetname açılırken sulh hakimince izlenmesi gereken usul belirtilmiştir. Miras sözleşmesinin ve bu kapsamda yer alan mirastan feragat sözleşmesinin "resmi vasiyetname şeklinde yapılması hususu yalnızca" geçerlilik şekline ilişkin olup, mirastan feragat sözleşmelerinin vasiyetnamelerdeki usul doğrultusunda açılıp okunacağına ilişkin kanunda bir hüküm bulunmadığı gibi noterde düzenlenmiş olan mirastan feragat sözleşmesinin mirasbırakanın ölümü halinde sulh hakimine gönderilmesine dair de bir düzenleme söz konusu değildir....
Bütün taşınmazların sözleşme tarihinde davacıya düşen miktarının 128.075,08 TL olduğunu, ivaz karşılığı 6.000,00 TL ile bu hakkından vazgeçtiğini, 5.Davacının tenkis davası açmamasının sebebinin imzalanan mirastan feragat sözleşmesi olduğunu ve re'sen belirlenecek hususların dikkate alınması gerektiğini ileri sürerek, kararın bozulmasını istemiştir. C. Gerekçe 1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Uyuşmazlık, mirastan feragat sözleşmesinin iptali istemine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk 1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 2. Türk Medeni Kanunu'nun mirastan feragat sözleşmelerinin kapsamını düzenleyen 528 inci maddesi şöyledir; "Mirasbırakan, bir mirasçısı ile karşılıksız veya bir karşılık sağlanarak mirastan feragat sözleşmesi yapabilir. Feragat eden, mirasçılık sıfatını kaybeder....
