"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi Taraflar arasındaki menfi tespit-istirdat-zayi nedeniyle çek iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı menfi tespit-istirdat davasının reddine zayi nedeniyle çek iptali davası konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına yönelik olarak verilen hükmün davacı vekilince duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde taraflardan kimse gelmemiş olduğundan, incelemenin evrak üzerinde yapılmasına karar verildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü....
Çek iptali istemlerinde, yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, 6102 sayılı TTK'nın 818/s bendinin atfıyla aynı Yasa'nın 758. maddesi gereğince iptali istenen çeki elinde bulundurana karşı davacı tarafa istirdat davası açmak üzere süre verilmesi, bu süre içerisinde istirdat davasının açılması halinde, çek iptali davasının konusuz kaldığı düşünülerek esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına; açılmaması halinde ise, çek iptali davasının reddi yönünde hüküm kurulması gerekir. (Yargıtay 11. HD 31.10.2016 tarihli 2015/11662- 2016/8538 E.K; aynı Dairenin 23.05.2016 tarihli 2015/10802- 2016/5494 E.K sayı ilamları) Somut olayda, davacı tarafından, ... Bankası ... Ticari Şubesine ait ... seri numaralı, keşidecisi ... Anonim Şirketi olan, 22/10/2022 keşide tarihli, 93.291,59-TL bedelli çekin kaybolduğu, bu nedenle çekin iptalinin talep edildiği, yargılama devam ederken ... Bankasınca çeki ibraz edenin ......
Asliye Hukuk Mahkemesinin 2017/254 Esas sayılı dosyası incelendiğinde davacının zayi nedeniyle çek iptali davasının yargılamasında 28/11/2017 tarihli 1 nolu celsenin 2 nolu ara kararı gereği mahkememizde istirdat davası açmış olduğu, davacı yanın Çorlu 3. Asliye Hukuk Mahkemesinde 2 nolu celsede istirdat davası açmış olduklarını ancak istirdat davası şartlarının oluşmadığını beyan ettiği ve ilgili mahkemenin davaya devam ettiği anlaşılmıştır. Davacı vekilinin 22/01/2018 havale tarihli ıslah dilekçesi ile 12.000,00 TL dava değeri olan istirdat davasını 5.000,00 TL dava değeri olan alacak davasına dönüştürmesine yönelik dilekçe vermiş olduğu tespit edilmiştir. Alacak davası alacaklının alacağını borçludan tahsil edebilmek adına açtığı davadır. Söz konusu alacak herhangi bir sözlü yada yazılı sözleşmeye, resmi bir evraka dayanabilir....
nun 818/s.bendinin atfıyla aynı yasanın 758.maddesi gereğince iptali istenen çeki elinde bulunduran bilindiği takdirde mahkemece, davacıya istirdat davası açmak üzeri süre verilmesi, bu süre içerisinde dava açılmaması halinde muhatap hakkındaki ödeme yasağının kaldırılması gerekmektedir..." şeklinde belirtilmiştir Yargıtay 11.Hukuk Dairesi'nin 19/01/2015 gün, 2014/15256 Esas, 2015/601 Karar sayılı emsal içtihadında "...Çek iptali davaları, özelliği itibari ile hasımsız açılan davalardan olup, yapılan yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, çek iptali davasını açan davacıya, mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması konusunda süre verilmeli, istirdat davasının açılması halinde, çek iptali davasının konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığına açılmaması halinde ise çek iptali davasının reddi yönünde hüküm kurulmalıdır....
nun 818/s.bendinin atfıyla aynı yasanın 758.maddesi gereğince iptali istenen çeki elinde bulunduran bilindiği takdirde mahkemece, davacıya istirdat davası açmak üzeri süre verilmesi, bu süre içerisinde dava açılmaması halinde muhatap hakkındaki ödeme yasağının kaldırılması gerekmektedir..." şeklinde belirtilmiştir Yargıtay 11.Hukuk Dairesi'nin 19/01/2015 gün, 2014/15256 Esas, 2015/601 Karar sayılı emsal içtihadında "...Çek iptali davaları, özelliği itibari ile hasımsız açılan davalardan olup, yapılan yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, çek iptali davasını açan davacıya, mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması konusunda süre verilmeli, istirdat davasının açılması halinde, çek iptali davasının konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığına açılmaması halinde ise çek iptali davasının reddi yönünde hüküm kurulmalıdır....
nun 818/s.bendinin atfıyla aynı yasanın 758.maddesi gereğince iptali istenen çeki elinde bulunduran bilindiği takdirde mahkemece, davacıya istirdat davası açmak üzeri süre verilmesi, bu süre içerisinde dava açılmaması halinde muhatap hakkındaki ödeme yasağının kaldırılması gerekmektedir..." şeklinde belirtilmiştir Yargıtay 11.Hukuk Dairesi'nin 19/01/2015 gün, 2014/15256 Esas, 2015/601 Karar sayılı emsal içtihadında "...Çek iptali davaları, özelliği itibari ile hasımsız açılan davalardan olup, yapılan yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, çek iptali davasını açan davacıya, mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması konusunda süre verilmeli, istirdat davasının açılması halinde, çek iptali davasının konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığına açılmaması halinde ise çek iptali davasının reddi yönünde hüküm kurulmalıdır....
Dava, TTK'nun 818/s maddesi yollaması ile TTK 757 ve devamı maddeleri uyarınca açılmış zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkindir. 6102 sayılı TTK'nın 818/s bendinin atfıyla aynı Yasa'nın 758. maddesi gereği iptali istenen çeki elinde bulunduran bilindiği takdirde mahkeme, davacıya istirdat davası açmak üzere süre verir, dilekçe sahibi bu süre içerisinde dava açmaz ise mahkeme muhatap hakkındaki ödeme yasağını kaldırır. Çek iptali davaları, özelliği itibari ile hasımsız açılan davalardan olup, yapılan yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, çek iptali davasını açan davacıya, mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması konusunda süre verilmeli, istirdat davasının açılması halinde, çek iptali davasının konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığı, istirdat davası açılmaması halinde ise çek iptali davasının reddi yönünde hüküm kurulmalıdır. Nitekim TTK sistematiği ve 11. Hukuk Dairesi yerleşik uygulaması da bu yöndedir. (11....
Dava, kıymetli evrak iptali talebine ilişkindir. 6102 sayılı TTK'nun 818/1-s maddesi yollamasıyla çeklerde de uygulanması gereken 758 ve devamı maddeleri uyarınca çek hamilinin ortaya çıkması durumunda çekin iptali davasını açan davacıya çek hamiline karşı istirdat davası açması konusunda süre verilmesi, istirdat davasının açılması halinde davanın konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına şeklinde hüküm kurulması istirdat davanın açılmaması halinde ise ödeme yasağının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesi gerekecektir. Dosya kapsamından iptali istenen çekleri elinde bulunduran çek hamilinin ......
Somut olayda da; davacı tüketici, yüklenicinin 05.05.2005 günlü temlikine dayalı tapu kaydı iptali ve tescil isteğinde bulunduğundan o yerde ayrı bir tüketici mahkemesi varsa çekişmenin tüketici mahkemesinde görülmesi, aksi halde davaya tüketici mahkemesi sıfatıyla bakılması yasadan kaynaklanan bir zorunluluktur. Mahkemece kamu düzeninden olan görev hususu re’sen gözetilerek yukarıda yazılı olduğu şekilde işlem yapılması yerine çekişmenin esasının incelenip hükme bağlanması doğru görülmediğinden kararın bozulması gerekmiştir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin harcın istek halinde yatırana geri verilmesine, 15.04.2011 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
Somut olayda da; tüketici davacı, yüklenicinin temlikine dayalı olarak tapu kaydının iptali ve tescil, olmazsa tazminat isteğinde bulunduğundan o yerde ayrı bir tüketici mahkemesi varsa çekişmenin tüketici mahkemesinde görülmesi aksi halde davaya tüketici mahkemesi sıfatıyla bakılması yasadan kaynaklanan zorunluluktur. Mahkemece kamu düzeninden olan görev hususu re’sen gözetilerek yukarıda yazılı olduğu şekilde işlem yapılması gerekirken çekişmenin esasının incelenip hükme bağlanması doğru görülmemiş, bu sebeple kararın bozulması gerekmiştir. SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, bozma nedenine göre diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, istek halinde peşin yatırılan temyiz harcının yatırana iadesine, 990 TL Yargıtay duruşma vekalet ücretinin davalılardan alınıp davacıya verilmesine, 22.01.2013 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
